Από τις πάλαι ποτέ προκαταλήψεις σχετικά με την παρουσία τους στα ορυχεία, οι γυναίκες έχουν διανύσει πολύ δρόμο ώστε να κάνουν αισθητή την παρουσία τους και να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στον ανδροκρατούμενο εξορυκτικό κλάδο, ωστόσο έχουν πολύ δρόμο ακόμα.
Τα παραπάνω συζητήθηκαν σε εκδήλωση με αφορμή τη συμπλήρωση των πρώτων 100 χρόνων λειτουργίας του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), με τίτλο «Η εξόρυξη είναι (και) γένους θηλυκού», που πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024, σε συνδιοργάνωση με την Εθνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ).
Οι δύο πλευρές του προβλήματος
Προλογίζοντας την εκδήλωση, ο Πρόεδρος του ΣΜΕ, Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις δύο πλευρές του προβλήματος για τη μη συμμετοχή των γυναικών στην εξόρυξη.
«Η πρώτη έχει να κάνει με τις πολύ λίγες γυναίκες που ακολουθούν τεχνικά επαγγέλματα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα πάντα (εργαλεία, μηχανήματα, θέσεις εργασίας) να είναι σχεδιασμένα για άνδρες.
Η δεύτερη πλευρά έχει να κάνει με τις εξίσου λίγες γυναίκες που φθάνουν ψηλά σε διοικητικές ιεραρχίες, ανεξαρτήτως κλάδου. Το ζητούμενο σε αυτή την περίπτωση πρέπει να είναι να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και στην προσωπική ζωή και για τα δυο φύλα, ώστε να είναι εξίσου παρόντα και στους δύο ρόλους».
Ανοίγει ο δρόμος για τους διαγωνισμούς
«Ο τόπος μας ανέκαθεν διέθετε σημαντικό ορυκτό πλούτο» ανέφερε η Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προσθέτοντας πως το γεγονός ότι ενδεχομένως τα τελευταία αρκετά χρόνια δεν δόθηκε η προσοχή που έπρεπε να δοθεί στη μεταλλευτική έρευνα και την εξόρυξη θα πρέπει να χρεωθεί στην αδυναμία της άλλης πλευράς, η οποία δεν μπορούσε να αντιληφθεί ίσως την αξία της. «Θεωρώ βέβαια ότι ευτυχώς αυτό ανήκει στο παρελθόν πλέον γιατί οι προοπτικές για τον εξορυκτικό κλάδο παγκοσμίως, ευρωπαϊκά, στην Ελλάδα είναι πολύ πιο θετικές σήμερα» συμπλήρωσε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, η ΕΑΓΜΕ παρέδωσε στην κα Σδούκου την κοιτασματολογική μελέτη για τον Δημόσιο Μεταλλευτικό Χώρο των Κιμμερίων Ξάνθης, ανοίγοντας το δρόμο για την εκμετάλλευση των ορυκτών της περιοχής, μετά την διεξαγωγή σχετικού διαγωνισμού.
Οι νέες κοιτασματολογικές γεωτρήσεις εντάσσονται στο πλαίσιο των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταλλευτικής Έρευνας που εκπονεί η ΕΑΓΜΕ, τα οποία έχουν ως στόχο την αύξηση των αποθεμάτων της χώρας σε Στρατηγικές και Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες απαραίτητες για την ενεργειακή μετάβαση. Εξάλλου η κα Σδούκου έκανε ειδική αναφορά στην επιτάχυνση της αδειοδότησης για την υλοποίηση έργων που σχετίζονται με κρίσιμες πρώτες ύλες, τονίζοντας ότι προ των πυλών βρίσκεται ο πρώτος διαγωνισμός μίσθωσης δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης για το αντιμόνιο.
Από «γρουσουζιά» στα ορυχεία, σε θέσεις ευθύνης
Για μεταστροφή της ανδροκρατούμενης φύσης του κλάδου έκανε λόγο η Ελευθερία Βαγκλή, Διευθύντρια Τεχνικών Υπηρεσιών έργου Σκουριών, Ελληνικός Χρυσός, με περισσότερες γυναίκες να εισέρχονται σε αυτόν. «Για να καταστεί πιο ελκυστική η μεταλλευτική βιομηχανία για τις γυναίκες, θα πρέπει να υπάρχουν ισότιμες ευκαιρίες ανέλιξης, ευέλικτες πολιτικές εργασίας και νομικά πλαίσια που να προάγουν την ισότητα των φύλων. Η υποστήριξη της πολυμορφίας ενισχύει την προοπτική μιας ισόρροπης και βιώσιμης βιομηχανίας εξόρυξης, που ευνοεί την συμμετοχή και την επιτυχία των γυναικών στον κλάδο», κατέληξε η ίδια.«Είναι αδιαμφησβήτητο γεγονός ότι η εξόρυξη μαρμάρου δεν θεωρείται γυναικεία υπόθεση, καθώς και ότι ο κλάδος μας είναι καθαρά ανδροκρατούμενος», σημείωσε η Ιουλία Χαϊδά, Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος, ΙΚΤΙΝΟΣ. «Σίγουρα, τα στερεότυπα που συνοδεύουν τις γυναίκες στον επαγγελματικό χώρο, ακόμη κρατούν. Όμως οι δυνατότητες που παρουσιάζονται για τις γυναίκες στον κλάδο μας είναι πλέον πολλές καθώς προσφέρονται ίσες ευκαιρίες και δίνεται μεγάλη αξία στην μοναδικότητα του καθενός. Δε μιλάμε μόνο για βαριές χειρωνακτικές εργασίες αλλά για μία ενασχόληση με έναν τομέα με ευρύ τεχνολογικό και επιστημονικό αντικείμενο, είτε αφορά στο ζήτημα της εξόρυξης και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος», τόνισε η ίδια, καταλήγοντας ότι «οι καινοτόμες μέθοδοι εξόρυξης αλλά και ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος τομέας παραγωγής των μαρμάρων με νέες τεχνολογικές εφαρμογές διαγράφουν ένα λαμπρό μέλλον στο πεδίο της έρευνας αλλά και της τεχνολογίας για την αύξηση της παραγωγής και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για το γυναικείο φύλο».
