Οι προκλήσεις και προοπτικές για την ελληνική βιομηχανία εν μέσω μιας παγκόσμιας «πολυκρίσης», αλλά και η εθνική στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική, που συνοδεύεται από ένα σχέδιο δράσης 43 παρεμβάσεων, προϋπολογισμού 2,1 δισ. ευρώ.

Αποτελεί πια πραγματικότητα πως βρισκόμαστε σε μία περίοδο συνεχών μεταβολών. Ο κόσμος αλλάζει συνεχώς και ιδίως την τελευταία δεκαετία, οι αλλαγές προκύπτουν λόγω κρίσεων. Κρίσεις που ποικίλλουν τόσο στη φύση τους όσο και στις επιπτώσεις τους. Η διεθνής ακαδημαϊκή κοινότητα και πολιτική κάνει λόγο πλέον για μία παγκόσμια «πολυκρίση».
Οι διεθνείς εξελίξεις την τελευταία δεκαετία έχουν καταστήσει σαφές πως τα διεθνή συστήματα -από το χρηματοπιστωτικό κλάδο στην ασφάλεια και την ενέργεια- είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε συστημικούς κινδύνους. Η γενικότερη υψηλή παγκόσμια διασυνδεσιμότητα επιτρέπει ακόμα και σε ένα σχετικά συγκεκριμένο πρόβλημα ενός τομέα του διεθνούς συστήματος να εξαπλωθεί και να επηρεάσει πολλαπλούς τομείς, όπως όταν η αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ κλιμακώθηκε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που κράτησε πάνω από μία δεκαετία – ή όπως πιο πρόσφατα, ο εγκλωβισμός ενός πλοίου στη Διώρυγα του Σουέζ διατάραξε την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Έτσι, μεγάλες κρίσεις όπως αυτή της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία επιφέρουν ακόμη πιο έντονες, τόσο σε διάρκεια όσο και σε ένταση επιπτώσεις. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λόγου χάρη έχει διαταράξει τα συστήματα επισιτισμού και ενέργειας, έχει αλλάξει τις διεθνείς συμμαχίες, έχει επιδεινώσει σε πολλές χώρες τις ιδεολογικές διαιρέσεις και απειλεί την εκτροπή των αναγκαίων πόρων της κλιματικής αλλαγής προς την καταπολέμηση αυτών των επιπτώσεων.

Στο επίκεντρο η βιομηχανία
Η καταγραφή των εξελίξεων και κρίσεων δεν σταματά εδώ. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί πια αναγκαίο δεδομένο και όχι καινοτομία, ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πιο εμφανείς από ποτέ. Έτσι πολλές μεμονωμένες κρίσεις σε διάφορους τομείς διεθνώς, στην πραγματικότητα επιδεινώνουν και αναδιαμορφώνουν το διεθνές γίγνεσθαι ως μια συνενωμένη «πολυκρίση» που πρέπει να κατανοηθεί και να αντιμετωπιστεί στο σύνολό της.
Μία πολυκρίση που επηρεάζει σαφώς, μεταξύ άλλων, και τη βιομηχανία σε κάθε επίπεδο, από το κόστος ενέργειας, το κόστος της δίδυμης – ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, την ανάγκη εκπαίδευσης του προσωπικού στις νέες εξελίξεις, την αντιμετώπιση των διαταράξεων στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και την κυβερνοασφάλεια και την ανάγκη για εξωστρέφεια και ανθεκτικότητα.
Σε αυτό το περιβάλλον, η βιομηχανία έχει τεθεί στο επίκεντρο ξανά τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς μία ισχυρή βιομηχανία, αποτελεί μοχλό ανάπτυξης. Η βιομηχανία αυξάνει την παραγωγικότητα, δημιουργεί θέσεις εργασίας, ενισχύει την οικονομία, προσφέρει ευκαιρίες, ενθαρρύνει επενδύσεις στις δεξιότητες και την εκπαίδευση, και προωθεί την έρευνα και καινοτομία, παρέχοντας συνεπώς τους πόρους για τη δημιουργία ανθεκτικών και ευημερουσών κοινωνιών.

