Με την ελληνική βιομηχανία να βρίσκεται ενώπιον της διπλής πρόκλησης του ψηφιακού και του «πράσινου» μετασχηματισμού της οικονομίας και με την πανδημία να καταδεικνύει τη σημασία της δραστηριοποίησης των εθνικών επιχειρήσεων σε ανθεκτικές αλυσίδες αξίας, η άμεση ενίσχυση από το νέο ΕΣΠΑ και από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Ο Δημήτρης Σκάλκος, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ και μέλος της Πενταμελούς Εκτελεστικής Επιτροπής στη Γραμματεία της Κυβέρνησης, που χειρίζεται τα ζητήματα και τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι ο πλέον αρμόδιος για να απαντήσει σε αυτά τα επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν τη βιομηχανία.
Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα του νέου ΕΣΠΑ 2021-27 και ποιες οι προβλεπόμενες σε αυτό δράσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μετά την πανδημία, στο πλαίσιο τόσο των περιφερειακών, όσο και των τομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων;
Σας ευχαριστώ για την επίκαιρη ερώτηση σας, καθότι θα αναφερθώ σε ζητήματα που απασχολούν τη δημόσια συζήτηση αναφορικά με τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας και τα κύρια διαθέσιμα εργαλεία χρηματοδότησης. Το σχέδιο του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 αναμένει τις τελικές παρατηρήσεις της Επιτροπής, πριν υποβληθεί επίσημα. Με βάση τον ακολουθούμενο προγραμματισμό οδεύουμε προς έγκριση του ελληνικού σχεδίου περί τα μέσα με τέλη Ιουνίου, για να ακολουθήσει στη συνέχεια η αποστολή των πρώτων σχεδίων των νέων τομεακών και περιφερειακών προγραμμάτων, τα οποία και θα πρέπει να έχουν εγκριθεί εντός τριών μηνών από την επίσημη υποβολή του στρατηγικού κειμένου του ΕΣΠΑ. Σημειώστε πως ο σχεδιασμός και η έγκριση του ΕΣΠΑ είναι μία σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει ευρεία διαβούλευση με τους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους, τα συναρμόδια υπουργεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τρεις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είμαστε βάσιμα αισιόδοξοι πως τα ελληνικά προγράμματα θα είναι από τα πρώτα που θα εγκριθούν και πριν από το τέλος του έτους θα έχουμε τις πρώτες νέες προσκλήσεις, τουλάχιστον στην επιχειρηματικότητα.
Σε ποιους άλλους τομείς θα έχει εφαρμογή το πρόγραμμα ΕΣΠΑ;
Τα προγράμματα του ΕΣΠΑ προφανώς δεν περιορίζονται στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Η Πολιτική Συνοχής ενισχύει και αναβαθμίζει τις δημόσιες υποδομές της χώρας με σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα τις τελευταίες δεκαετίες. Σε αυτή την κατεύθυνση τα νέα προγράμματα του ΕΣΠΑ θα προωθήσουν δράσεις, που απαντούν σε βασικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Αναφέρω ενδεικτικά τις ψηφιακές υποδομές, την κυκλική οικονομία, την πολιτική προστασία και διαχείριση φυσικών καταστροφών, την ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων, την προστασία της βιοποικιλότητας, την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση και τις καθαρές μεταφορές, την αντιμετώπιση ενεργειακής φτώχειας, τις βιώσιμες, έξυπνες και πολυτροπικές υποδομές μεταφορών (δρόμοι, λιμάνια, σιδηρόδρομοι), ανανέωση στόλου μέσων μεταφοράς. Αναφορικά με τις κοινωνικές δράσεις, επισημαίνω την προτεραιότητα στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων που περιλαμβάνει τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, δράσεις για τον περιορισμό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, τη δημόσια υγεία, την ψυχική υγεία, την κοινωνική ένταξη.
