Η σύνδεση του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τον κλάδο των Logistics μπορεί φαινομενικά να φαίνεται άκαιρη, εντούτοις η ιστορική συνάφεια που παρουσιάζει εγείρει τον εντυπωσιασμό.

Οι προσεκτικές αναλύσεις του εδάφους, του κλίματος και των απαιτήσεων εφοδιασμού του στρατεύματος εξασφάλισαν τις νίκες στον Μέγα Αλέξανδρο. Στην πραγματικότητα, αυτές οι μάχες και οι πόλεμοι κερδήθηκαν μέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας των στρατευμάτων και των logistics που εφάρμοσε. Διότι όπως έχει γράψει ο Donald W. Engels στο βιβλίο του «Alexander the Great and the Logistics of the Macedonian Army», η πραγματική ιδιοφυΐα του Μακεδόνα βασιλιά δεν ήταν οι δύσκολες κινήσεις στο πεδίο της μάχης, αλλά η φροντίδα ότι οι άνδρες του έχουν αρκετό φαγητό και νερό για να συντηρηθούν για δώδεκα χρόνια.

Με τον Timothy Van Mieghem να συνοψίζει στο άρθρο του «Logistics: Διδάγματα από τον Μέγα Αλέξανδρο» (Quality Press, 1998) τα εξής:
• Εφάρμοσε logistics στο στρατηγικό σχεδιασμό.
• Έκανε αλλαγές στην οργάνωση, που είχαν αποδειχθεί ότι παρέχουν οφέλη.
• Ανέπτυξε μια πρακτική γνώση και κατανόησε λεπτομερώς τους πελάτες του (στρατιώτες), τα προϊόντα τους, τον ανταγωνισμό, τη βιομηχανία (παραγωγής των αγαθών τους), τις απαιτήσεις της εφοδιαστικής, και τις τεχνολογίες.

Ναι, μπορεί να έχουν περάσει πάνω από 2.000 χρόνια από τότε που ο Μακεδόνας βασιλιάς επέλασε στην Ασία, όμως η στρατηγική του που βασίστηκε στην επιτυχημένη εφαρμογή των logistics είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Κάτι που φάνηκε τόσο κατά την πρόσφατη πανδημική κρίση, όταν η παγκόσμια οικονομία βρέθηκε στον «αέρα» όσο και σήμερα που εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία που το παγκόσμιο εμπόριο έχει διαταραχθεί αναδεικνύοντας τη σπουδαιότητα ενός βασικού κρίκου, αν όχι του βασικότερου, στην παγκόσμια οικονομία.

Στην παρούσα διεθνή συγκυρία, η Ελλάδα, λόγω της γεωστρατηγικής θέσης της, έχει αποκτήσει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης στον κλάδο των συνδυασμένων εμπορευματικών μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ωστόσο απαιτούνται πολλά σημαντικά βήματα για την πλήρη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού. Ο κλάδος της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2023, καταλαμβάνει εφέτος την 19η θέση από 42η στην οποία βρισκόταν το 2018, με βάση έξι κριτήρια. Το επίπεδο των υποδομών, τις διαδικασίες εκτελωνισμού, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, τη δυνατότητα ελέγχου και καταγραφής εμπορευμάτων, την ύπαρξη ανταγωνιστικών τιμών και τον χρόνο παράδοσης-παραλαβής των εμπορευμάτων.

Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η συμβολή του κλάδου των logistics στο ΑΕΠ, οι εταιρείες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν σειρά προκλήσεων, αναφέρει έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (ΕΕL), με πρόεδρο τον επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Βασίλη Ζεϊμπέκη. Όπως επισημαίνεται, αν και οι οδικές μεταφορές καταλαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος σε ποσοστό 69,5%, ο στόλος είναι γερασμένος και περιορισμένης χωρητικότητας, ενώ απουσιάζουν οι συνέργειες. Επίσης, κατά την έρευνα, έμφαση θα πρέπει να δοθεί προκειμένου το λιμάνι της Θεσσαλονίκης να καθιερωθεί ως κόμβος των Βαλκανίων, όπως και να ενισχυθεί η ανάθεση των δραστηριοτήτων της μεταφοράς – διανομής και της αποθήκευσης σε παρόχους υπηρεσιών logistics. Σήμερα η συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ, που ανέρχεται σε περίπου 20 δισ. ευρώ και θα μπορούσε να αυξηθεί γεωμετρικά.
Πέρα από την γεωστρατηγική θέση στα πλεονεκτήματα της Ελλάδας περιλαμβάνονται: Η δυναμική των λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης μετά την είσοδο ιδιωτών επενδυτών, οι κύριοι διάδρομοι χερσαίων μεταφορών που αποτελούν μέρος του πανευρωπαϊκού δικτύου ΤΕΝ-Τ και οι υπόλοιποι αναβαθμισμένοι οδικοί άξονες της χώρας. Ένα τελευταίο κομμάτι που απομένει για την συμπλήρωση του παζλ είναι η ολοκλήρωση της αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, η οποία αναμένεται με μια σειρά έργων, ύψους 3,3 δισ. ευρώ.

Έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για χώρους logistics
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Cerved Property Services, η ζήτηση για χώρους logistics παραμένει αυξημένη και τη φετινή χρονιά. Οι ελληνικές επενδυτικές εταιρείες ακινήτων και οι θεσμικοί επενδυτές εντείνουν τις επενδύσεις τους σε νεόδμητα κτίρια logistics υψηλών προδιαγραφών, τα οποία είναι πιστοποιημένα σύμφωνα με τα κριτήρια της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης.

Πέρυσι ξεκίνησαν ή ολοκλήρωσαν μια σειρά στοχευμένων επενδύσεων που αφορούν μεγάλα σύγχρονα συγκροτήματα αποθηκών ξηρού και ψυχρού φορτίου. Φέτος, υπολογίζεται ότι περίπου 180.000 τ.μ. νέων αποθηκευτικών χώρων θα προστεθούν στο υφιστάμενο απόθεμα στα μέσα του 2023, με επιπλέον 100.000 τ.μ. μέχρι το τέλος του 2024.
Η αυξημένη ζήτηση έχει ενισχύσει και το κόστος κτήσης ακινήτων με προδιαγραφές ανάπτυξης κέντρων αποθήκευσης και διανομής. Στο Θριάσιο, το οποίο συγκεντρώνει πάνω από το 60% των μισθωτικών συμβάσεων, περιλαμβάνοντας τον Ασπρόπυργο, τη Μαγούλα, τη Μάνδρα και την Ελευσίνα, οι τιμές μίσθωσης για νεόδμητους χώρους πλέον έχουν φτάσει τα €5/τ.μ./μήνα. Υψηλά επίπεδα ενοικίων, επίσης, ζητούνται στην περιοχή Κορωπίου, λόγω της θέσης και πρόσβασής της και των υψηλών επιπέδων κατακερματισμού και ιδιόχρησης που τη χαρακτηρίζουν, περιορίζοντας την προσφορά. Στα Οινόφυτα, στο Σχηματάρι, αλλά και στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, το εύρος μισθωτικών αξιών για ποιοτικούς χώρους κινούνται από €3,5/τ.μ./μήνα έως και €4,0/τ.μ./μήνα.

Τα deals του κλάδου και οι πρωταγωνιστές
Ο τομέας των αποθηκευτικών χώρων αποτελεί πόλο έλξης για κεφάλαια ελληνικών και ξένων ομίλων, και μάλιστα με ολοένα αυξανόμενο «τέμπο» (Premia, Prodea, BriQ, Noval, Trastor, Trade Estates κ.ά., όπως και HIG, VGP, CVC κ.λπ). Ο πατρινός όμιλος Med Frigo και η θυγατρική του, Cargo Meg, εξαγοράστηκαν από το fund EOS Capital Partners του Απόστολου Ταμβακάκη. Έντονη κινητικότητα στο κομμάτι των logistics επιδεικνύει και το αμερικανικό– fund, το HIG Capital. Η HIG απέκτησε την Ελληνική Χαλυβουργία ΑΕ (2019), και προχωρά στη μετατροπή του οικοπέδου σε πρότυπο κέντρο διεθνών μεταφορών και αποθήκευσης (μέσω τρένου, πλοίου, φορτηγών-trimodal) με συνολικό κόστος επένδυσης άνω των 300 εκατ. ευρώ. Το εκτιμώμενο ετήσιο όφελος για την Ελληνική Οικονομία ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ από την έναρξη λειτουργίας του, έχοντας σημαντικό πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο για την ελληνική οικονομία. Ενώ το 2021 εξαγόρασε την Μακιός ΑΕ και την Ολυμπιάς-Κανδύλης στην Αθήνα (2021) με διατήρηση του management, και δημιουργία της μεγαλύτερης εταιρίας στον κλάδο των logistics ψυχωμένων φορτίων (μεταφορά και αποθήκευση). Επίσης, εντός της φετινής χρονιάς εξαγόρασε τη ΒΕΪΝΟΓΛΟΥ ΑΕ, τη Group Unit Hellas & Unit Shipping και τη Contrtade SA. με διατήρηση του management.