Σχέδιο Δράσης ύψους 2.1 δισ. ευρώ
Έχοντας όλο αυτό το πλαίσιο κατά νου, στην Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας, αναπτύξαμε για πρώτη φορά μία Εθνική Στρατηγική για την Βιομηχανική Πολιτική, που συνοδεύεται από ένα Σχέδιο Δράσης 43 παρεμβάσεων, προϋπολογισμού 2.1 δισ. ευρώ. Η Στρατηγική έχει όραμα να τεθεί η βιομηχανία στο επίκεντρο της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, χωρίς όμως να κοιτάζει την βιομηχανία αυτή καθ’ αυτή, αλλά να την θέτει σε ένα πιο συμπεριληπτικό πρίσμα με την κοινωνία, τους νέους, τις δεξιότητες και την κατάρτιση, και με τη δίδυμη -ψηφιακή και πράσινη- μετάβαση να βρίσκονται στο επίκεντρό της.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται σε δράσεις που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων σε κρίσεις. Θέλουμε η ελληνική βιομηχανία να παραμείνει ανθεκτική και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κινδύνους. Φυσικά, η Στρατηγική προβλέπει και δράσεις σχετικά με την υποστήριξη της καινοτομίας, την περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καθώς και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, αλλά και της εξωστρέφειας και διεθνοποίησής των ελληνικών επιχειρήσεων.

Προτεραιότητες των δράσεων
Φυσικά, μιλώντας για την ελληνική βιομηχανία δεν μπορούμε να παραλείψουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν πάνω από 99% του βιομηχανικού μας οικοσυστήματος και η υποστήριξή τους αποτελεί μεγάλο στοίχημα για το μέλλον. Στις παρεμβάσεις της Εθνικής Στρατηγικής Βιομηχανίας προβλέπονται προγράμματα χρηματοδοτικής υποστήριξης, όπως η δράση της «έξυπνης μεταποίησης» που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 73 εκατ. ευρώ και αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό της παραγωγής και λειτουργίας των ΜμΕ με έμφαση στις νέες τεχνολογίες, την τεχνητή νοημοσύνη, την ρομποτική κ.ά.

Παράλληλα, έχει ανοίξει και η πλατφόρμα αιτήσεων για την χρηματοδότηση ύψους 63 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων βιομηχανικών πάρκων, τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση υφιστάμενων, καθώς και για την κατασκευή υποσταθμών διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό την εξυπηρέτηση και υποστήριξη των ενεργειακών αναγκών των βιομηχανικών πάρκων, καθώς και την εξοικονόμηση ενέργειας με την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης πράσινης ενέργειας.

Νούμερο ένα προτεραιότητα είναι πλέον και η κάλυψη των αναγκών της βιομηχανίας ως προς το εργατικό δυναμικό. Για αυτό και σχεδιάζουμε δράση για την υποστήριξη της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, με σκοπό την εκπαίδευση των εργαζομένων βάσει των αναγκών κάθε επιχείρησης εντός της επιχείρησης. Παράλληλα προετοιμάζουμε εθνική πρωτοβουλία για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων στη βιομηχανία, με σκοπό να απαντήσουμε όχι μόνο στο πώς θα φέρουμε κόσμο να δουλέψει στη βιομηχανία, αλλά και στο γιατί δεν επιλέγουν οι νέοι να σταδιοδρομήσουν στα βιομηχανικά, τεχνικά επαγγέλματα, ποια τα εμπόδια και πώς θα ενισχύσουμε την απασχόληση.

Για την πράσινη μετάβαση, υλοποιείται, ήδη, εμβληματικό έργο για την βιώσιμη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη εργαλείων πολιτικής και χρηματοδοτικών προγραμμάτων προς συγκεκριμένες επενδύσεις και τομείς που μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην επίτευξη των στόχων κλιματικής ουδετερότητας και την προώθηση «πράσινων» επενδύσεων.
Η Εθνική Στρατηγική Βιομηχανίας θεμελιώνεται στην ιδέα πως δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία χωρίς μία ισχυρή βιομηχανία που μπορεί να στηρίξει τις συνεχείς αλλαγές και τις ανάγκες της κοινωνίας – αλλά και να προσαρμοστεί σε αυτές.

Με αυτά τα δεδομένα, εργαζόμαστε με σχέδιο, στρατηγική και πάνω από όλα με ρεαλιστικό όραμα, ώστε η ενεργειακή κρίση, η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές αλλαγές να αποτελέσουν το εφαλτήριο μίας μεγάλης ευκαιρίας για την ποιοτική εξέλιξη και αναβάθμιση της ελληνικής βιομηχανίας, και τη μετάβαση σε μία νέα οικονομία έξυπνη, ανθρωποκεντρική και ανθεκτική.