Πώς θα επηρεάσει την ανθρωπότητα η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός; Ο Δημήτριος Λακασάς, CEO της Olympia Electronics, μέσα από το νέο του βιβλίο «Άνθρωπος 4.0», διεισδύει στις νέες τεχνολογίες και αξιολογεί την ανθρωπότητα υπό την επίδρασή τους.
Ξεκινώντας από τον Κολινδρό Πιερίας, η Olympia Electronics έχει να επιδείξει μια μακρά επιτυχημένη πορεία. Από την θέση του CEO της εταιρείας, ποιες πιστεύετε είναι οι βασικές προκλήσεις που χαρακτηρίζουν την αγορά που δραστηριοποιείστε και ποιο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Olympia Electronics απέναντι σε αυτές;
Όπως συμβαίνει πλέον σε πάρα πολλούς κλάδους, έτσι και στον δικό μας παρατηρείται μία καθολική μεταστροφή προς ένα νέο μοντέλο δραστηριοποίησης, το οποίο έχει στο επίκεντρο τις νέες τεχνολογίες. Στην Olympia Electronics προσαρμοζόμαστε στη νέα αυτή ψηφιακή πραγματικότητα με όχημα την καινοτομία και γι’ αυτό δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στο τμήμα της Έρευνας και Ανάπτυξης. Ο άλλος βασικός άξονας της εταιρείας μας είναι φυσικά η εξωστρέφεια και η παρουσία μας σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, με τα προϊόντα μας να βρίσκονται σήμερα σε 72 χώρες του κόσμου. Βασικός στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να παράγουμε προϊόντα υψηλής ποιότητας, αλλά και κορυφαίας τεχνολογίας και καινοτομίας έχοντας στο επίκεντρο τους ανθρώπους μας, οι οποίοι αποτελούν τη δύναμη της εταιρείας μας.
Ποια ήταν η αφορμή για το βιβλίο «Άνθρωπος 4.0» και γιατί θεωρείτε ότι είναι επίκαιρο;
Η ψηφιακή μεταστροφή στην οποία αναφέρθηκα προηγουμένως δεν αφορά μόνο τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας, αλλά όλες τις επιχειρήσεις και -κυρίως- όλους τους ανθρώπους. Αυτή η τεχνολογική έξαρση την οποία όλοι λίγο-πολύ βιώσαμε και ακόμη βιώνουμε, δεν είναι ένα πυροτέχνημα που οφείλεται στον κορωνοϊό είναι τα πρώτα δείγματα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης που έγιναν ορατά εξαιτίας της εξάπλωσης της πανδημίας. Όλα αυτά αποτέλεσαν την αφορμή για να γράψω το βιβλίο «Άνθρωπος 4.0», διότι η σκέψη προϋπήρχε εδώ και πολλά χρόνια. Ξέρετε, οι συζητήσεις γύρω από την 4η Βιομηχανική Επανάσταση έχουν ξεκινήσει από το 2016 και έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία γι’ αυτό το θέμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ελάχιστα όμως βάζουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο.
Η υιοθέτηση των τεχνολογιών αιχμής της 4ης βιομηχανικής επανάστασης από τις βιομηχανίες είναι κρίσιμη και με απτά οφέλη για τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις βρίσκονται πάνω στο «τρένο» της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης;
Πράγματι, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών είναι καθοριστική για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων. Ολοένα και περισσότερες αναγνωρίζουν τα οφέλη της ψηφιοποίησης και θέτουν στο επίκεντρο της στρατηγικής τους τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Αυτή τη στιγμή όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε πάνω στο «τρένο» της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Η συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων είναι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες και όπως περιγράφεται στο Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτές παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα ψηφιοποίησης. Αντίστοιχα αποτελέσματα καταγράφονται και σε παγκόσμιους δείκτες που αφορούν στην καινοτομία και στις επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη. Η τάση αυτή όμως μπορεί -και πρέπει- να αλλάξει, διότι η Ελλάδα έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν ότι είναι ένα κράτος ικανό μπορεί να
πρωταγωνιστήσει.
Οπότε, ποιο είναι το μεγαλύτερο στοίχημα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης; Και ποια είναι η θέση του ανθρώπου σε αυτή;
Το μεγάλο στοίχημα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης είναι να βελτιώσει ουσιαστικά και πρακτικά τη ζωή του ανθρώπου. Και για να το εξηγήσω πιο απλά, το στοίχημα είναι να καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε τις νέες δυνατότητες που μας δίνουν οι νέες τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουμε τις χρόνιες παθογένειες και να αποτρέψουμε τις αρνητικές εξελίξεις. Με την πρόοδο της τεχνολογίας έχουμε μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ασθένειες και ταυτόχρονα να ανατρέψουμε την κλιματική αλλαγή, να μειώσουμε τις κοινωνικές ανισότητες και να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας. Το τονίζω και στο βιβλίο μου και το πιστεύω ακράδαντα: η τεχνολογία είναι ένα απαραίτητο και χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των ανθρώπων. Αλλά στο επίκεντρο όλων των εξελίξεων, ήταν, είναι και θα είναι πάντα ο άνθρωπος.
