H υιοθέτηση μιας πράσινης εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί στρατηγική επιταγή για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Πέρα από την εκπλήρωση των ηθικών και κανονιστικών υποχρεώσεων, η υιοθέτηση της αειφορίας στην αλυσίδα εφοδιασμού ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των βιομηχανικών επιχειρήσεων που έχουν δεσμευτεί να οικοδομήσουν ένα πιο πράσινο και υπεύθυνο μέλλον.

Ο όρος «πράσινη εφοδιαστική» εισήχθη για πρώτη φορά στον επιχειρηματικό λόγο στις αρχές του 21ου αιώνα, καθώς όλο και περισσότερες επιχειρήσεις άρχισαν να υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές. Με την πάροδο του χρόνου, οι κυβερνήσεις, οι οργανισμοί και οι καταναλωτές ξεκίνησαν να ασκούν όλο και μεγαλύτερη πίεση στις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν με υπεύθυνο τρόπο τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανησυχίες τους, γεγονός που έχει οδηγήσει σήμερα στην ενσωμάτωση «πράσινων» λύσεων σε αυτό το σημαντικό κομμάτι της οικονομίας.

Καθώς η βιωσιμότητα έχει γίνει κεντρικό μέλημα του σύγχρονου επιχειρείν, πολλές εταιρείες έχουν ήδη ενσωματώσει συγκεκριμένες πρακτικές στην εφοδιαστική αλυσίδα τους για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των πόρων. Αξίζει να σημειωθεί πως η εφαρμογή μιας πράσινης εφοδιαστικής αλυσίδας όχι μόνο ωφελεί το περιβάλλον, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μείωση κόστους, βελτίωση της εικόνας μιας επιχείρησης, ενώ λειτουργεί και ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά καθώς ευθυγραμμίζεται με την ευαισθητοποίηση για περιβαλλοντικά ζητήματα και την αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμες και κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές.

Οι προκλήσεις στην εφαρμογή της πράσινης στρατηγικής στην Ελλάδα
Η υιοθέτηση μιας στρατηγικής πράσινης εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, μπορεί να συνδεθεί με πλειάδα προκλήσεων που σχετίζονται με τις οικονομικές, ρυθμιστικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της χώρας, σύμφωνα με τον Δρ Βασίλη Ζεϊμπέκη, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Επικ. Καθηγητή, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας & Διοίκησης Παν. Αιγαίου. Απαριθμώντας ορισμένες από τις κύριες προκλήσεις που αφορούν τη χώρα μας, εντοπίζει τις εξής:
• Ρυθμιστικό και νομοθετικό περιβάλλον: Η Ελλάδα έχει ένα πολύπλοκο ρυθμιστικό και νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την αειφορία στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι εταιρείες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις όσον αφορά την κατανόηση και τη συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς, οι οποίοι μπορεί να υπόκεινται σε αλλαγές και επικαιροποιήσεις. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ζητήματα που σχετίζονται με την αδειοδότηση, τα όρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, τη διαχείριση αποβλήτων, κτλ.
• Κόστος επενδύσεων: Η μετάβαση σε μια πιο πράσινη αλυσίδα εφοδιασμού συχνά απαιτεί σημαντικές προκαταρκτικές επενδύσεις σε τεχνολογίες, διαδικασίες και εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τις εταιρείες, ιδίως για τις μικρότερες επιχειρήσεις με περιορισμένους πόρους.
• Ευαισθητοποίηση καταναλωτών & ζήτηση για φιλικά προς το περιβάλλον αγαθά: Η επιτυχία των πρωτοβουλιών της πράσινης αλυσίδας εφοδιασμού μπορεί να συνδεθεί στενά με τη ζήτηση των καταναλωτών για φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα και πρακτικές. Στην Ελλάδα, υπάρχουν ακόμα διαφορές στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και στην προθυμία τους να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για βιώσιμα προϊόντα.
• Εκπαίδευση και κατάρτιση: Είναι αναγκαία η κατάρτιση και εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού για την αποτελεσματική εφαρμογή πρακτικών πράσινης εφοδιαστικής αλυσίδας. Η διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι είναι ενημερωμένοι για την αειφορία και έχουν κίνητρο να κάνουν πράσινες επιλογές αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Η καινοτομία στην υπηρεσία της πράσινης αλυσίδας εφοδιασμού
Σύμφωνα με τον Δρ Ζεϊμπέκη, η τεχνολογία και η καινοτομία έχουν καθοριστική σημασία για την προώθηση της ανάπτυξης μιας πράσινης αλυσίδας εφοδιασμού, προσφέροντας μια σειρά εργαλείων και στρατηγικών που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των λειτουργιών της αλυσίδας εφοδιασμού.
«Πρώτον, η τεχνολογία επιτρέπει τη διαφάνεια (transparency) και την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού (end-to-end visibility), βοηθώντας στον εντοπισμό της σπατάλης και των ευκαιριών βελτίωσης» τονίζει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics.

