Αποτελώντας σταθερά ένα από τα σημαντικότερα τμήματα της ελληνικής μεταποίησης δευτερογενούς τομέα και έναν από τους βασικούς κινητήριους μοχλούς της ελληνικής οικονομίας, η βιομηχανία τροφίμων επιχειρεί να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, μέσω της αναδιοργάνωσης της παραγωγής και να επεκτείνει το μερίδιο αγοράς που κατέχει μέσω της διαφοροποίησης των προϊόντων η/και της ανάπτυξης νέων προϊόντων. Σε αυτό το πλαίσιο, η υιοθέτηση των παρακάτω τάσεων θα κάνουν την ποιοτική διαφορά.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΚΙΤΣΗ
Αν υπάρχει μια κεντρική τάση στη βιομηχανία τροφίμων, αυτή είναι η διαφάνεια σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, όπου οι καταναλωτές θα αναζητούν μάρκες και θα εμπιστεύονται εταιρείες που θα προσφέρουν αυθεντικά και αξιόπιστα προϊόντα. Τα τρόφιμα αυτά, αφενός θα προέρχονται από αειφόρες πηγές (βιωσιμότητα) με σημαντική συμβολή στην κλιματική αλλαγή, αφετέρου θα παρέχουν τις πληροφορίες εκείνες, σαφείς και διαφανείς (product transparency) ως προς τη προέλευση και τύπο των συστατικών και την παραγωγική τους διαδικασία, ώστε να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Και ενώ η βιωσιμότητα δεν έχει να κάνει μόνο με την περιβαλλοντική επιβάρυνση, αλλά ακουμπά και στις ηθικές αξίες της αγροτικής καλλιέργειας (εξάλειψη παιδικής εργασίας, ίση μεταχείριση και δικαιώματα εργατών), όλο και μεγαλύτερη μερίδα καταναλωτών συνδυάζει τον όρο της «καθαρής ετικέτας» με το πόσο βιώσιμο και ανθρώπινο είναι ένα προϊόν. Η αυξημένη περιβαλλοντική ευαισθησία οδηγεί και στην ανάγκη για εύκαμπτες συσκευασίες, που να είναι βιοαποικοδομήσιμες ή ανακυκλώσιμες.
Ωστόσο, πέρα από την παραγωγή αξιόπιστων προϊόντων, η βιομηχανία καλείται να διαχειριστεί και να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, μέσω μειωμένης κατανάλωσης ενέργειας ή χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, αναβάθμισης του τεχνολογικού εξοπλισμού και μείωσης φύρας προϊόντος και αποβλήτων. Η Διασφάλιση Ποιότητας ανταποκρίνεται σε αυτές τις νέες τάσεις με επιβεβαίωση της διαφανούς και καθαρής ετικέτας του προϊόντος, μέσω συστημάτων ποιότητας που πιστοποιούν την προέλευση των πρώτων υλών και την προδιαγεγραμμένη παραγωγική διαδικασία.
Σύμφωνα με την Ευαγγελία Γκίζα, Quality Assurance-Quality Control Manager στην αλλαντοβιομηχανία Νίκας, στο πλαίσιο της ολιστικής προσέγγισης της ποιότητας, ένα δομημένο και λειτουργικό σύστημα, θα πρέπει να προσεγγίζει όλο το εύρος των απαιτήσεων και να συμπορεύεται με τις νέες τάσεις. Όπως σημειώνει η ίδια, «τα τελευταία χρόνια οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, η μετατόπιση των καταναλωτών σε πιο υγιεινό και ηθικό τρόπο διατροφής καθώς και απρόσμενα περιστατικά, όπως αυτό της πανδημίας, έχουν αποδείξει ότι οι διαδικασίες και η εφαρμογή δομημένου, αποτελεσματικού, και σύγχρονου Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας, είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία μιας εταιρείας».
Η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, όπως λέει η κυρία Γκίζα, διασφαλίζεται πλήρως με τη χρήση προηγμένων συστημάτων και λογισμικών, καθώς και ενδοεταιρικών logistics. Με τον τρόπο αυτό, σημειώνει η ίδια, ελέγχεται άμεσα όλη η αλυσίδα παραγωγής και διάθεσης του τρόφιμου, από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι να φτάσει στον τελικό καταναλωτή.
