Ρωτήσαμε τον Κωνσταντίνο Θεοδωρικάκο κατά πόσο είναι ρεαλιστική η επαναβιομηχάνιση της χώρας. «Διαθέτουμε πολλαπλά εργαλεία και ισχυρή πολιτική βούληση», απάντησε ο υπουργός Ανάπτυξης, αναλύοντας τη στρατηγική πώς οι βιομηχανίες μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας, τοποθετώντας την καινοτομία και τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο ενός νέου παραγωγικού ανθεκτικού μοντέλου.
Η ανασυγκροτιση της βιομηχανίας αποτελεί κομβικό σημείο για την ελληνική οικονομία μας μεταφέρει ο κ. Θεοδωρικάκος. Η στρατηγική περιλαμβάνει την προώθηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου με στόχο τη στρατηγική αυτονομία και την ανθεκτικότητα απέναντι σε κρίσεις. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν.
Κύριε Θεοδωρικάκο, ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής του Υπουργείου Ανάπτυξης για την επαναβιομηχάνιση της χώρας;
Κεντρικός στόχος του Υπουργείου Ανάπτυξης, στο πλαίσιο της συνολικής κυβερνητικής πολιτικής, είναι η συμβολή του στην υλοποίηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, με βασικό χαρακτηριστικό την ανασυγκρότηση της βιομηχανίας. Βρίσκεται άλλωστε στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού και εθνικού σχεδιασμού, με στόχους την επίτευξη της αναγκαίας στρατηγικής αυτονομίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι σε κρίσεις.
Την τελευταία πενταετία, χάρη στο ασφαλές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που έχει εξασφαλίσει η κυβέρνησή μας, η Ελλάδα είναι ξανά μια χώρα πιο ελκυστική σε επενδύσεις. Εμπόδια όπως η γραφειοκρατία, η έλλειψη συντονισμένης βιομηχανικής πολιτικής, η έντονη αστικοποίηση, η στροφή στην παροχή υπηρεσιών, αλλά και η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας που έπληξε τη βιομηχανική παραγωγή, αποτελούσαν τροχοπέδη για μεγάλες επενδύσεις.
Πλέον αυτό αλλάζει. Διαθέτουμε πολλαπλά εργαλεία και ισχυρή πολιτική βούληση. Αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο της βιομηχανίας στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, αναπτύσσουμε την Εθνική Στρατηγική για τη Βιομηχανία. Το όραμά μας είναι να θέσουμε την ελληνική βιομηχανία ως πυλώνα για την οικοδόμηση μίας έξυπνης, πράσινης και ανταγωνιστικής οικονομίας, σε μία πιο δίκαιη και συνεκτική κοινωνία.
Κύριοι πυλώνες είναι η προσαρμογή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας μας απέναντι σε κάθε κρίση. Είναι η συνεχιζόμενη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η κατάρτιση και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Ταυτόχρονα να εντοπίσουμε και να εκμεταλλευτούμε τους τομείς που μπορούμε να έχουμε στρατηγικό πλεονέκτημα και υψηλή εξειδίκευση.
Ποια κίνητρα προσφέρει η κυβέρνηση για την προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων στο βιομηχανικό τομέα; Υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα ή χρηματοδοτικά εργαλεία για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη βιομηχανία;
Η ελκυστικότητα της χώρας μας όσον αφορά στις επενδύσεις έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με σημαντικούς παίκτες της παγκόσμιας αγοράς, όπως η Microsoft, η Amazon, να επιλέγουν την Ελλάδα. Αυτό είναι αποτέλεσμα ενός πολύπλευρου κυβερνητικού σχεδιασμού.
Μέρος αυτού είναι φυσικά και το Υπουργείο Ανάπτυξης μέσω τόσο του πλαισίου των «Στρατηγικών Επενδύσεων» και του Αναπτυξιακού Νόμου, του συντονισμού του συνόλου της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης επιχειρήσεων και των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που ενισχύουν τις επιχειρήσεις και την καινοτομία.
Το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι σαφώς πιο φιλικό, πιο ευέλικτο και πιο σύγχρονο, κάτι που αναγνωρίζεται διεθνώς. Σε αυτό έχουν συμβάλει σημαντικές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες για την απλούστευση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων, τη βελτίωση του ελέγχου τους και την ψηφιοποίηση των διαδικασιών για την εξοικονόμηση κόστους και χρόνου.
Παράλληλα, έχουμε ένα φιλικό και ελκυστικό πλαίσιο για την ανάπτυξη βιομηχανικών πάρκων, καθώς αναπτύσσονται εντός τους οικονομίες κλίμακος, ενώ προωθούν την συνεργασία και μειώνουν τα κόστη λόγω κοινών υποδομών. Μάλιστα, χρηματοδοτούμε με 65 εκατομμύρια ευρώ τη δημιουργία νέων πράσινων και έξυπνων βιομηχανικών πάρκων καθώς και την αναβάθμιση υφιστάμενων.
Υπάρχει επίσης η «Έξυπνη Μεταποίηση», για την οποία λάβαμε 507 επενδυτικά σχέδια. Η δράση θα ενισχύσει με περισσότερα από 85 εκατ. ευρώ πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ώστε να υλοποιήσουν επενδύσεις με σκοπό, μεταξύ άλλων, τη ψηφιοποίηση των γραμμών παραγωγής, τη χρήση ρομποτικής, την αυτοματοποίηση και την εφαρμογή τεχνολογιών ΤΝ.
Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στην υλοποίηση των στόχων για την επαναβιομηχάνιση; Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε δυσκολίες όπως η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση στις αδειοδοτήσεις;
Οι σημαντικότερες προκλήσεις για την επαναβιομηχάνιση αποτελούν παράλληλα και μεγάλες ευκαιρίες για περισσότερη καινοτομία, περισσότερη ανάπτυξη, καλύτερες θέσεις εργασίας, αλλά και ένα καλύτερο μέλλον στη βάση των αρχών της ισότητας και της βιωσιμότητας. Αυτές οι προκλήσεις είναι η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αλλά και η κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού.
Όσον αφορά το δεύτερο, παρατηρείται σημαντική έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στο κλάδο της βιομηχανίας, ιδίως σε τεχνικές δεξιότητες. Ωστόσο, το ανθρώπινο δυναμικό είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα, η κατάρτιση, ανάπτυξη και προσέλκυση ενός ισχυρού εργατικού δυναμικού μπορεί να αποτελέσει game changer στην παγκόσμια οικονομία. Κι αυτό είναι μία ευκαιρία που πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Για αυτό και σχεδιάζουμε αρκετές δράσεις για αυτό το κρίσιμο ζήτημα, το οποίο αποτελεί και κύριο πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιομηχανία. Όσον αφορά στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αποτελούν σημαντικές προκλήσεις. Δεν μιλάμε απλώς για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών ή τη χρήση υπολογιστών και δεδομένων, αλλά για κάτι πολύ μεγαλύτερο, που αφορά στην πλήρη μετάβαση σε παραγωγικές διαδικασίες περισσότερο φιλικές στο περιβάλλον και τον καταναλωτή με τη χρήση τεχνολογιών που μπορούν να επιφέρουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί και η «Εθνική Στρατηγική για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση», η οποία αφορά στο σχεδιασμό και την υιοθέτηση εργαλείων για την προώθηση πράσινων επενδύσεων στη βιομηχανία, με στόχο την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και την προώθηση πράσινων τεχνολογιών. Είναι ο πρώτος κλάδος που θα πρέπει να προσαρμοστεί και να μετριάσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, δημιουργώντας και το παράδειγμα (benchmarking) για τους υπόλοιπους κλάδους.
Όσον αφορά στις δυσκολίες σχετικά με την γραφειοκρατία και τις αδειοδοτήσεις, το επιχειρηματικό μας περιβάλλον βρίσκεται σε συνεχή απλούστευση και βελτίωση, κάτι που αναγνωρίζεται από διεθνείς οργανισμούς και διεθνή φορά, αλλά και την ίδια την κοινωνία μέσω της χρήσης του gov.gr. Είναι χαρακτηριστικό πώς σύμφωνα με τον Economist για το 2023 είχαμε το πιο βελτιωμένο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Έως σήμερα έχουν απλουστευθεί πάνω από 2.500 κατηγορίες δραστηριοτήτων και απομένουν μόλις 500 για περαιτέρω απλούστευση. Η μεταρρύθμιση επηρεάζει περί τις 400.000 υφιστάμενες επιχειρήσεις και φαντάζεστε πόσες νέες επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν εύκολα και γρήγορα, χωρίς αναμονές και καθυστερήσεις.
Πώς σχεδιάζετε να ενισχύσετε τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και να προσελκύσετε διεθνείς εταίρους;
Η συνεργασία με τους παραγωγικούς φορείς της βιομηχανίας και της επιχειρηματικότητας όσο και με διεθνείς εταίρους αποτελεί σημαντικό μέρος της καθημερινής απασχόλησης στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Μαθαίνουμε για τις τελευταίες εξελίξεις και καινοτομίες, ενημερωνόμαστε για τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ανταλλάσσουμε απόψεις, αλλά και συνεργαζόμαστε για την βελτίωση της καθημερινότητας του επιχειρείν και τον σχεδιασμό για το μέλλον.
Μία σημαντική νέα πρωτοβουλία αφορά στους ημιαγωγούς, τα chips και την ανάπτυξη σχετικής Εθνικής Στρατηγικής. Οι ημιαγωγοί είναι τα απαραίτητα δομικά στοιχεία των ψηφιακών και ψηφιοποιημένων αγαθών, από τα έξυπνα τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα, μέχρι τις κρίσιμες εφαρμογές και υποδομές για την περίθαλψη, ενέργεια, άμυνα, επικοινωνία και βιομηχανικό αυτοματισμό. Σκοπός είναι να κατευθυνθεί η έρευνα και η καινοτομία από την ίδια την αγορά και τις ανάγκες της.
Ποιοι είναι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι σας για την ελληνική βιομηχανία και την οικονομία γενικότερα;
Η Εθνική Στρατηγική για τη Βιομηχανία έχει την πρώτη στοχευμένη αναφορά το 2030. Οι στόχοι αφορούν την αύξηση, μέχρι τότε, της προστιθέμενης αξίας της βιομηχανίας στο ΑΕΠ, την αύξηση των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων (% ΑΕΠ) από περίπου 9% σε 20% και την αύξηση των εργαζομένων στη Βιομηχανία από 8% που είναι σήμερα στο 14%.
Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας βιομηχανίας υψηλής προστιθέμενης αξίας και ενός ανθρώπινου δυναμικού υψηλής εξειδίκευσης, ενισχύοντας τομείς στρατηγικής σημασίας για την οικονομία και την ασφάλεια της πατρίδας μας.
