Καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται πιο έντονες, οι βιομηχανίες αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο την ευθύνη τους να υιοθετήσουν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον. Μεταξύ αυτών των κλάδων, τα logistics και η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν αναδειχθεί σε βασικούς παράγοντες του παγκόσμιου κινήματος για την αειφόρα.
Αναγνωρίζοντας την επείγουσα ανάγκη για βιώσιμες πρακτικές, η έννοια των πράσινων logistics έχει αναδειχθεί ως κρίσιμο συστατικό της σύγχρονης διαχείρισης της αλυσίδας παραγωγής και εφοδιασμού. Η διερεύνηση της σημασίας των πράσινων logistics και η αξία των μετασχηματιστικών δυνατότητων τους στον τομέα της μεταποίησης έχει ιδιαίτερη σημασία. Η πράσινη εφοδιαστική αναφέρεται στην ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στο σχεδιασμό και τη διαχείριση των διαδικασιών εφοδιαστικής αλυσίδας. Συνεπάγεται με την ελαχιστοποίηση των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τη μεταφορά, την αποθήκευση, τη συσκευασία και τη διανομή. Ο κόσμος των Green logistics υιοθετεί καινοτόμες στρατηγικές για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, τη μείωση των αποβλήτων, την εξοικονόμηση ενέργειας και το μετριασμό της ρύπανσης.
Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα
Μία από τις πιο σημαντικές συνεισφορές των πράσινων logistics στη βιομηχανική παραγωγή είναι η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα. Οι μεταφορές, ένα κρίσιμο στοιχείο των λειτουργιών της εφοδιαστικής αλυσίδας, αποτελούν συχνά σημαντική πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Υιοθετώντας λύσεις βιώσιμων μεταφορών, όπως ηλεκτρικά οχήματα (EVs), υβριδικά οχήματα ή εναλλακτικά καύσιμα, οι βιομηχανίες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα. Η εφαρμογή αποτελεσματικού σχεδιασμού διαδρομής, η ενοποίηση των αποστολών και οι επιλογές συνδυασμένων μεταφορών βελτιστοποιούν περαιτέρω τη χρήση των πόρων και μειώνουν τις συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Lean manufacturing και μείωση σπατάλης
Τα Green logistics δίνουν έμφαση στις αρχές λιτής παραγωγής, οι οποίες επικεντρώνονται στην ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Η μείωση των απορριμμάτων μεταφράζεται άμεσα σε εξοικονόμηση κόστους και περιβαλλοντικά οφέλη. Βελτιστοποιώντας τις διαδικασίες παραγωγής, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν το υπερβολικό απόθεμα, να ελαχιστοποιήσουν την υπερπαραγωγή και να εξαλείψουν την περιττή μεταφορά, βελτιώνοντας έτσι τη συνολική απόδοση.
Η χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών συσκευασίας και η εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων και στη διατήρηση των πόρων.
Συνεργασία εφοδιαστικής αλυσίδας
Η επιτυχία της πράσινης εφοδιαστικής εξαρτάται από τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των ενδιαφερομένων στην αλυσίδα εφοδιασμού. Οι βιομηχανίες, οι προμηθευτές, οι διανομείς και οι έμποροι λιανικής πρέπει να συνεργαστούν για την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών. Η συνεργασία επιτρέπει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, τη συγκέντρωση πόρων και την από κοινού ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων. Η δημιουργία συνεργασιών που βασίζονται σε κοινούς περιβαλλοντικούς στόχους μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και στην περιβαλλοντική απόδοση.
Logistics και Κυκλική Οικονομία
Η ιδέα πίσω από τα Green logistics είναι ότι δίνει μεγάλη έμφαση στην αντίστροφη της εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία περιλαμβάνει τον αποτελεσματικό χειρισμό των επιστροφών των προϊόντων, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Οι παραδοσιακές γραμμικές διαδικασίες στις αλυσίδες εφοδιασμού ακολουθούν πλέον την προσέγγιση «take-make-dispose», με αποτέλεσμα τη σημαντική παραγωγή απορριμμάτων. Αντίθετα, η πράσινη εφοδιαστική αγκαλιάζει την έννοια της κυκλικής οικονομίας, όπου τα προϊόντα και τα υλικά διατηρούνται σε κυκλοφορία για όσο το δυνατόν περισσότερο. Με την αποτελεσματική διαχείριση των επιστροφών προϊόντων, της ανακατασκευής και της ανακύκλωσης, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις μπορούν να μειώσουν τα απόβλητα, να εξοικονομήσουν πόρους και να δημιουργήσουν μια πιο βιώσιμη αλυσίδα εφοδιασμού.