Οι τάσεις της βιομηχανίες τροφίμων
Ποιες, όμως, είναι οι πιο σημαντικές τάσεις στη βιομηχανία τροφίμων και πώς η πανδημία, επηρέασε τον κλάδο; Σύμφωνα με την κυρία Γκίζα, η εμφάνιση και διαχείριση νέων κινδύνων (risk assessment), όπως ο COVID-19, δοκίμασε τις αντοχές και την ετοιμότητα των εταιρειών, σε μεγάλο βαθμό. Η ίδια τονίζει πως «η χρήση αυτοματοποιημένων γραμμών παραγωγής βοήθησε σημαντικά στην παραγωγή και την ασφάλεια των προϊόντων».
Σε αυτή την κατεύθυνση, όπως αναφέρει η κυρία Γκίζα, «έχουν βοηθήσει επιπλέον, προηγμένα λογισμικά συστήματα, αλλά και χρήση εργαστηριακών μεθόδων και εξοπλισμού που προσφέρουν λεπτομερή και άμεση ανάλυση των προϊόντων, διασφαλίζοντας περαιτέρω την ασφάλεια και ποιότητα τους».
Σύμφωνα με την Νίκη Χατζοπούλου, Food Safety Lead Auditor – Trainer, εξωτερικός συνεργάτης της TÜV HELLAS (TÜV NORD), έξι είναι οι σημαντικότερες τάσεις στη βιομηχανία τροφίμων και συγκεκριμένα οι εξής:
1 Ευελιξία: Οι βιομηχανίες τροφίμων θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευέλικτες και ανθεκτικές, ώστε να μπορούν να λειτουργούν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Πρέπει να προσαρμόζονται και να εφαρμόζουν άμεσα νέα μέτρα που καθορίζονται από εθνικούς και παγκόσμιους φορείς, για την αντιμετώπιση είτε μιας πανδημίας, είτε μιας οποιασδήποτε άλλης απειλής, διατηρώντας ταυτόχρονα σταθερό το επίπεδο ποιότητας και ασφάλειας των προϊόντων τους, του περιβάλλοντος της βιομηχανίας, των διαδικασιών, της αξιοπιστίας, της λειτουργικότητας, και της δυναμικότητας της παραγωγής τους. Οι βιομηχανίες τροφίμων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, υιοθετώντας τα νέα μέτρα για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και για την αποφυγή του συγχρωτισμού, αναγκάστηκαν να προβούν σε αρκετές τροποποιήσεις στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης (τροποποίηση βαρδιών, διαλλειμάτων, εφαρμογή ελεγχόμενης πρόσβασης σε επισκέπτες – συνεργάτες, τοποθέτηση plexi glass σε γραμμές παραγωγής κ.α.).
Αυτή η ευελιξία, η ικανότητα δηλαδή προσαρμογής του συστήματος στις εξωτερικές και εσωτερικές αλλαγές, θα πρέπει να χαρακτηρίζει όλες τις δραστηριότητες της βιομηχανίας τροφίμων. Οι υπεύθυνοι των συστημάτων διασφάλισης ποιότητας θα πρέπει να αναλύουν και να εξετάζουν τις επιδράσεις και τις επιπτώσεις αυτών των αλλαγών, να τις εντάσσουν στα συστήματα τους και να προλαμβάνουν πιθανούς κινδύνους, που μπορεί να προκύψουν από αυτές.
2 Ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων για remote audits: Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και αναβολές σε φυσικές επιθεωρήσεις και ελέγχους, πολλές φορές και λόγω σύντομης διακοπής λειτουργίας μιας επιχείρησης λόγω εμφάνισης κρουσμάτων COVID-19, οδήγησαν στην ανάπτυξη απομακρυσμένων ελέγχων (remote audits). Η ανάγκη για εφαρμογή απομακρυσμένων ελέγχων ισχυροποιήθηκε και σε περιπτώσεις αναζήτησης και αξιολόγησης νέων προμηθευτών λόγω έλλειψης υλικών. Σύμφωνα με την κυρία Χατζοπούλου, οι επιχειρήσεις τροφίμων θα πρέπει να αναπτύξουν τα κατάλληλα εργαλεία (video, web κάμερες, ψηφιοποίηση εγγράφων, εκπαίδευση κατάλληλου προσωπικού), ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν remote audits σε προμηθευτές τους, αλλά και να μπορούν να ανταποκρίνονται ικανοποιητικά σε remote audits από πελάτες και φορείς. Οι απομακρυσμένοι έλεγχοι εφαρμόζοντας την κατάλληλη εμπειρία και τεχνολογία, μπορούν, σύμφωνα με την ίδια, να έχουν αρκετά σημαντικά οφέλη όπως: εξοικονόμηση κόστους, ευελιξία σε χρόνο, μακροπρόθεσμη παρακολούθηση προόδου μέσω καταγραφών σε video, διαφάνεια. Αρκεί βέβαια να διατηρούνται οι ίδιες αρχές και αξίες της επιθεώρησης, σημειώνει η κυρία Χατζοπούλου.