Θα συνεχιστεί η στήριξη των επιχειρήσεων και αν ναι, με ποιους τρόπους ;
Ειδικά για την επιχειρηματικότητα, πρόθεση μας είναι στη νέα προγραμματική περίοδο, κυρίως μέσα από το νέο πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας αλλά και δευτερευόντως από αντίστοιχες δράσεις των ΠΕΠ, να κινητοποιήσουμε δημόσιους πόρους συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ. Σε συνδυασμό με τους διαθέσιμους πόρους για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του σχεδίου Ελλάδα 2.0, έχουμε πλέον επαρκή χρηματοδότηση ώστε να συνδράμουμε στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, ενισχύοντας κατάλληλα τον εκσυγχρονισμό και τον μετασχηματισμό των ελληνικών επιχειρήσεων. Θα ήθελα εδώ να επισημάνω και να σας απαντήσω ότι το οικονομικό αποτύπωμα της πανδημίας στις ελληνικές επιχειρήσεις επιβάλει να μην σταματήσουμε πρόωρα τη στήριξη σε αυτές. Για το λόγο αυτό, το νέο πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας θα περιλαμβάνει ένα διακριτό άξονα για τη στήριξη των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση της πανδημίας με αρχικού προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ.
Σε σχετική τηλεδιάσκεψη με τους 13 Περιφερειάρχες, τέθηκαν πέρα από την ανάγκη στήριξης των επιχειρήσεων και ζητήματα που σχετίζονται με τις φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες, αλλά και το ακατάσχετο των επιχειρήσεων που λαμβάνουν χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ: Πως θα αντιμετωπίσετε τα ζητήματα αυτά;
Το ζήτημα των ακατάσχετων λογαριασμών αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση, δηλαδή ανά δράση κρατικής ενίσχυσης, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, και πάντοτε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Αυτό γίνεται και στην περίπτωση της δράσης ενίσχυσης μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, που επλήγησαν από την πανδημία του Covid-19 και η οποία «έτρεξε» από τις Περιφέρειες. Σε κάθε περίπτωση αυτό που αναζητούμε είναι η βέλτιστη ισορροπία ανάμεσα στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, τη φορολογική δικαιοσύνη και βέβαια τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων.
Ποια είναι τα αποτελέσματα που επέφερε η δράση αυτή;
Η δράση αυτή ενίσχυσε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με κεφάλαια κίνησης (μη επιστρεπτέες προκαταβολές) συνολικού ύψους περίπου 930 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό αποτελεί μέρος μίας συνολικής χρηματοδότησης ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ με πόρους ΕΣΠΑ, που κατευθύνθηκαν στην ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και τη στήριξη των εργαζομένων. Η συμβολή του ΕΣΠΑ στη μάχη κατά της πανδημίας κυρίως μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, που διαχειρίστηκε η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΤΕΠΙΧ ΙΙ, Ταμεία Εγγυοδοσίας, Ταμείο Υποδομών, κ.λπ.), ενός μέρους των αποζημιώσεων σε εργαζομένους και επιστρεπτέων προκαταβολών, αλλά και δράσεων για τη θωράκιση του συστήματος της δημόσιας υγείας, στο πλαίσιο του συνολικού σχεδίου της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, υπήρξε αναμφίβολα σημαντική.
Η χώρα μας βρέθηκε στις πρώτες θέσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. στην κινητοποίηση πόρων της Συνοχής κατά της πανδημίας, κάτι που επιβεβαίωσαν τόσο τα επίσημα στοιχεία της Επιτροπής όσο και οι σχετικές δηλώσεις της αρμόδιας Επιτρόπου για την Πολιτική Συνοχής κυρίας Ελίζα Φερέιρα. Από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα έχει διοχετευτεί στην αγορά μόνο με τη μορφή των χρηματοδοτικών εργαλείων (δανειακά προϊόντα) πόροι 4 δισ. ευρώ που δημιούργησαν ρευστότητα σχεδόν 11 δισ. ευρώ.
