Κάποτε, ήμασταν όλοι αγρότες – παρήγαμε λίγα απόβλητα και το μεγαλύτερο μέρος ήταν ως επί το πλείστον βιοαποικοδομήσιμο. Στη συνέχεια συνέβη η πρώτη βιομηχανική επανάσταση. Οι κινητήρες ατμού ξεκίνησαν να παράγουν ποσότητες αποβλήτων. Από τότε η οικονομία μας είναι ουσιαστικά γραμμική: ένας μονόδρομος στον οποίο παίρνουμε πόρους από τη φύση, τους μετατρέπουμε σε προϊόντα και στη συνέχεια, απορρίπτουμε τελικά τα ίδια τα προϊόντα που δημιουργήσαμε ως απόβλητα.
Τώρα βιώνουμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, και αυτή τη φορά καθοδηγείται από την ψηφιοποίηση και τους τεράστιους όγκους δεδομένων που δημιουργεί. Και ενώ η πρώτη βιομηχανική επανάσταση εισήγαγε τα απόβλητα, η τέταρτη έχει τη δυνατότητα να τα εξαλείψει εντελώς. Υποστηρίζει κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα, που καταναλώνουν ανανεώσιμες πηγές και διατηρούν υλικά από πεπερασμένα αποθέματα.
Οι τεχνολογίες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης όπως το blockchain, η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το Ιnternet of Τhings (IoT) και η νανοτεχνολογία βοήθησαν στη διευκόλυνση της παρακολούθησης των κρίσιμων μετάλλων και ορυκτών από το ορυχείο στο τελικό προϊόν του καταναλωτή. Αυτή η διαφάνεια προαναγγέλλει μια «νέα συνθήκη», στην οποία οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούμε για την παραγωγή, μπορούν να εντοπιστούν από τη στιγμή που εξάγονται μέχρι και την πρώτη χρήση, και από την αποδόμηση τους έως και την επαναχρησιμοποίηση.
Το 2030, κανείς δεν θα μιλά για την κυκλική οικονομία, καθώς θα έχει ήδη υιοθετηθεί ευρέως ως οικονομικό μοντέλο. Οι άνθρωποι το 2030 θα γιορτάσουν τις πρωτοβουλίες, που ξεκίνησαν για την προώθηση της δράσης προς τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα από τη βαριά βιομηχανία και τον τομέα των βαρέων μεταφορών. Οι βελτιώσεις στις βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού μπαταριών επέτρεψαν στις βιομηχανίες μεταφορών και ηλεκτρικής ενέργειας να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 30%, θέτοντας τις οικονομίες πίσω στο δρόμο για να επιτύχουν τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού.
Έφτασε η εποχή που η μεταβάση στη Βιομηχανία 4.0 και η κυκλική οικονομία αλληλοενισχύονται. Οι διάφορες τεχνολογίες υπό την αιγίδα του Industry 4.0, χρησιμεύουν ως σημαντικός παράγοντας κυκλικών στρατηγικών. Τα ακόλουθα παραδείγματα δείχνουν πώς αυτό μπορεί να συμβεί στην πράξη.
1. Internet of Things (IoT) & data analytics: Τα προϊόντα που συνδέονται με το IoT επιτρέπουν στις βιομηχανίες να ελέγχουν και να αναλύουν την απόδοσή τους από απόσταση και να συλλέγουν τα δεδομένα χρήσης. Αυτό παρέχει τη βάση για πολλά κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα: Οι πλατφόρμες κοινής χρήσης αυτοκινήτων απαιτούν δεδομένα σχετικά με τον τόπο, τη χρήση και την κατάσταση κάθε αυτοκινήτου. Κυκλικές στρατηγικές όπως η ανακύκλωση, η ανακατασκευή και η συλλογή ανταλλακτικών απαιτούν, επίσης, τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων σχετικά με τη χρήση και την κατάσταση των ανταλλακτικών.
2. Ρομποτική: Τα ανθρώπινα λάθη είναι η πιο κοινή αιτία σφαλμάτων προϊόντος, τόσο κατά την αρχική διαδικασία κατασκευής όσο και κατά τη χρήση του προϊόντος. Οι εξε-
λίξεις στη ρομποτική επιτρέπουν στις βιομηχανίες να χρησιμοποιούν ρομπότ σε έναν αυξανόμενο αριθμό εφαρμογών, αυξάνοντας έτσι την απόδοση και τη μείωση των αποβλήτων, καθώς και παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων.
3. Κατασκευή πρόσθετων ή εκτύπωση 3D: Η χρήση τρισδιάστατης εκτύπωσης για την κατά απαίτηση παραγωγή ανταλλακτικών βελτιώνει την συντήρηση και επεκτείνει τον κύκλο ζωής των προϊόντων και του εξοπλισμού. Επηρεάζει, επίσης, το σχεδιασμό του προϊόντος στο ότι η μελλοντική συντήρηση τμημάτων 3D μπορεί να ενσωματωθεί στην ίδια διαδικασία.
Αυτό που γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο, είναι ότι όπου συναντώνται η Βιομηχανία 4.0 και η κυκλική οικονομία, αποφεύγεται η σπατάλη αξίας και ανακτάται η αξία των αποβλήτων.