3 Βιωσιμότητα: Μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της εποχής είναι και η επιχειρηματική βιωσιμότητα. Η Εταιρική κοινωνική ευθύνη, η βιώσιμη ανάπτυξη και η υπεύθυνη επιχειρηματικότητα θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητες στον στρατηγικό σχεδιασμό μιας επιχείρησης. Για το λόγο αυτό, όπως αναφέρει η κυρία Χατζοπούλου, η βιομηχανία τροφίμων θα πρέπει να αναπτύξει πρωτοβουλίες και συνέργειες στις δράσεις για το περιβάλλον και για την επίτευξη των στόχων, που θέτει η Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία.
4 Ανάπτυξη Food safety Culture: H κουλτούρα ασφάλειας των τροφίμων μπορεί να προστατεύσει όχι μόνο τους καταναλωτές, αλλά και την ίδια την επιχείρηση και τη φήμη της από οικονομικές απώλειες. Η ανάπτυξη λοιπόν μιας ισχυρής κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων αποτελεί αξία για την ίδια την επιχείρηση. Βέβαια, η δημιουργία μιας καλής κουλτούρας για την ασφάλεια των τροφίμων δεν είναι εύκολη, διότι συχνά απαιτεί αλλαγή στις μακροχρόνιες πεποιθήσεις και συμπεριφορές. Μια ισχυρή νοοτροπία για την ασφάλεια των τροφίμων πρέπει να βασίζεται στο όραμα και τις αξίες της ηγεσίας της επιχείρησης και της δέσμευσής της στην παραγωγή ασφαλών τροφίμων και περιλαμβάνει τη δέσμευση και την υποστήριξη όλων των εργαζομένων. Απαιτεί από τη διοίκηση να δεσμευτεί ανοιχτά στην τήρηση των κανονισμών, που διέπουν τον τρόπο παραγωγής και επεξεργασίας των τροφίμων. Η κουλτούρα της ασφάλειας των τροφίμων είναι αυτό που συμβαίνει όταν η διεύθυνση ή οι ελεγκτές δεν είναι εκεί. «Τα οφέλη από την ανάπτυξη Food Safety Culture είναι πολλαπλά», σημειώνει η κυρία Χατζοπούλου, «όπως η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων, σταθερό επίπεδο ασφάλειας και ποιότητας προϊόντων, υψηλό αίσθημα υπευθυνότητας και καθήκοντος όλων των εργαζομένων σε όλα τα επίπεδα, η ετοιμότητα της επιχείρησης σε κάθε προειδοποιημένη και απροειδοποίητη επιθεώρηση».
5 Αντιμετώπιση της νοθείας: Έρευνα που διενεργήθηκε από το Δίκτυο Αυθεντικότητας Τροφίμων (Food Authenticity Network) έδειξε αύξηση, έστω και μικρή, στις επίσημες προειδοποιήσεις (alerts) για απάτη τροφίμων (81 περισσότερες αναφορές για το πρώτο εξάμηνο του 2020 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019). Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, η βιομηχανία τροφίμων θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει την αύξηση νοθείας στα τρόφιμα με την ανάπτυξη κατάλληλων μοντέλων και εργαλείων για τον εντοπισμό νοθείας στα προϊόντα και στις Α’ ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των προϊόντων τους.
6 Digitization – Automation: Οι επιχειρήσεις τροφίμων για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ταχέως μεταβαλλόμενες καταναλωτικές απαιτήσεις και να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, θα πρέπει να προβούν σε αλλαγές και να αναπτύξουν στις εγκαταστάσεις τους έξυπνες και προληπτικές ψηφιακές λύσεις, που να μπορούν να υποστηρίξουν τις τρέχουσες λειτουργίες της επιχείρησης. Για παράδειγμα, η χρήση της ρομποτικής για αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων διαδικασιών με απομακρυσμένη επίβλεψη και ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, καθώς και η χρήση αισθητήρων Internet of Things (IoT) που μπορούν να συλλέγουν και να παρουσιάζουν δεδομένα μπορούν να ενισχύσουν την ικανότητα της βιομηχανίας στην ελαχιστοποίηση προβλημάτων και στην πρόληψη τους.
