Την εκτίμηση της συμβολής της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών και ειδικότερα των προϊόντων συσκευασίας, αγροτικού φιλμ και αλιευτικών πλαστικών (δίχτυα) στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής και εθνικής στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία, καθώς και την ανάλυση των προκλήσεων και των ευκαιριών σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας του κλάδου, έχει ως θέμα η τελευταία έρευνα του ΙΟΒΕ.
«Ένας κλάδος τον οποίο καμιά φορά δεν “τον πιάνει το μάτι σου”, αλλά δημιουργεί πολύ σημαντικά εισοδήματα και κυρίως είναι διασυνδεδεμένος με ισχυρές εξαγωγικές προοπτικές και με πολύ σοβαρή τεχνολογία», τόνισε ο Νίκος Βέτας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ και Καθηγητής του ΟΠΑ, στο πλαίσιο της διαδικτυακής εκδήλωσης για την παρουσίαση της μελέτης «Ο ρόλος της Ελληνικής Βιομηχανίας πλαστικών στην Κυκλική Οικονομία», που διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ). Σύμφωνα με τον κ. Βέτα, πέραν της ενημέρωσης, χρειάζονται κίνητρα, συντονισμός και υποδομές, γιατί όταν μιλάμε για κυκλική οικονομία, πρέπει να «κλείνει ο κύκλος». Όπως σημειώνεται και στη μελέτη του ΙΟΒΕ, σε περίπτωση που δεν εφαρμοστούν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που διαχειρίζεται η ροή των πλαστικών υλικών στη χώρα, η εγχώρια οικονομική δραστηριότητα ενδέχεται να πληγεί χωρίς να επιτευχθούν τα αναμενόμενα περιβαλλοντικά οφέλη.
Συσκευασία, φιλμ και δίχτυα
Από την ανάλυση των στοιχείων παραγωγής προκύπτει ότι τα πλαστικά προϊόντα που εντάσσονται στον σκοπό της μελέτης (συσκευασία, φιλμ και δίχτυα) έχουν αξιοσημείωτη παρουσία στην εγχώρια μεταποίηση. Η συσκευασία έχει την υψηλότερη αξία παραγωγής, με €724 εκατ. το 2020, ακολουθούμενη από το φιλμ και τα αλιευτικά δίχτυα με €218 εκατ. και €46,6 εκατ. αντίστοιχα. Ειδικά στην παραγωγή αλιευτικών διχτύων, η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ σε όρους αξίας παραγωγής. Η παραγωγή αλιευτικών δικτύων και φιλμ παρουσιάζει έντονη εξωστρέφεια, καθώς το ποσοστό των εξαγωγών ανέρχεται σε 70% και 82% αντίστοιχα. Αντίθετα, στην πλαστική συσκευασία, η οποία έχει μεγαλύτερη εγχώρια παραγωγή, το ποσοστό των εξαγωγών στην αξία παραγωγής είναι σαφώς χαμηλότερο (19%).
Προτάσεις πολιτικής
Το εθνικό θεσμικό πλαίσιο βρίσκεται σε ένα πολύ καλό σημείο, έχοντας ενσωματώσει όλες τις ευρωπαϊκές οδηγίες που σχετίζονται με τα θέματα της διαχείρισης των αποβλήτων και με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Ωστόσο, επισημαίνει ο ΙΟΒΕ, η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το 2025 και 2030 απαιτούν περαιτέρω συντονισμένες ενέργειες σε επίπεδο εφαρμογής πολιτικής, στους παρακάτω άξονες:
• Ολοκληρωμένη προσέγγιση –επιτροπή για την Κυκλική Οικονομία
• Πλαίσιο και δείκτες παρακολούθησης της Κυκλικής Οικονομίας
• Αποτελεσματική εξειδίκευση του ΕΣΔΑ στις περιφέρειες και χωροθέτηση νέων μονάδων
• Ενίσχυση και επιτάχυνση της δημιουργίας των συλλογικών συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης για περισσότερα ρεύματα αποβλήτων
• Δράσεις για τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης των πολιτών και των ευρύτερων εμπλεκόμενων μερών
• Αναβάθμιση υποδομών και παραγωγή δευτερογενών υλών
• Επέκταση της θέσπισης ελάχιστων ποσοστών ανακύκλωσης σε διάφορα προϊόντα
• Εφαρμογή και ενίσχυση των οικονομικών εργαλείων για τη βελτίωση των επιδόσεων του συστήματος διαχείρισης.
Το σημαντικότερο βήμα πάντως είναι η εφαρμογή των μέτρων, καθώς όπως χαρακτηριστικά σημείωσε κατά την παρουσίαση ο Πέτρος Βαρελίδης, ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, «καμία νομοθεσία δεν είναι τέλεια, εκεί όμως που έχουμε το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η εφαρμογή τους», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «σε καμία περίπτωση δεν στοχοποιούμε τα πλαστικά και τη βιομηχανία πλαστικών».
