Στο μικροσκόπιο μπαίνει ο νέος νόμος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αναλύεται τι αλλάζει στο Net Metering για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις, ποιες είναι οι διαφορές Net Metering και Net Billing, αλλά και ποιες είναι οι αντιδράσεις της ΕΒΙΚΕΝ.

Στο μικροσκόπιο μπαίνει ο νέος νόμος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αναλύεται τι αλλάζει στο Net Metering για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις, ποιες είναι οι διαφορές Net Metering και Net Billing, αλλά και ποιες είναι οι αντιδράσεις της ΕΒΙΚΕΝ.

Ο νέος νόμος 5037/2023 (ΦΕΚ 78Α, 28.3.2023), ενσωματώνει δύο Κοινοτικές Οδηγίες για τις ΑΠΕ και τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και αλλάζει το τοπίο στην αυτοκατανάλωση ενέργειας. Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), οι βασικές κατευθύνσεις του νέου νόμου αφορούν τα όρια που θέτει στον ενεργειακό συμψηφισμό (net-metering), όπως τον ξέραμε έως τώρα. Επιπλέον προωθεί, σε αντάλλαγμα, την αυτοπαραγωγή σε πραγματικό χρόνο, με πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας (net-billing), διευρύνοντας τα όρια ισχύος και τη δυνατότητα εικονικού ετεροχρονισμένου συμψηφισμού (virtual net-billing). Επίσης, θεσπίζει για πρώτη φορά την αυτοκατανάλωση από κοινού, διευκολύνοντας την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε πολυκατοικίες (τόσο για οικιακούς, όσο και για εμπορικούς καταναλωτές).

Οι διαφορές με ταξύ των net-metering και net-billing συνοψίζονται παρακάτω:
1. Στο net-metering συμψηφίζονται κιλοβατώρες, ενώ στο net-billing συμψηφίζονται ουσιαστικά λογαριασμοί ρεύματος.
2. Ο ενεργειακός συμψηφισμός στο net-metering αφορά το σύνολο της παραγόμενης από φωτοβολταϊκά ενέργειας, ενώ στο net-billing μόνο το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας που ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο.
3. Στο net-metering, η παραγόμενη ενέργεια που δεν ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο εγχέεται στο δίκτυο όπου «αποθηκεύεται» για διάστημα έως και τριών ετών. Μετά την τριετία γίνεται εκκαθάριση και τυχόν πλεόνασμα ενέργειας για τον καταναλωτή δεν αποζημιώνεται. Αντιθέτως, στο net-billing όλη η πλεονάζουσα ενέργεια εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται με έναν από τους τρόπους που προβλέπει η νομοθεσία.
4. Στο net-metering θα υπάρχει πλέον ανώτατο όριο ισχύος 10 kWp ανά παροχή για τον οικιακό τομέα και 100 kWp ανά παροχή για επιχειρήσεις, ενώ στο net-billing δεν υπάρχει όριο.
5. Για επιχειρήσεις δεν επιτρέπεται το εικονικό net-metering. Αντιθέτως, το εικονικό net-billing (εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός κατά τη νομοθεσία) θα μπορεί να γίνεται και από μία μόνο επιχείρηση ή και μέσω κάποιας Ενεργειακής Κοινότητας.
6. Ενώ το net-metering είναι η προτιμητέα επιλογή από τους καταναλωτές (λόγω των υψηλότερων αποδόσεων που συνεπάγεται), ο ενεργειακός συμψηφισμός δεν αντανακλά τη διαφορά κόστους μεταξύ εγχεόμενης και απορροφώμενης ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στρεβλώσεις στην αγορά. Οι στρεβλώσεις αυτές μπορεί να είναι αποδεκτές όταν η διείσδυση του net-metering είναι σχετικά μικρή, γίνονται όμως σημαντικές όταν μεγάλος αριθμός καταναλωτών (και ιδίως μεγάλων εμπορικών) αξιοποιήσει το net-metering.
7. Η αποζημίωση στο net-billing για το πλεόνασμα ενέργειας είναι πιο κοντά στο πραγματικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και συνεπώς οι όποιες στρεβλώσεις είναι πολύ μικρότερες. Γι’ αυτό και αποτελεί προτιμητέο σχήμα αυτοκατανάλωσης και για τις σχετικές Κοινοτικές Οδηγίες.

Και στα δύο σχήματα πάντως, οι στρεβλώσεις περιορίζονται σημαντικά αν μαζί με το φωτοβολταϊκό εγκατασταθεί και σύστημα αποθήκευσης, το οποίο αυξάνει το ποσοστό ταυτοχρονισμού παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας και περιορίζει την έγχυση πλεονάζουσας ενέργειας στο δίκτυο. Ο αυτοκαταναλωτής μπορεί επίσης να εγκαθιστά σταθμό παραγωγής χωρίς έγχυση της παραγόμενης ενέργειας στο Δίκτυο ή το Σύστημα, αλλά για δική του κατανάλωση, εγκατεστημένης ισχύος μέχρι και στο 100% της συμφωνημένης ισχύος της παροχής κατανάλωσης.