Ο «οδικός χάρτης» στην εποχή της βιωσιμότητας
Στην εποχή της βιωσιμότητας, οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για περιβαλλοντικές εκστρατείες, για κοινωνικές δράσεις, εφαρμογή κώδικα δεοντολογίας, ανάπτυξη μοντέλων για βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, υποστήριξη του προσωπικού της επιχείρησης, αναφέρει η κυρία Χατζόπουλου. Οι δράσεις αυτές, σύμφωνα με την ίδια, θα πρέπει να αποτελούν εργαλεία που θα τις βοηθήσουν να λειτουργούν αποτελεσματικά και αποδοτικά. Το «στοίχημα» είναι η μείωση του ανθρακικού και ενεργειακού αποτυπώματος προϊόντος και η συμβολή τους στην επίτευξη των μελλοντικών στόχων στο σχέδιο δράσης της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία, μας αναφέρει η κυρία Χατζόπουλου. Τα προγράμματα που αναπτύσσουν οι επιχειρήσεις τροφίμων εστιάζονται κυρίως: στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, μείωση κατανάλωσης ενέργειας μέσω βελτιστοποίησης συστημάτων ψύξης και εξαερισμού και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στη βιώσιμη διαχείριση υδάτινων πόρων, στη διαχείριση και ανακύκλωση απορριμμάτων, στην εκπαίδευση του προσωπικού για την πρόληψη σπατάλης νερού και τροφίμου, μείωση χρήσης πλαστικού.
Τα τρία κλειδιά της βιωσιμότητας
1. Διασφάλιση ουσιαστικών και μακροπρόθεσμων ανθρωπίνων σχέσεων (Care for the People) με βασική προτεραιότητα την ευημερία, το σεβασμό, την εμπιστοσύνη και τη φροντίδα των ανθρώπων που επηρεάζονται από τη λειτουργία, στο σύνολο αλλά και πέρα της αλυσίδας.
α. Για τους εργαζόμενους ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον, με ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης και εξέλιξης, χωρίς διακρίσεις,
β. Μακροπρόθεσμες σχέσεις εμπιστοσύνης, για τους προμηθευτές και τους πελάτες
γ. Για τους καταναλωτές και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο την ανταπόδοση της εμπιστοσύνης τους με παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε πληγείσες περιοχές, στήριξη σε ευπαθείς και αδύναμες κοινωνικές ομάδες, δωρεές σε συστήματα υγείας, χορηγίες και υποστήριξη σε αθλητικούς συλλόγους, και στήριξη σε εκπαιδευτικά προγράμματα και νέους στο ξεκίνημα της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας,
2. Διασφάλιση της ποιότητας και της υψηλής διατροφικής αξίας των προϊόντων (Care for the Product), με παραγωγή και διάθεση προϊόντων, που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών αλλά και τις τάσεις της αγοράς ως προς τη διατροφική αξία και την ευεξία.
3. Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των προϊόντων σε όλο τον κύκλο ζωής τους (Care for the Environment).
α. Ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων με μείωση των υγρών αποβλήτων και αέριων εκπομπών μέσω επενδύσεων σε εξοπλισμό υψηλής ενεργειακής απόδοσης και αυξημένης παραγωγικότητας προϊόντος,
β. Στήριξη σε παραγωγούς μέσω προγραμμάτων βέλτιστης γεωργικής καλλιέργειας,
γ. Επιλογή προμηθευτών υλικών και α υλών με τις ίδιες αξίες υπευθυνότητας και με διαπιστεύσεις που εντάσσονται σε παγκόσμιες πρωτοβουλίες για αειφόρο ανάπτυξη.
Για την κυρία Γκίζα, Quality Assurance-Quality Control Manager στην αλλαντοβιομηχανία Νίκας, ένας σημαντικός άξονας για μια επιχείρηση είναι η Εταιρική κοινωνική ευθύνη. Όπως σημειώνει «η προσέγγιση όλης της παραγωγικής διαδικασίας, γίνεται ακολουθώντας άρρηκτα, διαδικασίες και πρακτικές που σέβονται το περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο. Βιώσιμες πηγές ενέργειας, υλικά συσκευασίας φιλικά προς το περιβάλλον, μείωση του food waste, τρόποι και μέθοδοι παραγωγής φιλικοί προς το οικοσύστημα κ.λπ., αποτελούν ενδεικτικά παραδείγματα».
