Καθώς οι εργοστασιακές μονάδες της παγκόσμιας βιομηχανίας τείνουν να συνδυάζουν και να αλληλοσυμπληρώνουν τις γραμμές παραγωγής τους ολοένα και περισσότερο, η επιρροή και οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία του blockchain γίνονται εμφανείς. Το manufacturing εξετάζει διεξοδικά την επίδραση που θα έχει η συγκεκριμένη τεχνολογία στον παγκόσμιο βιομηχανικό χάρτη.

Το blockchain είναι αυτό που υποδηλώνει το όνομα του, μια αλυσίδα μπλοκ. Ωστόσο, αντί για φυσική αλυσίδα, υπάρχουν ψηφιακές πληροφορίες (το μπλοκ), που αποθηκεύονται σε μια βάση δεδομένων. Και αν στα πρώτα βήματά της η τεχνολογία του blockchain συνδέθηκε με τα κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin, σήμερα προσφέρει πολλά περισσότερα, ειδικά σε ό,τι αφορά στον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιοι και ιδιωτικοί οργανισμοί, οι εταιρείες και η βιομηχανία διασφαλίζουν, μοιράζονται και χρησιμοποιούν τα δεδομένα.

Γιατί, όμως, είναι σημαντικό; Γιατί ενώ μπορεί να φαίνεται περίπλοκο και αδιαπέραστο, κάτι που είναι ειρωνικό, ένα από τα βασικά δόγματα αυτής της τεχνολογίας είναι η διαφάνεια. Επιπροσθέτως μπορεί να ενισχύσει το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) κατά 1,76 τρισ. δολάρια στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας. Και αυτό γιατί μπορεί να συνδεθεί με τους κλάδους της υγείας, της διακυβέρνησης και τις δημόσιες υπηρεσίες, έως την μεταποίηση, τα οικονομικά, τα logistics και την λιανική, αναφέρει σε μελέτη της η PwC.

Σύμφωνα με την ανάλυση, έτος ορόσημο θα αποτελέσει το 2025, οπότε και αναμένεται ότι το blockchain θα έχει υιοθετηθεί σε ευρεία κλίμακα από την παγκόσμια οικονομία. Ακολουθούν μερικά απο τα key points της ανάλυσης:

1. Ο εντοπισμός και η ιχνηλάτηση των προϊόντων και υπηρεσιών -ή της προέλευσής τους- που αναδείχθηκε ως νέα προτεραιότητα για τις εφοδιαστικές αλυσίδες πολλών εταιρειών στη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, έχουν τη μεγαλύτερη οικονομική επίδραση. Ανταποκρινόμενη στην αύξηση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών και των επενδυτών σχετικά με τη βιώσιμη και ηθική προέλευση των υλικών, η εφαρμογή του blockchain μπορεί να είναι ευρεία, υποστηρίζοντας πληθώρα εταιρειών και κλάδων από τη βαριά βιομηχανία και τις εξορύξεις, έως το χώρο της μόδας.

2. Οι πληρωμές και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ψηφιακών νομισμάτων, ή η υποστήριξη της χρηματοοικονομικής ένταξης μέσω διασυνοριακών πληρωμών και μεταφορών.

3. Διαχείριση ταυτότητας (224 δισ. δολάρια), συμπεριλαμβανομένων των προσωπικών ταυτοτήτων, των επαγγελματικών διαπιστευτηρίων και πιστοποιητικών αντιμετωπίζοντας την απάτη και την κλοπή ταυτότητας.

4. Η εφαρμογή του blockchain στις συμβάσεις και την επίλυση διαφορών (73 δισ. δολάρια), και η συμμετοχή των πελατών (54 δισ. δολάρια), συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του blockchain σε προγράμματα πιστότητας, διευρύνουν περαιτέρω τη δυναμική του blockchain σε ένα πολύ μεγαλύτερο εύρος κλάδων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Σε επίπεδο κλάδου, περισσότερο φαίνεται να ωφελούνται η δημόσια διοίκηση, η εκπαίδευση και η υγεία. Η PwC αναμένει όφελος ύψους περίπου 574 δισ. δολάρια για τους κλάδους αυτούς έως το 2030, αξιοποιώντας την αποδοτικότητα που θα επιφέρει το blockchain σε επίπεδο ταυτοποίησης και διαπιστευτηρίων.
Ευρύτερα, όμως, θα είναι τα οφέλη για τις επαγγελματικές υπηρεσίες, επικοινωνίες και τα media, ενώ οι έμποροι χονδρικής και λιανικής, οι μεταποιητές και οι κατασκευαστικές υπηρεσίες, θα ωφεληθούν από τη χρήση του blockchain επιτυγχάνοντας μεγαλύτερη επίδραση με τους καταναλωτές, ανταποκρινόμενοι στο αίτημα για προέλευση και ιχνηλασιμότητα. Η δυνατότητα για το blockchain να θεωρηθεί μέρος της μελλοντικής στρατηγικής των επιχειρήσεων συνδέεται με την έρευνα που πραγματοποίησε η PwC στους επικεφαλής των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την οποία περίπου τα δύο τρίτα των CEO (61%) ανέφεραν ότι εντάσσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό κεντρικών επιχειρηματικών λειτουργιών και διαδικασιών στις κορυφαίες τρεις προτεραιότητές τους, καθώς ανακάμπτουν μετά τον COVID- 19.