Κανονιστική Συμμόρφωση και Διαχείριση Φήμης
Αναντίρρητα, οι βιομηχανίες αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς και προσδοκίες των καταναλωτών σχετικά με τη βιωσιμότητα. Η ενσωμάτωση των πράσινων logistics επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να ανταποκρίνονται προληπτικά στις κανονιστικές απαιτήσεις, μειώνοντας τον κίνδυνο κυρώσεων και νομικών επιπλοκών. Επιπλέον, η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και η προώθηση πράσινων πρωτοβουλιών ενισχύει τη φήμη μιας βιομηχανικής επιχείρησης. Με την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και την προτίμηση για φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, οι εταιρείες που δίνουν προτεραιότητα στην πράσινη εφοδιαστική μπορούν να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, να προσελκύσουν πελάτες με περιβαλλοντική συνείδηση και να ενισχύσουν την αφοσίωση στην επωνυμία.
Εξοικονόμηση κόστους και λειτουργική αποτελεσματικότητα
Σε αντίθεση με την αντίληψη ότι οι βιώσιμες πρακτικές είναι δαπανηρές, η πράσινη εφοδιαστική μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική εξοικονόμηση κόστους για τις βιομηχανίες. Βελτιώνοντας την αποδοτικότητα των πόρων, μειώνοντας τα απόβλητα και βελτιστοποιώντας τις διαδρομές μεταφοράς, οι εταιρείες μπορούν να επιτύχουν μειώσεις λειτουργικού κόστους. Οι ενεργειακά αποδοτικές αποθήκες, τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης αποθεμάτων και οι βελτιωμένες διαδικασίες συμβάλλουν στην αύξηση της κερδοφορίας.
Επιπλέον, η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη συνολική επιχειρηματική στρατηγική ενισχύει τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα σε μια εξελισσόμενη αγορά. Σε μια εποχή περιβαλλοντικής συνείδησης, ο μεταποιητικός τομέας αντιμετωπίζει την επιτακτική ανάγκη να υιοθετήσει βιώσιμες πρακτικές για να μετριάσει τον αντίκτυπό του στον πλανήτη. Η πράσινη εφοδιαστική έχει αναδειχθεί ως μια ισχυρή προσέγγιση για τον μετασχηματισμό της παραδοσιακής λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας.
“FIT FOR 55”: Nέα νομοθεσία για να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι για το 2030
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πολύ μεγάλη δέσμη νομοθετικών προτάσεων για να πετύχει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών ρύπων κατά 55% έως το 2030 . Ας δούμε ωστόσο πόσο κοντά βρίσκεται η χώρα μας και συγκεκριμένα η ελληνική αγορά στην επίτευξη αυτού του στόχου.
• Το 2022 έκλεισε με ποσό-ρεκόρ των 54,7 δις στις ελληνικές εξαγωγές, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 36,7% σε σχέση με το 2021 ενώ ρεκόρ κατέγραψαν και οι εισαγωγές φτάνοντας τα 93,048 δισ. ευρώ.
• Το λιανεμπόριο έφτασε τα 12 δις τζίρο το 2022 έχοντας αύξηση κατά 6,6/100 σε σχέση με το 2021.
• Μέσα σε αυτά τα δεδομένα ο κλάδος των οδικών μεταφορών πρωτοστατεί και καθίσταται ο πλέον πολύτιμος κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.
• Η χώρα μας, στην οποία η εμπορευματική σιδηροδρομική μεταφορά καταγράφει μηδαμινά ποσοστά (κάτω του 2%), ενώ το 98% των εμπορευμάτων διακινούνται οδικώς, έχουμε την αρνητική πανευρωπαϊκή πρωτιά με τον γηραιότερο στόλο οχημάτων στα 22,7 έτη όταν ο μ.ό. στην Ευρώπη ανέρχεται στα 14,2 έτη.
• Στον κλάδο της οδικής μεταφοράς δυστυχώς υπάρχει μεγάλος κατακερματισμός και η λέξη συνεργατικότητα είναι σχεδόν άγνωστη. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι όσον αφορά στις εσωτερικές μεταφορές, το 40% των χιλιομέτρων που διανύει ένα φορτηγό είναι άδεια.
• Οδηγούμαστε έτσι σε επιπλέον ρύπους για το περιβάλλον καθώς και κόστος, ενώ για να μπορέσει ο ιδιόκτητης της μεταφορικής εταιρείας να ανταπεξέλθει στα επιπλέον κόστη, αναγκάζεται να παρανομήσει δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό.