Σύμφωνα με την ίδια το τρίπτυχο Οικονομία-Περιβάλλον-Κοινωνία αποτελεί προσέγγιση απόλυτα συνυφασμένη με την κουλτούρα της Νίκας. «Είναι προφανής η ανάγκη διαμόρφωσης ενός μοντέλου λειτουργίας που να υπηρετεί την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική συνοχή παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη», λέει. «Προς την κατεύθυνση αυτή, γίνεται προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση για θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, έχοντας δε σα φιλοσοφία ότι η βιώσιμη ανάπτυξη βασίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία, προωθούμε και στηρίζουμε συνέργειες με κλάδους και φορείς», σημειώνει.
Οι 5 πυλώνες (5 Ps) της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως λέει η κυρία Γκίζα είναι People, Prosperity, Planet, Peace και Partnership. Ο άξονας στον οποίο η εταιρεία Νίκας οδηγείται στηρίζεται στα εξής σημεία: Food waste, Recycle, Recover energy, Optimize sources, Pollution, Save time, Donation και Volunteering.
Συμβιβάζοντας την παράδοση με τεχνολογία
Οι προκλήσεις για τον σχεδιασμό προϊόντων, με βάση τις τάσεις και το νέο μοντέλο καταναλωτή, είναι ο συμβιβασμός ανάμεσα στην ευεξία (healthy nutrition) και τη γευστική απόλαυση (taste pleasure). Για την ισορροπία ευεξίας και γευστικής απόλαυσης απαιτείται συνδυασμός συστατικών που να προάγουν και τις δύο αξίες, ωστόσο είναι και δυσεύρετα στην αγορά, αλλά και σημαντικά πιο ακριβά, αναφέρουν παράγοντες του κλάδου στο Manufacturing.
Την ίδια στιγμή ανατροπές αναμένονται τα επόμενα χρόνια στην αγορά από τα φυτικά προϊόντα. Το φυτικό (Plant-based) στη διατροφή έχει προχωρήσει στο mainstream που οδηγεί την ταχεία επέκτασή του σε περισσότερες κατηγορίες αγοράς, ειδικά όταν πρόκειται για εναλλακτικές πρωτεΐνες, αναφέρουν στελέχη της αγοράς στο περιοδικό.
Αλλαγές συντελούνται και στη βιομηχανία της συσκευασίας με βάση τις νέες ανάγκες και ιδεολογίες του καταναλωτή, οι οποίες ανταποκρίνονται σε περιβαλλοντικές ευαισθησίες και κοινωνικές αλλαγές. Μια τάση που προβλέπεται να αναπτυχθεί είναι η χρήση έξυπνων συσκευασιών όπως η Επαυξημένη πραγματικότητα (Augmented Reality), που επιτρέπει στις μάρκες να σχεδιάζουν και να προβάλλουν την αξία του προϊόντος και το μήνυμα για τον καταναλωτή, αντί για τα ίδια τα χαρακτηριστικά που επιφέρει. Μια άλλη αυξανόμενη τάση στην αγορά συσκευασιών είναι η ευέλικτη συσκευασία, που θα αποδειχθεί οικονομική, φιλική προς το περιβάλλον και θα μειώσει τα απόβλητα.Η κυρία Γκίζα, σημειώνει πως ένας σημαντικός άξονας αφορά στην παραγωγή προϊόντων που να ανταποκρίνονται στις διατροφικές απαιτήσεις των καταναλωτών.
Η έρευνα, όπως λέει, προσανατολίζεται στα οργανικά τρόφιμα, σε εξοικονόμηση ενέργειας και σε υλικά συσκευασίας φιλικά προς το περιβάλλον αλλά και στο convenience food καθώς και σε άλλα προϊόντα που καλύπτουν τις απαιτήσεις, τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες, αλλά και την προοπτική του καταναλωτή.