Σύμφωνα με τον Νίκο Καραπανάγου, Director, Enterprise Digital, της PwC Ελλάδας: «Η ασφάλεια και η παρακολούθηση των συναλλαγών στην ψηφιακή εποχή είναι πολύ σημαντική για να αφεθεί σε «αξιόπιστα τρίτα μέρη» (trusted 3rd parties). Η τεχνολογία του blockchain για την αποθήκευση και ανταλλαγή δεδομένων, από χρηματικές συναλλαγές μέχρι συμβόλαια ακινήτων, έχει αποδείξει τόσο την αλγοριθμική υπεροχή της, όσο και την σθεναρή αντίσταση της σε κακόβουλες επιθέσεις την τελευταία δεκαετία. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αποτελούν πια τεχνολογική πολυτέλεια, αλλά μια επιχειρηματική ευκαιρία που έρχεται να λύσει χρόνια προβλήματα κεντρικοποίησης της εμπιστοσύνης και να την μεταφέρει από τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, στους απρόσωπους αλγορίθμους (smart contracts). Η εκτίμηση της αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 1,76 τρισ. δολάρια έρχεται να επιβεβαιώσει την ωρίμανση και την ευρεία εξάπλωση που πρόκειται να απολαύσει η τεχνολογία του blockchain την επόμενη δεκαετία».

Η επίδραση στη βιομηχανία
Οι τεχνολογίες Blockchain έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν ριζικά τις αλυσίδες εφοδιασμού της παραγωγής, και μαζί τους, να αποκόψουν τον μεσάζοντα, να απλοποιήσουν τις διαδικασίες και να βελτιώσουν την ασφάλεια στο σύνολό τους – καθώς και να απλοποιήσουν τη διαχείριση δεδομένων.

Σε συνέντευξή του στο ZDNet, ο Gary Brooks, Chief Marketing Officer της εταιρείας τεχνολογίας κατασκευής και εφοδιαστικής αλυσίδας Syncron, δήλωσε ότι το blockchain παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη μεταποιητική βιομηχανία λόγω των πλεονεκτημάτων του όσον αφορά την επαλήθευση και τη διαφάνεια. «Οι αλυσίδες εφοδιασμού των βιομηχανιών και των εταιρειών είναι εξελιγμένοι, σύνθετοι οργανισμοί με πολλές αποχρώσεις που μπορούν να κάνουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία πρόβλημα», δήλωσε ο Brooks. «Αυτό ισχύει ιδιαίτερα καθώς οι κατασκευαστές μετατοπίζονται από ένα μοντέλο συναλλαγής, διόρθωσης σέρβις μετά την πώληση -όπου ένα τμήμα υπηρεσίας αντικαθίσταται αφού έχει ήδη αποτύχει- σε ένα μοντέλο που βασίζεται σε συνδρομή και εστιάζει στη μεγιστοποίηση του χρόνου λειτουργίας του προϊόντος».

Μέσω του blockchain οι εταιρείες μπορούν να αυξήσουν τη διαφάνεια, να αναγνωρίσουν ζητήματα σε μια αλυσίδα εφοδιασμού και να εξορθολογήσουν τις διαδικασίες.
Για παράδειγμα, μια αυτοκινητοβιομηχανία που παράγει ένα όχημα που περιέχει ελαττωματικά εξαρτήματα -με αποτέλεσμα δαπανηρές ανακλήσεις και επισκευές-, μπορεί να χρησιμοποιήσει το blockchain για να εντοπίσει τον προμηθευτή των ελαττωματικών εξαρτημάτων πιο αποτελεσματικά, περιορίζοντας το πρόβλημα και μειώνοντας το χρόνο και το κόστος εργασίας. Δηλαδή οι βιομηχανίες μπορούν να έχουν έναν «ζωντανό» φάκελο καταγραφής δραστηριοτήτων, ώστε να μπορούν να παρακολουθούν τη ροή των αγαθών μεταξύ των εταιρειών. Αυτό παρέχει ένα επιπλέον επίπεδο διαφάνειας και ελέγχου – και θα επιτρέψει στις μεγάλες βιομηχανίες να ανταγωνιστούν και να κερδίσουν έναντι του ανταγωνισμού.