Το ΕΣΠΑ 2021-2027, παρότι διαφοροποιείται από το Ταμείο Ανάκαμψης ως προς τους χρόνους και τους προϋπολογισμούς που δεν είναι εκ των προτέρων δεσμευτικοί, αντιμετωπίζει επίσης θέμα ωρίμανσης των προς χρηματοδότηση έργων. Πως θα αντιμετωπιστεί αυτό;
Είναι γεγονός πως τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ονοματισμένα και ακολουθούν δεσμευτικά χρονικά ορόσημα υλοποίησης που θα πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να καταβάλλονται οι αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις. Και τα προγράμματα ΕΣΠΑ όμως έχουν τους δικούς τους κανονιστικούς/διαχειριστικούς περιορισμούς. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς είναι και χρονικοί, όπως π.χ. η υποχρέωση τήρησης του κανόνα αυτόματης αποδέσμευσης (ν+2), κάτι που εντείνει τον προβληματισμό καθώς στα επόμενα χρόνια θα πρέπει να «τρέχουν» παράλληλα έργα και των δύο Ταμείων. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα περνά αναγκαστικά μέσα από τον αποτελεσματικότερο συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων αλλά και την προώθηση μίας επόμενης γενιάς μεγάλων έργων. Στο τελευταίο αυτό σημείο θα ήθελα να πω ότι οι μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν το τελευταίο διάστημα μαζί με τα μεταφερόμενα έργα της τρέχουσας περιόδου δημιουργούν μία «προίκα» ώριμων έργων προς χρηματοδότηση, της τάξης των 5 δισ. ευρώ.
Όσον αφορά στη βιομηχανία/μεταποίηση, τι μπορεί να αναμένει στο πλαίσιο του νέου προγράμματος ΕΣΠΑ;
Η βιομηχανία σε ευρωπαϊκό επίπεδο βρίσκεται σε φάση μετάβασης υπό τη διπλή πρόκληση του ψηφιακού και του «πράσινου» μετασχηματισμού της οικονομίας. Επιπρόσθετα, η πανδημία κατέδειξε τη σημασία της δραστηριοποίησης εθνικών επιχειρήσεων σε ανθεκτικές αλυσίδες αξίας. Στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 ενισχύονται οι παραγωγικές επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων (Βιομηχανία 4.0) και στην περιβαλλοντική προσαρμογή των επιχειρήσεων σε διαδικασίες και προϊόντα, η δημιουργία υποδομών και μηχανισμών στήριξης της καινοτομίας (Innovation Agency), οι επενδύσεις για την αύξηση του μέσου μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων, η προώθηση συνεργειών (clusters) μεταξύ των επιχειρήσεων για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς αλυσίδες αξίας και η ενδο-επιχειρησιακή κατάρτιση.
Βρισκόμαστε σε στενή συνεργασία με τους βιομηχανικούς εταίρους προκειμένου να ενισχύσουμε την ανάπτυξη ανταγωνιστικών βιομηχανικών οικοσυστημάτων, που ακολουθούν υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα. Άλλωστε η στήριξη της βιομηχανίας και η αύξηση της συμβολής της στο ΑΕΠ αποτελούν διακηρυγμένο στόχο της κυβέρνησης και σε αυτή την κατεύθυνση ήδη συγκροτήθηκε και ξεκίνησε το έργο της η Κυβερνητική Επιτροπή Βιομηχανίας.
Ποια είναι η προοπτική για την κυκλική οικονομία-βιομηχανική συμβίωση-clusters;
Όσον αφορά στην κυκλική οικονομία ακολουθούμε την εθνική στρατηγική για το συγκεκριμένο ζήτημα, αναμένοντας την οριστικοποίηση του επιχειρησιακού σχεδίου δράσεων. Οι προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ για την κυκλική οικονομία αφορούν στην ανακύκλωση/επαναχρησιμοποίηση των στερεών αποβλήτων, την επανάχρηση του νερού από επεξεργασμένα λύματα, την προσαρμογή της βιομηχανίας στα πρότυπα της κυκλικής οικονομίας και την αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων , π.χ. χρήση πλαστικών.
Κατά πόσο θα είναι επιλέξιμες οι επενδύσεις υποδομών για νέα Επιχειρηματικά Πάρκα, αλλά και για τις ήδη υπάρχουσες Βιομηχανικές Περιοχές πολλές από τις οποίες έχουν ελλιπείς υποδομές;
Σχετικά με τις υποδομές των βιομηχανικών περιοχών, περιττεύει να επισημάνουμε τα προβλήματα που δημιουργούν οι άτυπες συγκεντρώσεις επιχειρήσεων σε διάφορες περιοχές της χώρας αλλά και τα δυνητικά οφέλη για την οικονομία από την ανάπτυξη οργανωμένων και επαρκώς διασυνδεδεμένων υποδομών για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις.
Ο ειδικός χωροταξικός σχεδιασμός για τη βιομηχανία που περιλαμβάνεται στο σχέδιο Ελλάδα 2.0 θα λειτουργήσει καταλυτικά σε αυτή την κατεύθυνση προσελκύοντας νέες επενδύσεις και αναβαθμίζοντας υφιστάμενες.
