Στη συνέντευξη με την Sulagna Mishra από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), αποκαλύπτονται οι βαθιές διασυνδέσεις μεταξύ του υδρολογικού κύκλου, της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ενώ τονίζεται η κρίσιμη αξία της πρόσβασης σε ακριβή δεδομένα και πληροφορίες

Στον καταιγιστικό ρυθμό της σύγχρονης εποχής, όπου οι περιβαλλοντικές προκλήσεις συναντούν την κοινωνική και οικονομική διάσταση της ανθρωπότητας, η συζήτηση για την αειφόρο διαχείριση του νερού αποκτά μοναδική σημασία. Μέσα από την επικοινωνία με την Sulagna Mishra από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), αποκαλύπτονται οι βαθιές διασυνδέσεις μεταξύ του υδρολογικού κύκλου, της κλιματικής αλλαγής και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ενώ τονίζεται η κρίσιμη αξία της πρόσβασης σε ακριβή δεδομένα και πληροφορίες.

Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι περισσότερο από μια απλή καταγραφή απόψεων και δεδομένων. Είναι μια ξεκάθαρη ενημέρωση που δείχνει το δρόμο προς την κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε στο πεδίο της διαχείρισης των υδατικών πόρων, εν μέσω της κλιματικής αλλαγής. Η Δρ. Mishra μας προσφέρει μια βαθιά κατανόηση της σημασίας των δεδομένων και της πληροφόρησης στην υδρολογία, των προκλήσεων που εγείρονται από την έλλειψη επαρκών πληροφοριών και της ανάγκης για αειφόρο διαχείριση και καινοτομία.

Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα στη διαχείριση των υδατικών πόρων ενόψει της κλιματικής αλλαγής;

Η πληροφορία που διαθέτουμε για το νερό είναι εξαιρετικά περιορισμένη και σε πολλές περιοχές του πλανήτη, τα στοιχεία για την τρέχουσα κατάσταση των υδατικών πόρων αποτελούν σπάνιο αγαθό. Παρόλο που η ανάγκη για προβλέψεις και αξιόπιστες πληροφορίες είναι κρίσιμη, συχνά η προσβασιμότητα σε αυτές είναι περιορισμένη. Αυτό καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την ανάπτυξη σχεδιασμών και προγραμμάτων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στις αυξανόμενες προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
Σε πολλές περιοχές της γης, η επιμονή στη χρήση παραδοσιακών μεθόδων άρδευσης, οι οποίες συχνά σπαταλούν σημαντικές ποσότητες νερού, αποτελεί αποτέλεσμα τόσο της ελλιπούς πρόσβασης σε εκπαίδευση και τεχνογνωσία, όσο και της έλλειψης απαραίτητων υποδομών. Η υπερβολική χρήση και εξόρυξη του νερού, μαζί με την αδυναμία εφαρμογής τεχνικών για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίησή του, όπως η χρήση λυμάτων και η διαχειριζόμενη αναπλήρωση υδροφόρων, υπονομεύουν την ενδυνάμωση των κοινοτήτων να αναπτύξουν αποτελεσματικά σχέδια προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες υδρολογικές συνθήκες.

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τον υδρολογικό κύκλο παγκοσμίως;

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι ανθρώπινες επεμβάσεις έχουν προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στον υδρολογικό κύκλο, οδηγώντας σε μια ολοένα και πιο αποσπασματική ροή του νερού. Τα τελευταία δύο έτη, πάνω από το μισό της επιφάνειας της Γης βρέθηκε αντιμέτωπο με ασυνήθιστα υδρολογικά φαινόμενα, διαταράσσοντας τη φυσική ροή των υδάτων, σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιας Κατάστασης Υδάτινων Πόρων του WMO. Ειδικότερα, η περασμένη χρονιά καταγράφηκε ως ιδιαίτερα επιβαρυντική για τους παγετώνες σε παγκόσμιο επίπεδο, με άνευ προηγουμένου ρυθμούς απώλειας μάζας και αυξημένη υπερθέρμανση των ωκεανών, επιταχύνοντας την ανοδική τάση της στάθμης της θάλασσας. Η Ελβετία, για παράδειγμα, είδε το 10% του όγκου του πάγου της να εξαφανίζεται μέσα σε μόλις δύο χρόνια. Αυτές οι ανωμαλίες στον υδρολογικό κύκλο επιβαρύνουν τη διαχείριση των υδατικών πόρων, προκαλώντας προκλήσεις στη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης σε καθαρό και επαρκές νερό για όλες τις χρήσεις

Πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων μας σε ακραία υδρολογικά φαινόμενα;

Η ουσιαστική ενίσχυση της ικανότητάς μας να ανταποκριθούμε σε ακραίες υδρολογικές καταστάσεις ξεκινά με τρία κρίσιμα στοιχεία: α) Έγκυρη κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης, β) Αξιόπιστες βραχυπρόθεσμες προβλέψεις για τη διαχείριση επειγόντων καταστάσεων όπως πλημμύρες και γ) Στρατηγικές μακροπρόθεσμης προοπτικής, όπως η εκτίμηση εποχιακών τάσεων και η οργάνωση των υδατικών πόρων. Κεντρικός πυλώνας σε αυτή τη διαδικασία είναι η ανάπτυξη και η προσβασιμότητα σε αποτελεσματικά συστήματα προειδοποίησης, που επιτρέπουν την έγκαιρη αντίδραση και την προληπτική δράση ενάντια στις επικείμενες υδρολογικές προκλήσεις.