Ωστόσο, η πρόχειρη εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας εμπεριέχει κινδύνους. Οι βιομηχανίες και οι εταιρείες γενικά πρέπει να αποφασίσουν εάν η αναθεώρηση της υπάρχουσας υποδομής και των παλαιών συστημάτων για τη χρήση blockchain θα έχει ως αποτέλεσμα την αξία και την απόδοση της επένδυσης. Διαφορετικά, οι λύσεις blockchain θα μπορούσαν να είναι μια δαπανηρή προσπάθεια. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις επιλογές που διατίθενται στην επιχείρηση και σε διαφορετικούς κλάδους, και παρόλο που η τεχνολογία είναι σχετικά άγνωστη, το δυναμικό του blockchain είναι πιθανό να προσελκύσει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο μέλλον.

Πόσο μπορεί να μειωθεί το κόστος παραγωγής
Σύμφωνα με μια μελέτη το Blockchain θα έχει κομβικό ρόλο στην παγκόσμια βιομηχανία τροφίμων, και θα συμβάλλει στη μείωση του κόστους παραγωγής και στην εξοικονόμηση 31 δισ. δολάρια έως το 2024. Η έρευνα «Blockchain: Key Vertical Opportunities, Trends & Challenges 2019-2030» υποστηρίζει ότι τελικά το Βlockchain θα προσθέσει «σημαντική αξία» σε όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα εφοδιασμού, τους παραγωγούς, τους λιανοπωλητές και τον καταναλωτή. Το Blockchain και το IοT θα παρέχουν μια αμετάβλητη, κοινή πλατφόρμα για όλους τους παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί δυνατή η παρακολούθηση και ο εντοπισμός προϊόντων σε πραγματικό χρόνο, εξοικονομώντας πόρους και περιορίζοντας τις περιπτώσεις νοθείας, αναφέρουν πηγές της αγοράς.

Σύμφωνα με την Ierax Analytix, το blockchain έχει αρχίσει να δοκιμάζεται πιλοτικά στη βιομηχανία τροφίμων σε κάποιες χώρες, καθώς προσφέρει όλες τις πληροφορίες, για τα συστατικά, την προέλευση, πού έγινε η αποθήκευση, ποια η επεξεργασία τους και ακόμη πόσο κόστισαν σε κάθε φάση, μέχρι να βρεθούν στο ράφι ενός καταστήματος. Αυτή η «αλυσίδα γνώσης», όπως αναφέρει ο CEO της Ierax Analytix δίνει στους καταναλωτές τη σιγουριά που χρειάζονται για τη διαδρομή και ποιότητα ενός προϊόντος αλλά ακόμη και μια ηθική ικανοποίηση ότι όλοι όσοι εργάστηκαν για αυτό, ανταμείφθηκαν αναλόγως.

Φυσικά αυτή η διαφάνεια θα βρει αρκετούς πολέμιους που δε θέλουν να είναι ανοιχτή και διαθέσιμη αυτή η γνώση στο κοινό. Αλλά οι περισσότερες αναφορές για μετά την πανδημία, δείχνουν ότι οι καταναλωτές θα θέλουν έξτρα διαβεβαιώσεις για τα τρόφιμά τους και θα επιθυμούν να νιώθουν ότι με κάθε αγορά επιβραβεύουν την τοπική οικονομία, αναφέρει η Ierax.
Η τεχνολογία αναμένεται ακόμη να «ταράξει τα νερά» στην αυτοκινητοβιομηχανία. Ήδη το 73% των ερωτηθέντων υψηλόβαθμων στελεχώντου κλάδου στο πλαίσιο έρευνας της Deloitte συμφωνεί ότι η τεχνολογία του blockchain θα προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές στην αυτοκινητοβιομηχανία, των καταναλωτικών προϊόντων και της μεταποίησης (56%) και των τροφίμων (50%).

