Για περισσότερα από 200 χρόνια, οι συγγράφεις επιστημονικής φαντασίας προβλέπουν τις μελλοντικές τεχνολογίες και τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία, αλλά και στη βιομηχανία.

Πολλές τεχνολογίες που θεωρούμε σήμερα δεδομένες, αρχικά «εφευρέθηκαν» κι αποτυπώθηκαν στα βιβλία της επιστημονικής φαντασίας. Η λίστα είναι μεγάλη: κινητά τηλέφωνα, «έξυπνα» ρολόγια, tablets, ολογράμματα, ασύρματα ακουστικά, πιστωτικές κάρτες, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, ραντάρ, εικονική πραγματικότητα, διαστημικά ταξίδια.

Η επιστημονική φαντασία, όμως, ποτε δεν αφορούσε μόνο διαστημόπλοια, εξωγήινους και ταξίδια στο χρόνο. Μερικοί συγγραφείς είχαν επεκτείνει το δημιουργικό τους όραμα στη βιομηχανία.
«Το όνειρο του πατέρα μου! Η πλήρης αξιοποίηση της μηχανικής ισχύος. Με το πάτημα ενός κουμπιού, η γραμμή παραγωγής ενός ολόκληρου εργοστασίου ξεκινά χωρίς κανείς να την παρακολουθεί ή να την καθοδηγεί». Τα λόγια ανήκουν σε ένα τρελό επιστήμονα στο διήγημα επιστημονικής φαντασίας του Otfrid von Hanstein, «The Hidden Colony», που δημοσιεύθηκε το 1935. Ογδόντα χρόνια αργότερα, το όραμα του von Hanstein δεν απέχει τόσο πολύ από την πραγματικότητα.

Για παράδειγμα, στο εργοστάσιο συναρμολόγησης της Merit Medical Systems στη Γιούτα, ορισμένα προϊόντα μορφοποιούνται και ολοκληρώνονται έχοντας ως αρχικό υλικό τη ρητίνη, ενώ αποστειρωμένα πακέτα συσκευάζονται με σχεδόν καθόλου χειρωνακτική εργασία. Το εργοστάσιο είναι εξοπλισμένο με 61 μηχανήματα χύτευσης, που λειτουργούν 24/7 σε καθαρά δωμάτια (clean rooms). Όταν μια παρτίδα ανταλλακτικών τελειώσει και γίνει αντιληπτή αυτή η έλλειψη, τα totes (κοντέινερ) -θα μπορούσαν να είναι 10 ή 20- τοποθετούνται σε έναν ιμάντα μεταφοράς, ο οποίος τα μεταφέρει αυτόματα σε μια αποθήκη 500 μέτρα μακριά.

Το σύστημα διαβάζει ένα bar code στα totes -καταγράφοντας τον αριθμό ανταλλακτικού, τον αριθμό παρτίδας και την ποσότητα- και τα αποθηκεύει αυτόματα. Οι χειριστές δεν χρειάζεται να επεμβουν. Υπάρχουν 22.000 τόνοι ανταλλακτικών πρώτων υλών στις αποθήκες του εργοστασίου. Όταν η Merit λαμβάνει μια παραγγελία για συναρμολογήσεις που έχουν ολοκληρωθεί, ένας χειριστής σαρώνει ένα bar code στο τιμολόγιο των υλικών και το σύστημα είναι σε θέση να ανακτά αυτόματα αυτό που χρειάζεται, παίρνοντας πρώτα τις παλαιότερες παρτίδες. Ο χειριστής συνενώνει τα μέρη σε ένα μεγάλο αποθηκευτικό κάδο και παραδίδει ολόκληρη την παρτίδα στη γραμμή παραγωγής.

Ομοίως, το υπερσύγχρονο κέντρο διανομής και παραγωγής της Festo Corp. στο Οχάιο, το οποίο διαθέτει ένα αυτοματοποιημένο σύστημα παραλαβής παραγγελιών, συγκρίσιμο με τα εξελιγμένα συστήματα αποθήκευσης μεγάλων πωλητών λιανικών προϊόντων, όπως της Amazon. Με χωρητικότητα αποθήκευσης 65.000 κοντέινερ, το αυτοματοποιημένο σύστημα αποθήκης διαθέτει επτά σταθμούς συλλογής υψηλής απόδοσης, επιτρέποντας στους εργαζόμενους να επιλέγουν και να συσκευάζουν 1.000 αντικείμενα την ώρα. Οι σταθμοί αναπτύχθηκαν σύμφωνα με αυστηρές εργονομικές προδιαγραφές. Κάθε σταθμός εργασίας μπορεί να χειρίζεται έως και τέσσερεις παραγγελίες πελατών ταυτόχρονα. Ένα σύστημα pick-to-light διασφαλίζει την ακριβή εκτέλεση των παραγγελιών. Τα στοιχεία αποθηκεύονται σε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα αποθήκευσης και ανάκτησης δέκα διαδρόμων με 73.000 τοποθεσίες.

Τέτοιες εξαιρετικά αυτοματοποιημένες λειτουργίες μπορεί να μην αποτελούν την πλήρη υλοποίηση της φαντασίας του von Hanstein, είναι όμως κοντά. Δεν είναι ομως αυτό το ζητούμενο σήμερα, αλλά πώς οι επιχειρήσεις θα αξιοποιήσουν το Industry 4.0 και θα αποκομίσουν τα οφέλη, που προκύπτουν από τις τεχνολογίες αιχμής.

Καινοτομία, εξωστρέφεια, συνεργασία. Ας μας οδηγήσουν σε μια παραγωγική χρονιά!