Αναπτύσσοντας το συλλογισμό του, αναφέρεται σε τεχνολογίες όπως οι συσκευές IoT, η τεχνολογία RFID και το blockchain που διευκολύνουν την παρακολούθηση και την προμήθεια προϊόντων, επιτρέποντας τη λήψη πιο βιώσιμων αποφάσεων. Παράλληλα, η ανάλυση δεδομένων και η μηχανική μάθηση αξιοποιούν μεγάλο όγκο πληροφοριών για τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών της αλυσίδας εφοδιασμού, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας και βελτιώνοντας παράλληλα την κατανομή των πόρων. Ακόμη, οι πράσινες λύσεις μεταφορών, όπως τα ηλεκτρικά και υβριδικά οχήματα, οι αυτόνομες μεταφορές και λογισμικά βελτιστοποίησης διαδρομών (vehicle routing), τροφοδοτούνται από την καινοτομία και την τεχνολογία, μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ενώ τα ενεργειακά αποδοτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των έξυπνων δικτύων, προωθούν τη βιωσιμότητα στις αποθήκες και τα κέντρα διανομής. Η αυτοματοποίηση και η ρομποτική ενισχύουν επίσης την ενεργειακή απόδοση.

Επιπρόσθετα, η μείωση των αποβλήτων είναι ένας άλλος βασικός τομέας στον οποίο η τεχνολογία υπερέχει. Οι καινοτομίες στη διαλογή αποβλήτων, την ανακύκλωση και τις τεχνολογίες μετατροπής αποβλήτων σε ενέργεια ελαχιστοποιούν την παραγωγή αποβλήτων και βελτιώνουν τις πρακτικές ανακύκλωσης. Επιπλέον, οι τεχνολογικές εξελίξεις στα υλικά και τα σχέδια βιώσιμης συσκευασίας, οι πλατφόρμες συνεργασίας που βασίζονται στο cloud, η επαλήθευση της βιώσιμης προμήθειας, η ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι πρωτοβουλίες κυκλικής οικονομίας, η περιβαλλοντική παρακολούθηση και ο πράσινος σχεδιασμός προϊόντων μετασχηματίζουν τις πρακτικές της αλυσίδας εφοδιασμού. «Στην ουσία, η τεχνολογία και η καινοτομία οδηγούν την πράσινη αλυσίδα εφοδιασμού, προσφέροντας ένα φάσμα λύσεων που ενισχύουν τη βιωσιμότητα, ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και συμβάλλουν σε μια πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνη και οικονομικά αποδοτική αλυσίδα εφοδιασμού» καταλήγει ο Δρ Ζεϊμπέκης.

Πλοήγηση προς βιώσιμες πρακτικές
Εστιάζοντας σε κάποιες από τις παραπάνω στρατηγικές, το ελληνικό επιχειρείν έχει στο παλμαρέ του μια σειρά από ενδιαφέροντα cases, που αποδεικνύουν πως το «πρασίνισμα» της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι μια επένδυση που αποδίδει και εναρμονίζεται πλήρως με την αφύπνιση κοινωνίας και επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, η οποία εφαρμόζει μία ολοκληρωμένη στρατηγική βιωσιμότητας που αποβλέπει, μεταξύ άλλων, στη μείωση του λειτουργικού κόστους, σε ένα θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και στην εξοικονόμηση ενέργειας. Καθώς ο τομέας των μεταφορών αποτελεί κομβικό σημείο για την Αθηναϊκή Ζυθοποιία και τις προσπάθειές για βιώσιμη ανάπτυξη, η εταιρεία έχει αντικαταστήσει το στόλο των περονοφόρων της από μηχανές εσωτερικής καύσης σε ηλεκτρικά περονοφόρα, ενώ έχει εισάγει κάποια φορτηγά μεγαλύτερης Euro κατηγορίας, έχοντας παράλληλα μετατρέψει τους κινητήρες αρκετών φορτηγών σε συνδυασμένη κατανάλωση 20% LPG και 80% πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να μειώνονται αισθητά οι εκπομπές ρύπων και η κατανάλωση καυσίμων. Επιπλέον, η εισαγωγή των πρώτων “light weight trailers”, είναι μια σημαντική πρωτοβουλία που έχει αναλάβει, στοχεύοντας να τη διευρύνει περαιτέρω μελλοντικά.

Στο «πρασίνισμα» της εφοδιαστικής του αλυσίδας συμμετέχει κι ο Όμιλος Ηρακλής, ο οποίος ανακοίνωσε πρόσφατα την κυκλοφορία των πρώτων αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων μεταφοράς σκυροδέματος στην Ελλάδα, τα οποία εκπέμπουν μηδενικούς ρύπους και θα αξιοποιηθούν στο The Ellinikon. Εξάλλου, ο Όμιλος εργάζεται συστηματικά στο «πεδίο 3» εφαρμογής (scope 3) των εκπομπών ρύπων από παράπλευρες δραστηριότητες που δεν πηγάζουν απευθείας από τον πυρήνα της παραγωγικής του διαδικασίας και προέρχονται από όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, όπως είναι οι μεταφορές.