Ακόμη, ενισχύονται επενδύσεις στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων τόσο από το σχέδιο Ελλάδα 2.0 όσο και από το νέο ΕΣΠΑ.
Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε με την σύσταση του μηχανισμού Project Preparation Facility, ως δέσμευση αφενός της χώρας μας προς τις Βρυξέλλες, και αφετέρου ως βασική προϋπόθεση για την ωρίμανση των μεγάλων έργων του Ταμείου Ανάκαμψης;
Η ανάπτυξη ενός μηχανισμού ωρίμανσης έργων (project preparation facility), πέρα από υποχρέωση της χώρας στο πλαίσιο της αυξημένης εποπτείας, απαντά στο πιεστικό ζήτημα της έλλειψης ικανού αριθμού «ώριμων έργων» προς χρηματοδότηση, δηλαδή με τις απαραίτητες μελέτες, αδειοδοτήσεις, κ.λπ.
Οι περιορισμένοι πόροι για τη μελετητική ωρίμανση των έργων και οι πολυδαίδαλες γραφειοκρατικές και διαγωνιστικές διαδικασίες των περασμένων χρόνων περιόρισαν δραματικά τα ώριμα έργα, με προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων. Ουσιαστικά αντιμετωπίζουμε την παραδοξότητα να έχουμε περισσότερους διαθέσιμους πόρους από έτοιμα έργα για τη δέσμευσή τους.
Αντιλαμβάνεστε ότι η συγκεκριμένη πρόκληση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη με την εισροή στη χώρα των αυξημένων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σε αυτό το πλαίσιο, σε ποιες ενέργειες προχώρησε η κυβέρνηση;
Η κυβέρνηση προχώρησε πρόσφατα σε μία σειρά ενεργειών για την επιτάχυνση της υλοποίησης με όχημα το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο θα ενισχυθεί προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες αρμοδιότητές του. Οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις για την προτεραιοποίηση των προς ωρίμανση έργων και τον μηχανισμό ενός project preparation facility με άξονα το ΤΑΙΠΕΔ έχουν ήδη δρομολογηθεί και ήδη έχει θεσμοθετηθεί το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας και η αντίστοιχη Κυβερνητική Επιτροπή. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του σχεδιασμού του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 προχωρούμε, σε συνεννόηση με την Επιτροπή, στη δημιουργία ενός διακριτού προγράμματος ενδυνάμωσης της θεσμικής ικανότητας (capacity building) των δικαιούχων, είτε πρόκειται για αδύναμους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης (κύρια μέσω της ΜΟΔ ΑΕ) είτε για μεγάλους δημόσιους οργανισμούς με παροχή συμβουλών και τεχνικής βοήθειας για την υποστήριξη της υλοποίησης των έργων τους.
Πρόσφατα ταχθήκατε υπέρ της ανάπτυξης συνεργειών ανάμεσα στα διαφορετικά χρηματοδοτικά Ταμεία π.χ. ReactEU, συνδέοντας την Ευρώπη (CEF II) και παρέχοντας τη δυνατότητα να λειτουργήσουν συμπληρωματικά: Στην πράξη, πώς μπορεί να λειτουργήσει κάτι τέτοιο;
Οι συνέργειες ανάμεσα στα διαφορετικά χρηματοδοτικά μέσα, πέρα από κανονιστική υποχρέωση, είναι και μονόδρομος προκειμένου οι διαθέσιμοι πόροι να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά για την ελληνική οικονομία. Είναι σημαντικό να αποφύγουμε σειρά κινδύνων όπως αλληλοεπικαλύψεις, περιττό διοικητικό βάρος, ενδεχόμενη διπλή χρηματοδότηση. Συνολικά από τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα (νέο ΕΣΠΑ, Ελλάδα 2.0, ReactEU, CEFII, Πυλώνες Ι και ΙΙ της ΚΑΠ, κ.ά.), θα έχουν κατανεμηθεί στη χώρα μας στα επόμενα χρόνια πόροι που πλησιάζουν τα 77 εκατ. ευρώ. Έτσι, διαμορφώνεται μία δεξαμενή έργων (pipeline) που χρηματοδοτούνται ή πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από τα παραπάνω. Πέρα από αυτό όμως προχωρούμε στη συγκρότηση δομών συντονισμού ανάμεσα σε αυτά τα διαφορετικά μέσα καθώς και στην ανάπτυξη των αναγκαίων διεπαφών ανάμεσα στα πληροφοριακά τους συστήματα.