Την ίδια στιγμή μπαράζ επενδύσεων καταγράφεται και από τις εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων. Η Dimand δρομολογεί επένδυση 160 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση, σε δύο φάσεις, συγκροτήματος logistics συνολικής επιφάνειας 120.000 τ.μ. σε ακίνητο 356 στρεμμάτων που ανήκε στη Βαλκάν Ακίνητα. Η Prodea δρομολογεί στον Ασπρόπυργο κόμβο logistics 40.000 τ.μ. σε οικόπεδο 111 στρεμμάτων που έχει εξαγοράσει έναντι 5,85 εκατ. ευρώ. Ενώ η Trade Estates του ομίλου Φουρλή δημιουργεί στην Ελευσίνα, στην περιοχή Στρίφι, αποθηκευτικές εγκαταστάσεις άνω των 50.000 τ.μ. Σε ό,τι αφορά το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο, που θα υλοποιήσει το σχήμα Goldair – ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ. Το σύνολο της επένδυσης ανέρχεται σε 158,4 εκατομμύρια ευρώ, με το κατασκευαστικό κόστος να τοποθετείται κοντά στα 110 εκατομμύρια ευρώ. Υπολογίζεται ότι θα δημιουργηθούν 3.000 νέες θέσεις εργασίας, με το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο να αποτελεί το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο στην Ελλάδα. Η κοινοπραξία προβλέπεται ότι θα κατασκευάσει, σε διαφορετικές φάσεις, 210.000 τετραγωνικά μέτρα στεγασμένων αποθηκών, 250.000 παλετοθέσεις, 4.000 θέσεις για αυτοκίνητα και 120 θέσεις για φορτηγά σε έκταση 588 στρεμμάτων.

Η Premia Properties αγόρασε βιομηχανικό κτήριο επιφάνειας 5.236 τ.μ. επί οικοπέδου 6.480 τ.μ., στο Κρυονέρι Αττικής, έναντι €2,1 εκατ. Το ακίνητο βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κρυονερίου 114 και είναι μισθωμένο στο σύνολό του στην Ματσούκης Γραφικές Τέχνες Α.Ε. μέχρι και το έτος 2030. Στην απόκτηση τριών γηπεδικών εκτάσεων στη θέση «Μελίσσια» στον Ασπρόπυργο Αττικής προχώρησε η Trastor Α.Ε.Ε.Α.Π. έναντι 2,1 εκατ. ευρώ. Ενώ η BriQ Properties Α.Ε.Ε.Α.Π., μεταξύ άλλων, έχει αποκτήσει δύο οικόπεδα συνολικής επιφάνειας 11.060 τ.μ. στον Ασπρόπυργο Αττικής, τα οποία είναι όμορα στο Logistics Park το οποίο αναπτύσσει στην θέση «Ήμερος Τόπος».

Έτσι, αν κάτι μπορεί να μας διδάξει σήμερα ο Μέγας Αλέξανδρος είναι όπως αναφέρει και ο Donald W. Engels, ο στρατηγικός του προγραμματισμός που αποτέλεσε και το κλειδί για την επιτυχία των εκστρατειών. Για να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του στην ιστορία δεν αρκούσε μόνο το όνομα του, αλλά κυρίως η συλλογή πληροφοριών με σκοπό την χρησιμοποίηση τους στη λήψη αποφάσεων. Αναντίρρητα, ο κλάδος των logistics στην Ελλάδα παρουσιάζει μεγάλες προοπτικές και ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ η οργανωτική αριστεία παραμένει η βασική πυξίδα του κλάδου σύμφωνα και με τα διδάγματα της ιστορίας. Άλλωστε σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου ο Δρ. Αθανάσιος Κελέμης, Γενικός Διευθυντής και Μέλος Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας, τα logistics αποτελούν ελκυστικό επενδυτικό πεδίο που προκαλεί σταθερά το ενδιαφέρον ξένων επενδυτικών σχημάτων με την κινητικότητα για εξαγορές να αυξάνεται, όπως και για χώρους αποθήκευσης και διανομής.