Η αναπτυξη συγχρονων δεξιοτητων είναι πλεον ζητουμενο για τα στελεχη στον κλαδο της βιομηχανίασ και είναι Απαραιτητο συστατικο για την αντιμετωπιση των πολυπεπιδων προκλησεων.
Τα τελευταία χρόνια και ειδικά από το 2020 και μετά, βιώνουμε έντονες αλλαγές στον τρόπο εργασίας, στη χρήση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης και στον τρόπο που οι άνθρωποι συνδέονται σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Στο χώρο της βιομηχανίας είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση όχι μόνο στην καινοτομία, στη βιωσιμότητα, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στις σύγχρονες υποδομές και στην εξωστρέφεια, αλλά και στην ανάπτυξη σύγχρονων δεξιοτήτων των στελεχών. Πριν αναλυθούν οι σημαντικότερες δεξιότητες που απαιτούνται στο σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, είναι σημαντικό να γίνει μια αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι βιομηχανίες σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό τους:
• Το υβριδικό περιβάλλον έχει έρθει για να παραμείνει: Πολλές έρευνες για το μέλλον της εργασίας δείχνουν ότι πάνω από το 75% των εργαζομένων επιθυμεί να διατηρηθεί το υβριδικό περιβάλλον εργασίας. Για να είναι επιτυχημένη μια τέτοια μετάβαση είναι απαραίτητο τόσο τα μέλη των ομάδων όσο και οι managers να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η αυτοηγεσία, η ενσυναίσθηση, η συνεργασία με δέσμευση και η ανθεκτικότητα.
• Αναδιαμόρφωση της εταιρικής κουλτούρας: Η εταιρική κουλτούρα προσδιορίζει την ταυτότητα, το σκοπό και τον τρόπο συνεργασίας των ανθρώπων μέσα στον οργανισμό. Περιλαμβάνει το αξιακό σύστημα το οποίο οριοθετεί τις συμπεριφορές και δημιουργεί το συναίσθημα του «ανήκειν». Έτσι, για παράδειγμα, αν σε μια εταιρεία η κουλτούρα περιλαμβάνει αξίες όπως η ακεραιότητα, ο σεβασμός, η ανοιχτή επικοινωνία και η αυτολογοδοσία, θα περιμένουμε οι εργαζόμενοι σε όλα τα επίπεδα να συμπεριφέρονται σύμφωνα με αυτές τις αρχές-αξίες είτε εργάζονται από κοντά είτε εξ’αποστάσεως σε ένα υβριδικό περιβάλλον.
• Η ευεξία είναι κύριο στοιχείο της εργασίας: Η προσέλκυση των ταλέντων και των αποτελεσματικών στελεχών έχει να κάνει με το βαθμό που ένας εργοδότης φροντίζει το προσωπικό του και έχει καλή φήμη στην αγορά (employer branding). Η ευεξία αποτελεί το τρίπτυχο σώμα-μυαλό-πνεύμα και δημιουργεί ισορροπία μεταξύ της προσωπικής και της επαγγελματικής ζωής. Προγράμματα που αφορούν στην ισορροπημένη διατροφή, την άσκηση, την ενσυνειδητότητα (mindfulness) και τον διαλογισμό έχουν αποδειχτεί σημαντικά στην βελτίωση της ανθεκτικότητας και της απόδοσης των στελεχών.
• Διαφορετικότητα, Ισότητα και ένταξη: Η υβριδική και εξ’ αποστάσεως εργασία δεν εγγυάται ότι όλοι οι εργαζόμενοι θα βιώσουν δίκαια τα οφέλη αυτής της αλλαγής σύμφωνα με την αρχή της διαφορετικότητας, της ισότητας και της ένταξης (diversity, equity and inclusion). Για παράδειγμα, σύμφωνα με μελέτη της Gartner, το 76% των διευθυντικών στελεχών λένε ότι οι επιτόπιοι υπάλληλοι είναι πιο πιθανό να προαχθούν από τους απομακρυσμένους εργαζόμενους. Έτσι οι γυναίκες που μπορεί να είναι μητέρες ή οι εργαζόμενοι που θα επιλέξουν το υβριδικό μοντέλο μπορεί να μην έχουν ίσες ευκαιρίες προαγωγής και εξέλιξης. Η διαφορετικότητα, η ισότητα και η ένταξη αποτελούν από τις σημαντικότερες αρχές σε μια εταιρεία καθώς οι ομάδες που επιζητούν την ποικιλία σε χαρακτηριστικά, επαγγελματικό υπόβαθρο, φύλο, εθνικότητα κ.α. των μελών τους μπορούν να παράγουν περισσότερες ιδέες για επίλυση προβλημάτων ή δημιουργία καινοτομιών.
• Ο ρόλος των Managers αλλάζει: Ο ρόλος του Manager δεν είναι μόνο να κάνει τη δουλειά αλλά να υποστηρίζει την ομάδα του που κάνει τη δουλειά, αξιοποιώντας δεξιότητες που συνδέονται με την ηγεσία. Έτσι ένας manager χρειάζεται να ηγείται δείχνοντας το παράδειγμα, να επιβραβεύει, να δίνει ανατροφοδότηση, να υποστηρίζει μέσω της ενσυναίσθησης και του coaching, να καθοδηγεί μέσω του mentoring και να κάνει αποτελεσματικές αναθέσεις εργασιών. Σε ένα υβριδικό περιβάλλον εργασίας οι δεξιότητες αυτές είναι απαραίτητες για τη δημιουργία και ανάπτυξη αποδοτικών συνεργατικών σχέσεων.