Ενστάσεις από τη βιομηχανία
Πάντως οι ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου προκάλεσαν την αντίδραση της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), η οποία υποστηρίζει ότι το νομοσχέδιο καταργεί ένα υφιστάμενο μέτρο που ισχύει για τις βιομηχανίες ΜΤ, ήτοι τον ενεργειακό συμψηφισμό ενέργειας παραγόμενης από μια μονάδα ΑΠΕ έως 3 MW, εγκατεστημένης κύρια εντός της εγκατάστασης χωρίς υποχρέωση ταυτοχρονισμού με την καταναλισκόμενη ενέργεια.
Στην ουσία καταργείται το μοναδικό κίνητρο που υφίσταται για να επενδύσουν οι μικρές βιομηχανίες σε Φ/Β στις βιομηχανικές στέγες, που τους βοηθούσε να μειώσουν το κόστος ενέργειας τους εν μέσω ενεργειακής κρίσης, αναφέρει χαρακτηριστικά η ΕΒΙΚΕΝ.

Ταυτόχρονα σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, ο νέος νόμος δεν περιγράφει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για τις βιομηχανίες ΜΤ, ήτοι του πώς να αποκτήσουν πρόσβαση σε πράσινη ενέργεια ίδιου κόστους μέσω μιας εξίσου απλής διαδικασίας με το ισχύον net-metering.

Η ΕΒΙΚΕΝ σημειώνει ότι ο ΔΕΔΔΗΕ απορρίπτει σχεδόν το σύνολο των αιτημάτων όχι μόνο για net metering, αλλά ακόμη και των αιτημάτων για όρους σύνδεσης για εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε σκεπές με αυτοκατανάλωση χωρίς έγχυση στο δίκτυο, επικαλούμενος περιορισμούς στη στάθμη βραχυκύκλωσης στους υποσταθμούς ΜΤ παραπέμποντας στο απώτερο μέλλον.
«Εάν πραγματικά αυτή είναι η κατάσταση στο δίκτυο ΜΤ, σίγουρα αυτό δεν ισχύει για το Σύστημα ΥΤ. Δυστυχώς το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καμία ευνοϊκή πρόβλεψη/κίνητρο για εγκατάσταση Φ/Β σε βιομηχανικές στέγες ΥΤ. Διερωτώμεθα εάν η δημιουργία ενεργειακής κοινότητας αποτελεί την προτεινόμενη λύση του Υπουργείου για τις βιομηχανίες ΜΤ και ΥΤ. Σίγουρα δεν αποτελεί λύση για τις βιομηχανίες ΥΤ» αναφέρει η Ένωση.

Καταργείται το καθεστώς ενεργειακού συμψηφισμού
Πιο αναλυτικά σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ το Άρθρο 28, «Εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από αυτοκαταναλωτές», που αντικαθιστά το άρθρο 14Α ν. 3468/2006, στην ουσία καταργεί το υφιστάμενο καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού χωρίς υποχρέωση ταυτοχρονισμού, γνωστό ως net metering, για τους καταναλωτές της ΜΤ, αφού περιορίζει την ισχύ της υπό εγκατάσταση μονάδας ΑΠΕ από 3ΜW σε 100KW. Ισχύς η οποία προφανώς δεν έχει εφαρμογή σε βιομηχανίες.
Το μέτρο αυτό λειτουργεί μέχρι σήμερα ως μοναδικό κίνητρο για τις μικρές βιομηχανίες που δεν λειτουργούν 7 ημέρες/εβδομάδα να εγκαταστήσουν, κυρίως Φ/Β στις στέγες τους και έτσι να μειώσουν σημαντικά το κόστος ενέργειας τους και να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα τους, μια υποχρέωση που πιθανόν να έχουν στο πλαίσιο του μέτρου της Αντιστάθμισης ρύπων CO2.

Η ΕΒΙΚΕΝ ζητεί να υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο και να επανεξεταστεί η παράταση ισχύος της εν λόγω ρύθμισης. Επίσης προτείνει να αυξηθεί η ισχύς της μονάδας ΑΠΕ από τα 100KW σε τουλάχιστον 1MW ή έστω στο 50% της συμφωνημένης ισχύος ή της μέσης ισχύος της εγκατάστασης.
Επιπρόσθετα, θα μπορούσε να υπάρχει υποχρέωση συμψηφισμού της παραγόμενης ενέργειας με την κατανάλωση της βιομηχανίας σε επίπεδο μηνός.
Για τις βιομηχανίες ΥΤ η ΕΒΙΚΕΝ προτείνει να επιτραπεί η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ ισχύος έως το 50% της μέσης ισχύος της βιομηχανίας με υποχρέωση συμψηφισμού της παραγόμενης ενέργειας με την κατανάλωση της βιομηχανίας σε επίπεδο μηνός. Θα πρέπει δε τέλος, σύμφωνα με την Ένωση, να διασαφηνιστεί τι θα ισχύσει για τις υφιστάμενες συμβάσεις ή και τις εκκρεμούσες αιτήσεις.