Με βάση όλα τα παραπάνω, πως προδιαγράφεται ο ρόλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και σε ποιο βαθμό θα προχωρήσει η υλοποίηση όσων έργων δύνανται να υλοποιηθούν;
Η ροή των χρηματοδοτήσεων δεν πρόκειται να καθυστερεί, από τη στιγμή βεβαίως που έχει λήξει το ζήτημα της έγκρισης των ιδίων πόρων της Ε.Ε. Είναι ωστόσο σημαντικό να είναι διαθέσιμες οι αναγκαίες πιστώσεις προκειμένου να ξεκινήσει η χρηματοδότηση των έργων. Για το λόγο αυτό έχουν ήδη προβλεφθεί στο εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για το έτος 2021 πιστώσεις ύψους 2,6 δις. ευρώ για τις πρώτες χρηματοδοτήσεις. Αυτό το κομμάτι της χρηματοδότησης θα ενισχυθεί με τις προβλεπόμενες προκαταβολές του Ταμείου Ανάκαμψης (που αντιστοιχούν στο 13% των συνολικών πόρων του Σχεδίου) και τις οποίες αναμένει η χώρα μας εντός του καλοκαιριού. Τα πρώτα έργα του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 ήδη τρέχουν, όπως π.χ., το πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Ψηφιακή Μέριμνα» για την ενίσχυση της τηλεκπαίδευσης.
Σχετικά με τον ιδιωτικό τομέα που προτίθεται να αξιοποιήσει τα πολύ χαμηλότοκα δάνεια του Ταμείο Ανάκαμψης: Προκειμένου τα χρήματα αυτά, να στηρίξουν παραγωγικές επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα βασική προϋπόθεση είναι, ο ιδιώτης να έχει εξασφαλίσει προηγουμένως το 50% της χρηματοδότησης της επένδυσης. Εκτιμάτε ότι στις παρούσες συνθήκες θα υπάρξουν πολλές επιχειρήσεις που θα έχουν αυτήν τη δυνατότητα;
Η χώρα μας, αντίθετα με άλλους ευρωπαίους εταίρους της, επέλεξε να αιτηθεί το σύνολο των διαθέσιμων δανείων της.
Το σημαντικό επενδυτικό κενό της τελευταίας δεκαετίας καθώς και οι ιδιαίτερα ευνοϊκοί όροι δανεισμού κατέστησαν την αξιοποίηση του δανεισμού μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μία σαφώς επιθυμητή επιλογή. Τα δάνεια θα δοθούν σε ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια αποκλειστικά με κριτήρια αγοράς (η αξιολόγησή τους θα γίνεται από τις τράπεζες) και σε καθορισμένα πεδία επιλεξιμότητας (πράσινες επενδύσεις, ψηφιακή μετάβαση, εξωστρέφεια, καινοτομία, μεγέθυνση επιχειρήσεων μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων). Δεν θα δίνονται με κρατικές εγγυήσεις και η κρατική συμμετοχή δεν θα ξεπερνά το 50% καθώς θα συμμετέχουν τράπεζες και επενδυτές (με ελάχιστο ποσοστό 30% και 20% αντίστοιχα).
Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται και η συνευθύνη των τραπεζικών ιδρυμάτων στην αξιοποίηση των πόρων. Θα συμμετάσχουν τόσο διεθνείς χρηματοπιστωτικοί μηχανισμοί (όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η EBRD για τα μεσαία και μεγάλα σχέδια), όσο και οι εμπορικές τράπεζες και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων για την ενίσχυση του μετοχικού κεφαλαίου επιχειρήσεων υψηλής δυναμικής. Είναι προφανές ότι πρόθεσή μας είναι να προσελκύσουμε σοβαρές και φιλόδοξες επενδυτικές προτάσεις που μπορούν να συμβάλουν στη δυναμική ανάταξη της οικονομίας.
Και εκτιμώ πως θα υπάρξουν αρκετά φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια που θα καλύψουν τον διαθέσιμο προϋπολογισμό των δανείων.