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός
Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελλήνων Βιομηχάνων είναι απαραίτητες οι επενδύσεις σε ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιακές υποδομές, ψηφιακή ασφάλεια, ψηφιακό μετασχηματισμό της παραγωγής και ψηφιακή διακυβέρνηση. Επίσης έμφαση χρειάζεται να δοθεί στην ψηφιακή διάδραση της δημόσιας διοίκησης με τις επιχειρήσεις, τον επανασχεδιασμό και απλοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών, και την βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των στελεχών του δημόσιου τομέα.
Για να ανταποκριθούν οι Βιομηχανίες στις σύγχρονες προκλήσεις είναι απαραίτητο να υπάρχει επαρκής εκπαίδευση του προσωπικού σε νέες δεξιότητες. Σύμφωνα με το World Economic Forum (WEF), στο τεύχος “The Future of Jobs 2020” αναφέρονται οι αναδυόμενες δεξιότητες που είναι απαραίτητες παγκοσμίως για τα στελέχη της Βιομηχανίας.

Από τη νέα μελέτη της PwC “Upskilling Hopes & Fears 2021”, που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 32,500 εργαζόμενων σε 19 χώρες, προκύπτει ότι ένα ποσοστό 60% ανησυχεί ότι η αυτοματοποίηση θέτει πολλές θέσεις εργασίας σε κίνδυνο, 48% πιστεύει ότι «η παραδοσιακή απασχόληση δεν θα συνεχίσει να υφίσταται στο μέλλον» και 39% αξιολογεί την πιθανότητα η εργασία τους να καταστεί παρωχημένη εντός 5 ετών. Από τα παραπάνω είναι εμφανής η σημασία της ανάπτυξης δεξιοτήτων (Upskilling) σε μια θέση που απαιτεί αναβάθμιση δεξιοτήτων και της αλλαγής δεξιοτήτων (Reskilling) σε περίπτωση που η θέση δεν υπάρχει πλέον αλλά έχει αντικατασταθεί ή συνδέεται με μια άλλη καινούρια θέση εργασίας.
Τέσσερις στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν για αποτελεσματικότερο Upskilling και Reskilling είναι:

1. Δημιουργία του κατάλληλου ταξιδιού μάθησης (learning journey): Ανάλογα με το κάθε τμήμα, τις απαιτήσεις του και τα κενά σε ανθρώπινες και ψηφιακές δεξιότητες, χρειάζεται να σχεδιαστεί το κατάλληλο ταξίδι μάθησης (learning journey) που να περιλαμβάνει τις κατάλληλες ενότητες, στη σωστή σειρά με μεθόδους εμπλουτισμένης μάθησης (εκπαίδευση στην τάξη, σύγχρονα και ασύγχρονη διαδικτυακά προγράμματα, επίλυση προβλημάτων, εργασίες σε ομάδες κλπ). Τα προγράμματα αυτά μπορούν να δημιουργηθούν είτε εσωτερικά είτε μέσω εξωτερικών εξειδικευμένων παρόχων.

2. Διαμοιρασμός της γνώσης: Σε κάθε εταιρεία τα στελέχη έχουν διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες. Δημιουργώντας ένα συνεργατικό περιβάλλον υποστήριξης και συμμετοχικότητας είναι σημαντικό να αναπτυχθεί μια κουλτούρα διαμοιρασμού της γνώσης από ένα στέλεχος ή υπάλληλο που την έχει προς την ομάδα του.

3. Προγράμματα Μαθητείας: Οι θέσεις μαθητείας συνδυάζουν αμειβόμενη εκπαίδευση στην εργασία με διδασκαλία στην τάξη για την προετοιμασία των εργαζομένων για σταδιοδρομία υψηλής ειδίκευσης. Οι εργαζόμενοι επωφελούνται από τη μαθητεία λαμβάνοντας εκπαίδευση βασισμένη στις δεξιότητες που τους προετοιμάζει για θέσεις εργασίας. Τα προγράμματα μαθητείας βοηθούν τους εργοδότες να προσλάβουν, να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν ένα εργατικό δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης.

4. Συνεργασίες με Πανεπιστήμια και Εκπαιδευτικούς Οργανισμούς: Μια άλλη αναδυόμενη στρατηγική για την πρόσληψη εργαζομένων με σύγχρονες δεξιότητες είναι μέσω της στενής συνεργασίας των Επιχειρήσεων, με την Εκπαίδευση και τους Φοιτητές. Οι Επιχειρήσεις και η Εκπαίδευση χρειάζεται να έχουν μια σχέση συνέργειας. Τα Εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι απαραίτητο να έχουν στενή επικοινωνία και συνεργασία με τις Επιχειρήσεις ώστε να ανανεώνουν και να αναβαθμίζουν τα προγράμματα σπουδών τους για να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες επαγγελματικές απαιτήσεις.

Οι Βιομηχανίες είναι απαραίτητο να δημιουργήσουν ένα πλάνο ανάπτυξης και ενίσχυσης των ανθρώπινων δεξιοτήτων (soft skills) και των ψηφιακών δεξιοτήτων μέσω της εκπαίδευσης, του coaching, του mentoring και της ουσιαστικής συνεργασίας. Το Upskilling και το Reskilling αποτελούν πλέον βασικούς μοχλούς της οικονομικής επιτυχίας, της ατομικής ευημερίας και της κοινωνικής συνοχής.