Εκτός, όμως, από τη Βιομηχανική και Τεχνολογική Επανάσταση, παράλληλα παρατηρείται και μια στροφή στην Πράσινη Ανάπτυξη και Βιωσιμότητα. Μπορεί να επιτευχθεί η σύζευξη περιβάλλοντος και τεχνολογίας;
Μπορούμε να κάνουμε πολλά, αλλά όχι να πάμε το χρόνο πίσω. Και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος είναι μία κατάσταση μη αναστρέψιμη. Η στροφή λοιπόν σε βιώσιμες λύσεις και σε πράσινη επιχειρηματικότητα είναι μονόδρομος, ο οποίος περνάει μέσα από την τεχνολογική πρόοδο. Αδιαμφισβήτητα, η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός συναποτελούν άλλωστε και τους δύο θεμελιώδεις άξονες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να γίνει πιο κατανοητό, ας πάρουμε το παράδειγμα των έξυπνων πόλεων, των λεγόμενων smart cities. Οι πόλεις υιοθετούν ψηφιακές και τηλεπικοινωνιακές τεχνολογίες και έτσι μπορούν να επιτύχουν περιβαλλοντική βελτιστοποίηση μέσω της διαχείρισης αποβλήτων, της ανάλυσης της ποιότητας νερού και του ελέγχου των καυσαερίων στην ατμόσφαιρα. Μαζί με την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, η τεχνολογική πρόοδος θα συναποτελέσει την πιο σημαντική παράμετρο στην προστασία του περιβάλλοντος. Και ας μην ξεχνάμε ότι το περιβάλλον είναι το σπίτι μας και αν συνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς το σπίτι μας θα καταρρεύσει.
Στο βιβλίο σας αφιερώνετε ένα κομμάτι σχετικά με την 4η Βιομηχανική Επανάσταση και τα Logistics. Ποιες είναι οι αλλαγές σε αυτόν τον τομέα;
Οι αλλαγές είναι πραγματικά θεμελιώδεις στον κλάδο των logistics, τα οποία μετατρέπονται πλέον σε digital logistics, αλλά και στις διεθνείς μεταφορές γενικότερα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα tracking systems και οι ηλεκτρονικές φορτωτικές (e-CMR) μέσω των οποίων καταγράφεται η τοποθεσία όπου βρίσκονται και η κατάσταση των προϊόντων, με αποτέλεσμα να μειώνονται σημαντικά τα λειτουργικά κόστη, να αυξάνεται η ακρίβεια των πληροφοριών και να ελαχιστοποιούνται οι παρατυπίες. Ιδιαίτερα με την αξιοποίηση της τεχνολογίας του διαδικτύου των πραγμάτων (Internet of Things) και την άμεση ανταλλαγή δεδομένων, οι διεθνείς μεταφορές γίνονται κλάδος έντασης τεχνολογίας.
Άλλωστε, τα logistics συσχετίζονται άμεσα με την προηγούμενη ερώτησή σας, δηλαδή με το περιβάλλον. Μέσω ψηφιακών εργαλείων μπορούμε να ελέγξουμε τις εκπομπές ρύπων και να αποφευχθούν οι άσκοπες και ρυπογόνες μετακινήσεις. Η τεχνολογία βέβαια που θα αλλάξει πλήρως τα δεδομένα είναι η τρισδιάστατη εκτύπωση. Κάθε είδους ανταλλακτικό και εξάρτημα θα μπορεί να παράγεται άμεσα στο σημείο ενδιαφέροντος, χωρίς καθυστερήσεις, με χαμηλότερο κόστος και με σχεδόν μηδενικά περιθώρια σφαλμάτων. Με αυτόν τον τρόπο αλλάζουν οι ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά ενώ δημιουργούνται ευκαιρίες για χώρες με χαμηλές παραγωγικές δυνατότητες, όπως η Ελλάδα.
Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, οι σημαντικότερες εξελίξεις της τεχνολογίας και το μέλλον στο διαρκώς μεταβαλλόμενο βιομηχανικό τοπίο;
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ίσως η πιο σημαντική και καθοριστική τεχνολογία της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και αυτή που θα καθορίσει την πορεία της. Ουσιαστικά, αποτελεί τη βάση της ρομποτικής, των αυτόνομων οχημάτων, της αναγνώρισης γλώσσας και εικόνας, και πολλών ακόμη εφαρμογών που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τον τεράστιο όγκο δεδομένων, τα λεγόμενα big data, που συγκεντρώνονται διαρκώς και -πλέον- από πολλές πηγές, η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στο επίκεντρο σχεδόν κάθε τεχνολογικής εξέλιξης. Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι το μέλλον εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τους ανθρώπους και από το πώς θα διαχειριστούν όλες αυτές τις τεχνολογίες. Το επόμενο στάδιο της τεχνητής νοημοσύνης είναι η γενική τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή η ικανότητα ενός συστήματος να επιτυγχάνει οποιαδήποτε γνωσιακή εργασία τουλάχιστον εξίσου καλά με τους ανθρώπους. Εμείς όμως θα πρέπει να εργαστούμε για να διασφαλίσουμε ότι ο άνθρωπος θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά και για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να αναπτύξουμε την ανθρώπινη νοημοσύνη μας.