«Με σθεναρότητα, επιμονή και επαγγελματική αρτιότητα, υπερνίκησα τα εμπόδια και εγώ από την πλευρά μου, μέσα από το ρόλο που διαδραματίζω επιδιώκω τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου περιβάλλοντος ίσων ευκαιριών», τόνισε από το βήμα της εκδήλωσης η Πάτρα Γκρίτζαλη, Επικεφαλής λατομείου Lafarge. «Η εξορυκτική βιομηχανία μπορεί να γίνει πιο ελκυστική με πρωτοβουλίες περαιτέρω προώθησης της ισότητας, με έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση των γυναικών και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών που εκσυγχρονίζουν την παραγωγική διαδικασία», τόνισε η ίδια.«Τα προβλήματα και οι προκλήσεις σε αυτόν τον ανδροκρατούμενο εργασιακό χώρο αντιμετωπίζονται εστιάζοντας στη θετική σκέψη και μετατρέποντας τις προκλήσεις σε στόχους. Η γνώση είναι δύναμη σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα», ανέφερε η Σίσσυ Μπούρα, ΕΕΕΚΟΜ. «Η εξόρυξη δεν είναι πια μόνο αξίνες και φτυάρια. Θα πρέπει λοιπόν να εστιάσουμε στη δημιουργία και στη διατήρηση μιας νέας νοοτροπίας σχετικά με την εξόρυξη. Η τεχνολογική καινοτομία πρέπει να υιοθετηθεί για να δημιουργηθούν νέοι ρόλοι εστιασμένοι σε αυτήν», κατέληξε η ίδια.
«Το να βρεις τη θέση σου, να αναγνωριστείς ως επαγγελματίας και επιστήμονας και να γίνεις αποδεκτή από τους συναδέλφους, προϊσταμένους ή υφισταμένους, ήταν πάντα ένα στοίχημα», σημείωσε η Ήλια Μπαρδάνη, EHSQ DEVELOPMENT, έχοντας ωστόσο πίστη ότι: «Με επιμονή, υπομονή, αγάπη για το αντικείμενο της δουλειάς μας και εμπιστοσύνη στις ικανότητες μας βρίσκουμε σταδιακά την θέση που μας αρμόζει».«Σύμφωνα με πολύ πρόσφατα στοιχεία από τη Γενική Δ/νση Σπουδών του ΕΜΠ στην Σχολή των Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών Μηχανικών, (ΣΜΜΜ) την περίοδο 2017-2018, έως 2022-2023, επί συνόλου ετησίως 530-550 εγγεγραμμένων σπουδαστών, το ποσοστό των γυναικών κυμαίνεται μεταξύ 25-30%, με αυξητική τάση τις δύο τελευταίες χρονιές, έναντι της δεκαετίας του 1970 όπου τα αντίστοιχα ποσοστά κυμαίνονταν από 0-10%», ανέφερε από πλευράς της η Κατερίνα Αδάμ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΣΜΜΜ, ΕΜΠ, υπογραμμίζοντας ότι τις τελευταίες δεκαετίες ο αριθμός των γυναικών που κατέχουν θέσεις ευθύνης στον κλάδο των ΟΠΥ σε εταιρείες και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα και διεθνώς είναι μεγάλος, με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη και στο αποτύπωμα του κλάδου.«Βρέθηκα στο χώρο αυτό από επιλογή και μερικώς υποψιασμένη για τα προβλήματα που ενδεχομένως να αντιμετώπιζα από την ένταξή μου ως γυναίκα εργαζόμενη σε έναν κατεξοχήν ανδροκρατούμενο κλάδο. Δεν εστίασα ποτέ στο γεγονός αυτό, επιδιώκοντας πάντα να επικοινωνώ ανοιχτά και δυναμικά τις απόψεις μου, όταν αντιμετώπιζα διακρίσεις ή δυσκολίες», ανέφερε η Κυριακή Χατζηλαζαρίδου, ΕΑΓΜΕ. «Χρειάζεται υιοθέτηση πολιτικών μηδενικής ανοχής σε κάθε είδους διάκριση, προώθηση κουλτούρας συμπερίληψης και ανάδειξη γυναικείων προτύπων και success stories», τόνισε η ίδια.