Αναφορικά με το άμεσο μέλλον, διακρίνεται η τάση των εταιριών 3PL για ολιγοπωλιακές καταστάσεις και αυτό συνεπάγεται καλύτερες οικονομίες κλίμακας και λιγότερα κενά χιλιόμετρα, μεγαλύτερη πληρότητα και κατά συνέπεια λιγότερους ρύπους στο περιβάλλον. Όλες οι αποφάσεις πλέον θα λαμβάνονται με γνώμονα την βιωσιμότητα. Ο κλάδος των μεταφορών είναι ο μοναδικός κλάδος πανευρωπαϊκά που από το 1990 έως και σήμερα είχε αυξητική τάση στους ρύπους. Οι προτάσεις που τέθηκαν τον 2/2023 από τον ICCT, επιτείνουν τις προσπάθειες αλλά και τους χρονικούς προσδιορισμούς ώστε οι μεταφορές να γίνουν πράσινες. Συγκεκριμένα προτείνεται η μείωση των ρύπων για το 2030 έως και 60/100 , για το 2035 στο 90/100, ενώ για το 2040 ο κλάδος των οδικών μεταφορών οφείλει να είναι κλιματικά ουδέτερος.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση του κλάδου, με αναπροσαρμογή διαδικασιών, υιοθέτηση ψηφιακής τεχνολογίας, με στροφή στα εναλλακτικά καύσιμα καθώς και τις συνδυασμένες μεταφορές, με στόλους οχημάτων σύγχρονης τεχνολογίας αλλά και άρτια εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Το μέλλον θα είναι πράσινο εφόσον πρωτίστως βασίζεται σε βιώσιμες και ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες.
Σε επτά εμβληματικές δράσεις που θα αναβαθμίσουν πλήρως την εικόνα των logistics στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο Καθ. Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, Πρόεδρος του Συμβουλίου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, μιλώντας στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου με θέμα: «H Ελλάδα αναβαθμίζει τον ρόλο της στις εμπορευματικές ροές προς την Ευρώπη – Ισχυρή παρουσία του κλάδου στη Διεθνή Έκθεση transport logistic». Ο κ. Ζηλιασκόπουλος, αφού υπογράμμισε ότι χάρη στις πρωτοβουλίες τις οποίες ανέλαβε τα τελευταία χρόνια το Συμβούλιο, η Ελλάδα, σύμφωνα με την Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, αναβάθμισε τη θέση της στην παγκόσμια κατάταξη από 42η το 2018 στην 19η το 2022, σημείωσε ότι στόχος είναι η περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της χώρας στη διεθνή αγορά των logistics.
Επισήμανε δε ότι η σημαντική αυτή πρόοδος της Ελλάδας αποδίδεται στη βελτίωση κατά 13% των υποδομών και διαδικασιών στα τελωνεία, κατά 17% στην απλούστευση των γενικότερων διαδικασιών στην αγορά logistics, κατά 15% στoν εκσυγχρονισμό των υποδομών, κατά 24% στις επενδύσεις ψηφιοποίησης, κατά 23% στην τόνωση της αξιοπιστίας του δημοσίου τομέα και κατά 6% στην ενίσχυση της ελληνικής εξωστρέφειας. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι, προκείμενου να αναβαθμιστεί περαιτέρω η θέση της Ελλάδας στα διεθνή logistics, το Εθνικό Συμβούλιο για την Ανάπτυξη και Ανταγωνιστικότητα της Εφοδιαστικής προωθεί επτά εμβληματικές δράσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν:
• Tη μετεγκατάσταση των μικρών δια-μεταφορικών εταιρειών από τον Ελαιώνα σε ένα οργανωμένο υποδοχέα, στη Φυλή.
• Τη δημιουργία εμπορευματικών κέντρων στο Στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη και την υλοποίηση αντίστοιχων υποδοχέων στο Θριάσιο.
• Tην ψηφιοποίηση των εγγράφων μεταφοράς με την ΑΑΔΕ.
• Tην εκπόνηση μελέτης από το ΥΠΟΜΕΔΙ για τη χωροθεσία επιπλέον οργανωμένων υποδοχέων logistics.
• Τη χρηματοδότηση από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας Καινοτομίας, ερευνητικών έργων για την εφοδιαστική.
• Την τόνωση της εξωστρέφειας των Ελληνικών Εταιρειών Logistics σε συνεργασία με την Enterprise Greece.
• Τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής ενδοχώρας για τα Ελληνικά Λιμάνια σε συνεργασία με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
• Τη δημιουργία ενός ψηφιακού παρατηρητηρίου για την Εφοδιαστική σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ερευνητικούς φορείς.
Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά του κ. Ζηλιασκόπουλου στην ανάγκη που υπάρχει για μια μεγάλη επένδυση, που στόχο θα έχει τη δημιουργία ενός cargo αεροδρομίου στην Ελλάδα με έδρα, όπως είπε, το Βόλο και διεθνή προσανατολισμό. Από την πλευρά του ο Δρ Αθανάσιος Κελέμης, Γενικός Διευθυντής και Μέλος Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι ο κλάδος της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί βασικό «γρανάζι» της οικονομίας, λειτουργεί συμπληρωματικά με τη βιομηχανία και τη μεταποίηση και προωθεί τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές μεταφέροντας και διαφημίζοντας το ελληνικό όνομα στις παγκόσμιες αγορές. Αναφερόμενος στη γερμανική επιχειρηματική κοινότητα επισήμανε ότι οι αξιολογήσεις που γίνονται για την Ελλάδα είναι θετικές σε ό,τι αφορά τα logistics, κρίνοντας από τις σημαντικές επενδύσεις που έχουν υλοποιηθεί μεταξύ άλλων από τη Fraport στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, τη DB Schenker -θυγατρική των γερμανικών σιδηροδρόμων Deutsche Bahn-, που διαθέτει μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους στον Ασπρόπυργο και τη DHL με κτιριακές δομές στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Τέλος, ο κ. Κελέμης υπογράμμισε ότι «η πρόσφατη αναβαθμισμένη κατάταξη της Ελλάδας στη 19η θέση του δείκτη Logistics Performance Index της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι ενδεικτική για τη δυναμική και προοπτική των ελληνικών logistics».
Επένδυση 244 εκατ. ευρώ στο παλαιό εργοστάσιο της Ελληνικής Χαλυβουργίας
Ο συνολικός προϋπολογισμός του «Hull Logistics Park» ανέρχεται στο ποσό των 244.164.841 ευρώ και αναμένεται να δημιουργήσει 3.900 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και 1.238 κατά τη φάση λειτουργίας.
Σχετικά με την επένδυση, ο Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης δήλωσε: «Η στρατηγική επένδυση στον Ασπρόπυργο αποτελεί ένα εμβληματικό έργο στον τομέα των logistics και του ευρύτερου κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας. Πρόκειται για την πρώτη trinodal επένδυση, δηλαδή την πρώτη επένδυση που αξιοποιεί τις δυνατότητες του προβλήτα, του τρένου και του αυτοκινήτου. Δημιουργούνται πολλές θέσεις εργασίας, ανοίγονται νέες επενδυτικές ευκαιρίες και -το σημαντικότερο όλων- αναβαθμίζεται η ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου».
Από την πλευρά του, ο Managing Director της H.I.G. Capital LLG, Στέλιος Θεοδοσίου δήλωσε: «Το έργο ανάπλασης του παλιού εργοστασίου της Ελληνικής Χαλυβουργίας στον Ασπρόπυργο και μετατροπής του σε σύγχρονο διακομιστικό κέντρο αποτελεί στρατηγικό πυλώνα της επενδυτικής μας στρατηγικής στο χώρο των logistics στην ευρύτερη περιοχή. Η στρατηγική θέση της Ελλάδος, βρισκόμενη στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων είναι αδιαμφισβήτητη και έργα όπως αυτό βοηθούν στο να εδραιώσουν τη χώρα ως σύγχρονο κόμβο. Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την ανασυγκρότηση της εφοδιαστικής υποδομής της χώρας τα επόμενα χρόνια».
Ο CEO της Streem Global και της Streem Development, Κωνσταντίνος Μπήτρος δήλωσε: «Έχοντας ολοκληρώσει σημαντικές επενδύσεις σε εταιρείες του κλάδου των logistics προκειμένου να διαμορφώσουμε μια ενιαία πλατφόρμα παροχής ολιστικών υπηρεσιών, η έμφασή μας τώρα στρέφεται στη δημιουργία και αξιοποίηση υποδομών που θα μας επιτρέψουν να επεκτείνουμε την ακτίνα δράσης καθώς και να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Το έργο στον Ασπρόπυργο, πέρα ότι αναβαθμίζει όλη την περιοχή, στοχεύουμε στο να αναδειχθεί ως ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα κέντρο συνδυασμένων μεταφορών με υψηλή προστιθέμενη αξία για τη χώρα».