Ποιες συνέργειες μεταξύ χωρών και διεθνών οργανισμών θεωρείτε ότι είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κρίσης του νερού;

Η αποτελεσματική διαχείριση των υδατικών πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτεί μια συντονισμένη προσπάθεια ανάμεσα σε κυβερνήσεις και διεθνείς φορείς, εστιάζοντας σε βασικές προτεραιότητες όπως η διαφάνεια και η ανταλλαγή κρίσιμων δεδομένων, η αρμονική ευθυγράμμιση πολιτικών και δράσεων, η ενίσχυση των δυνατοτήτων μέσω εκπαίδευσης και κατάρτισης, η εξασφάλιση των απαραίτητων οικονομικών πόρων, η προώθηση της επιστημονικής έρευνας, καθώς και η διεύρυνση της διασυνοριακής και διαπολιτισμικής συνεργασίας.

Ενδεικτικά των προσπαθειών του WMO να αξιοποιήσει το νερό ως καταλύτη για συνεργατική δράση για το κλίμα είναι αρκετά προγράμματα, όπως:
• Το Συνδεδεμένο Πρόγραμμα για τη Διαχείριση Πλημμύρας, με στόχο να βοηθήσει τις χώρες να εφαρμόσουν την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Πλημμυρών για το μετριασμό των απωλειών ανθρώπινων ζωών που προκαλούνται από το φαινόμενο αυτό.
• Το Πρόγραμμα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Ξηρασίας, επικεντρώθηκε στην ενίσχυση της κλιματικής ανθεκτικότητας, στην ελαχιστοποίηση των οικονομικών και κοινωνικών απωλειών και στην άμβλυνση της φτώχειας σε περιοχές που πλήττονται από την ξηρασία παγκοσμίως.

Επιπλέον, ο WMO πρωτοστατεί σε άλλες πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνών, προστατεύουν τους παγκόσμιους πληθυσμούς από επικίνδυνα γεγονότα και προάγουν τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, όπως:
• Το Σύστημα καθοδήγησης για πλημμύρες, που έχει σχεδιαστεί για να βοηθά στην έκδοση προειδοποιήσεων έκτακτης πλημμύρας με βάση τα γεγονότα βροχοπτώσεων.
• HydroSOS, το οποίο διευκολύνει τη δημιουργία τυποποιημένων πληροφοριών για τις συνθήκες των υδάτινων πόρων και τις προβλέψεις για τις επόμενες ημέρες ή μήνες.
Καταληκτικά, η πρωτοβουλία «Early Warnings for All» του WMO αποτελεί ίσως τον κορυφαίο πυλώνα αυτής της συλλογικής προσπάθειας.

Πώς οι τεχνολογίες στην υδρολογία συμβάλουν στην κατανόηση και την αντιμετώπιση των προκλήσεων του νερού;

Η συμβολή της επιστημονικής έρευνας και των τεχνολογιών αιχμής στον τομέα της υδρολογίας είναι αποφασιστικής σημασίας για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση της διεθνούς διαχείρισης υδατικών πόρων. Χρησιμοποιώντας κορυφαίες μεθόδους παρακολούθησης και πιο εξελιγμένα προγνωστικά συστήματα, η υδρολογία καθιστά δυνατή τη λεπτομερή ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.

Οι ολοκληρωμένες στρατηγικές διαχείρισης των υδάτων, με βάση την υδρολογική έρευνα, βελτιστοποιούν τη χρήση του νερού σε όλους τους τομείς και μετριάζουν τις συγκρούσεις. Οι υδρολογικές αξιολογήσεις βοηθούν επίσης στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, εντοπίζοντας ευάλωτες περιοχές και ενημερώνοντας τις προσπάθειες οικοδόμησης ανθεκτικότητας.
Επιπλέον, καινοτομίες, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων τηλεπισκόπησης και τεχνητής νοημοσύνης, ενισχύουν την ανάλυση δεδομένων, μας βοηθούν να καλύψουμε κενά και να υποστηρίζουμε καλύτερες προβλέψεις και λήψεις αποφάσεων, οδηγώντας σε πιο αποτελεσματική διατήρηση του νερού, αποκατάσταση οικοσυστημάτων και πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης παγκοσμίως.

Τέλος, μπορείτε να μοιραστείτε ένα παράδειγμα επιτυχημένης διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της υδρολογίας και της διαχείρισης των υδάτων;

Οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, οι πλημμύρες, οι ξηρασίες και άλλες υδρολογικές καταστροφές δεν περιορίζονται από τα εθνικά σύνορα. Επομένως, η κρίση που σχετίζεται με το κλίμα και το νερό δεν μπορεί να επιλυθεί όταν εργαζόμαστε εντός των σιλό (εθνικά όρια, όρια έργων, κ.λπ.).

Πολλές επιτροπές διασυνοριακών υδάτων ποταμών έχουν συσταθεί σε όλο τον κόσμο για να ενθαρρύνουν την ανταλλαγή δεδομένων, την ανταλλαγή γνώσης και τεχνολογίας και την προώθηση της ειρήνης. Ο WMO προωθεί και ενθαρρύνει την πολιτική ανοιχτών δεδομένων.
Τα τελευταία χρόνια ο WMO άρχισε να δημοσιεύει την έκθεση State of Global Water Resources, η οποία βασίζεται σε δεδομένα, πληροφορίες και τεχνογνωσία από πολλαπλές πηγές, η οποία αποτελεί ιδανικό παράδειγμα μιας ακόμη επιτυχημένης διεθνούς συνεργασίας.