Όπως αναφέρει η ίδια η αλλαντοβιομηχανία Νίκας, παράγει μεγάλη γκάμα προϊόντων που ικανοποιούν τις απαιτήσεις (προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, προϊόντα από κρέας πουλερικών, χαμηλή περιεκτικότητα αλατιού κλπ). Ενώ σημειώνει πως όλα τα προϊόντα της Νίκας, δεν περιέχουν γλουτένη. Πέραν της προσέγγισης healthy προϊόντων, άλλες τάσεις ηθικών τροφίμων (οργανική γεωργία, κτηνοτροφία, ευζωία κλπ) αποτελούν βασικούς άξονες της στροφής των καταναλωτών προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέρει η ίδια.
Πως επιδρούν οι κανονισμοί της Ε.Ε. στη βιομηχανία
Σημαντικές αλλαγές στη βιομηχανία τροφίμων επιφέρει και η πολιτική της Ε.Ε. Όπως λέει στο MANUFACTURING η κυρία Χατζοπούλου, Food Safety Lead Auditor – Trainer, εξωτερικός συνεργάτης της TÜV HELLAS (TÜV NORD), η πολιτική και οι δράσεις της Ε.Ε. εστιάζονται στους παρακάτω τομείς:
• Υγιεινή των τροφίμων: όλες οι επιχειρήσεις τροφίμων, από το αγρόκτημα στα εστιατόρια, καθώς και οι επιχειρήσεις εισαγωγής τροφίμων στην Ε.Ε., πρέπει να τηρούν τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τα τρόφιμα.
• Υγεία των ζώων: υγειονομικοί έλεγχοι και μέτρα για τα ζώα συντροφιάς, τα ζώα εκτροφής και τα άγρια ζώα με σκοπό την παρακολούθηση και τη διαχείριση των ασθενειών, καθώς και την καταγραφή των μετακινήσεων όλων των ζώων εκτροφής.
• Υγεία των φυτών: ανίχνευση και εξάλειψη επιβλαβών οργανισμών σε πρώιμο στάδιο ώστε να προλαμβάνεται η εξάπλωσή τους και να διασφαλίζεται η ύπαρξη υγιών σπόρων.
• Μολυσματικοί παράγοντες και κατάλοιπα: παρακολούθηση ώστε οι μολυσματικές προσμείξεις να μην υπεισέρχονται στα τρόφιμα και στις ζωοτροφές. Ισχύουν μέγιστα επιτρεπόμενα όρια τόσο για τα εγχώρια όσο και για τα εισαγόμενα τρόφιμα και τις ζωοτροφές.
Την ίδια στιγμή, όπως σημειώνει η κυρία Χατζόπουλου, οι επιχειρήσεις τροφίμων θα πρέπει να διαχειριστούν αποτελεσματικά τρία θέματα. Την παρακολούθηση της νομοθεσίας, την ορθή εφαρμογή της και τη διαπίστωση της συμμόρφωσης.
Η παρακολούθηση αλλά και η κατανόηση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας απαιτεί αρκετό χρόνο, καθώς περιλαμβάνει πολλές οδηγίες, κανονισμούς, και γενικότερα πολλές πληροφορίες.
Η παρακολούθηση θα πρέπει να είναι συνεχής, σχεδόν καθημερινή, και θα πρέπει να ανατεθεί στην αρμοδιότητα κατάλληλου και εξουσιοδοτημένου προσωπικού, καθώς πολύ συχνά γίνονται αλλαγές και τροποποιήσεις στους κανονισμούς.
Η συνεχής παρακολούθηση της νομοθεσίας, κατά την κυρία Χατζόπουλου, αποτελεί ένα πρόβλημα κυρίως για τις πιο μικρές επιχειρήσεις με περιορισμένο αριθμό εργαζομένων. Επιπλέον, η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας καθώς και η αποδεδειγμένη συμμόρφωση των επιχειρήσεων τροφίμων με τη νομοθεσία, απαιτεί εφαρμογή πρακτικών, πραγματοποίηση ελέγχων, αναλύσεων και τεκμηριωμένων πληροφοριών.
Επιπλέον η νομοθεσία εθνική και κοινοτική, αποτελεί μία σημαντική απαίτηση όλων των Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων. Επομένως, καταλήγει η ίδια, οι επιχειρήσεις τροφίμων θα πρέπει να εστιαστούν στην οργάνωση και τη διαχείριση της πληροφορίας που αφορά στη νομοθεσία και να διαθέτουν ευελιξία για την άμεση προσαρμογή τους σε περίπτωση αλλαγών.