Τέλος, ένα ενδιαφέρον εγχείρημα είναι κι αυτό της εταιρείας AVRAMAR, η οποία απέκτησε 12 νέα πλοία, τα οποία είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Πρόκειται για μια επένδυση ύψους περίπου 4,2 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία ολοκληρώθηκε το 2023, με την απόσυρσή 11 πλοίων παλαιού τύπου. Τα κύρια χαρακτηριστικά των νέων πλοίων είναι οι υψηλότερες δυνατότητες μεταφοράς φορτίου σε συνδυασμό με τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τη χρήση βιώσιμων δομικών υλικών στην κατασκευή τους, όπως το πολυαιθυλένιο και το αλουμίνιο. Εκτός από τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και της μειωμένης κατανάλωσης καυσίμου, τα 12 νέα πλοία, μειώνουν επίσης και το κόστος συντήρησης. Σε σύγκριση με τα παλαιά τύπου πλοία, ο νέος πράσινος στόλος της AVRAMAR, μειώνει τις κλιματικές επιπτώσεις, στα αέρια θερμοκηπίου (GHG) κατά 75,2% και τα νέα πλοία της εταιρείας, δύναται να χαρακτηριστούν ως «CNS-Climate Neutral Ships».

Φάρμα Κουκάκη: Με το βλέμμα στην πράσινη ανάπτυξη
Βάνα Πετρουλάκη, Marketing Coordinator, Φάρμα Κουκάκη

Στην Φάρμα Κουκάκη, η πράσινη ανάπτυξη είναι δέσμευσή μας και την ακολουθούμε πιστά από τα πρώτα στάδια της παραγωγής έως και τη διάθεση των προϊόντων μας στην αγορά. Με βλέμμα στραμμένο στη βιωσιμότητα και τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, το 2022 προχωρήσαμε σε αντικατάσταση μέρους του στόλου των οχημάτων μας, με φορτηγά-ψυγεία που κινούνται αποκλειστικά με Φυσικό Αέριο Κίνησης (CNG), στοχεύοντας στη μείωση εκπομπών αερίων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και την εξοικονόμηση ενέργειας από τα καύσιμα.Η πρωτοβουλία μας αυτή βραβεύτηκε στα Green Brand Awards 2023, λαμβάνοντας Bronze Βραβείο για τον Green Στόλο Οχημάτων που διαθέτουμε. Μια σημαντική διάκριση και επιβράβευση, για τη συνεχή προσπάθεια που γίνεται στην Φάρμα Κουκάκη να θεσπιστούν διαδικασίες για την αειφόρο ανάπτυξη της επιχείρησης και την προστασία του περιβάλλοντος.

Το Φυσικό Αέριο Κίνησης είναι το πλέον καθαρό ορυκτό καύσιμο και η μετάβαση σε αυτό, από οποιοδήποτε συμβατικό καύσιμο όπως το πετρέλαιο, το LPG ή το προπάνιο, μειώνει άμεσα τις επιπτώσεις στο Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Υγεία. Η καύση του παράγει έως και 30% λιγότερες εκπομπές αερίων διοξειδίου του άνθρακα (CO2), συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Το Βραβείο στα Green Brand Awards αποτελεί για εμάς κίνητρο να συνεχίσουμε να επενδύουμε στην Πολιτική Προστασίας Περιβάλλοντος και Πράσινης Ανάπτυξης που εφαρμόζουμε τα τελευταία χρόνια και να πραγματοποιήσουμε ακόμη περισσότερες ενέργειες για την υιοθέτηση πράσινων πρακτικών.

Ακολουθώντας την Πολιτική Προστασίας Περιβάλλοντος της Φάρμα Κουκάκη, έχουμε προβεί σε ενέργειες όπως:
• Μείωση πλαστικού και χρήση συσκευασιών rPET από ανακυκλωμένο πλαστικό.
• Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και Net Metering.
• Συμμετοχή σε ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων.
• Επαναχρησιμοποίηση νερού στην παραγωγική διαδικασία.
• Αξιοποίηση ρομποτικής τεχνολογίας.
• Custom-made οικολογικά ψυγεία στα σημεία πώλησης με 30% χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας.
Η πρωτοβουλία μας αυτή, συμπληρώνει το σύνολο των δράσεων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Φάρμα Κουκάκη, αφού τα τελευταία χρόνια έχουμε προβεί και σε άλλες αντίστοιχες ενέργειες, που στόχο έχουν την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων και την υιοθέτηση φιλικών πρακτικών προς το περιβάλλον.