Το 10% των start up ασχολούνται με το blockchain
Με τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών κεφαλαίων να φαίνεται προτεραιότητα στην αναδυόμενη τεχνολογία, η βιομηχανία blockchain εμφανίζει σημαντική εισροή κεφαλαίων από τους επενδυτες. Σύμφωνα με την Global Startup Ecosystem Report 2021, οι επιχειρήσεις που βασίζονται σε blockchain αντιπροσωπεύουν το 10% των νεοσύστατων επιχειρήσεων παγκοσμίως. Ο αριθμός αυτός αποτελεί μέρος μιας πιο σημαντικής τάσης που οδήγησε την αναδυόμενη τεχνολογία να γίνει ένας ταχέως αναπτυσσόμενος υποτομέας όσον αφορά τη χρηματοδότηση σε πρώιμο στάδιο.

Η έκθεση χωρίζει τις νεοσύστατες εταιρείες σε αναπτυσσόμενες, ώριμες και σε όσες βρίσκονται σε παρακμή. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η τεχνολογία blockchain είναι στην πρώτη ομάδα, όπου ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης είναι 107%, μαζί με την τεχνολογία της γεωργίας (agtech) και τα νέα τρόφιμα, τεχνητή νοημοσύνη (AI) και μεγάλα δεδομένα και fintech.
Σύμφωνα με την έκθεση, το blockchain είναι ο δεύτερος ταχύτερα αναπτυσσόμενος υποτομέας όσον αφορά τη χρηματοδότηση σε πρώιμο στάδιο, με αύξηση 121% τα τελευταία πέντε χρόνια. Το blockchain να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς για χρηματοδότηση VC σε πρώιμο στάδιο. Η κλίμακα των επενδυτικών κεφαλαίων που εισρέουν στον χώρο του blockchain χρησιμεύει επίσης ως αντεπιχείρημα για κριτικές ενάντια στην πρόταση αξίας της αναδυόμενης τεχνολογίας.

Με τα κρυπτονομίσματα και το blockchain να τραβούν συχνά αρνητική προσοχή από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, αυτές οι επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων θα μπορούσαν να είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της βιομηχανίας. Μόνο την τελευταία τριετία εκτιμάται ότι έχουν επενδυθεί στο blockchain πάνω από 1,4 δισ. δολάρια και έχουν υποβληθεί αιτήσεις για την κατοχύρωση 2500 ευρεσιτεχνιών. Την ίδια στιγμή εταιρείες-κολοσσοί όπως η «Walmart» έχουν εντάξει το blockchain στα συστήματά τους. Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, χάρη στη χρήση της τεχνολογίας του blockchain, μια έρευνα για τον εντοπισμό -στην πηγή τους- φυλλωδών λαχανικών, που έχουν πχ, μολυνθεί από κάποιο μικρόβιο ή βακτήριο, η οποία μέχρι πρότινος διαρκούσε επτά ημέρες, μπορεί να ολοκληρωθεί σε 2,2 δευτερόλεπτα.
Και όπως έχει σημειώσει ο Chris Tyas, Global Head of Supply Chain της Nestlé: «Οι άνθρωποι θέλουν να γνωρίζουν, πολύ σωστά, από πού προέρχονται τα συστατικά που δίνουν στο μωρό τους. Θέλουμε ένα προϊόν, στο οποίο η εμπιστοσύνη σημαίνει κάτι». •

BLOCKCHAIN IN ACTION
Οι Κωνσταντίνος Καλογεράκης, Αντιπρόεδρος Δ.Σ., Hellenic Blockchain Hub και Γιώργος Πάνου, Μέλος ΔΣ του HBH, αναλύουν τα οφέλη που αποκομίζουν οι βιομηχανικές επιχειρήσεις από τη χρήση τεχνολογιών γύρω από το blockchain.

1. Μεγαλύτερη διαφάνεια
Επειδή η τεχνολογία Blockchain βασίζεται στην ίση κατανομή της πληροφορίας προς όλους τους συμμετέχοντες, για να εγκριθεί μια πληροφορία ή μια ενημέρωση σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει συναίνεση από όλους που συμμετέχουν στο δίκτυο αυτό και οποιαδήποτε αλλαγή θα είναι αδύνατη χωρίς αυτή. Έτσι, τα δεδομένα είναι ακριβή και η πληροφορία επίκαιρη παρέχοντας εμπιστοσύνη.

2. Ενισχυμένη ασφάλεια
Υπάρχουν πολλές τεχνολογίες/υλοποιήσεις Blockchain και οι πιο πολλές χρησιμοποιούν ασύμμετρη κρυπτογραφία για την αποθήκευση και κρυπτογράφηση των δεδομένων, η οποία είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να σπάσει με την σημερινή τεχνολογία. Επίσης, τα δεδομένα συνδέονται το ένα με το άλλο κρυπτογραφικά (hash algorithm) καθώς επίσης και είναι κατανεμημένα σε όλους του κόμβους
του δικτύου κάτι που καθιστά επίσης δύσκολη την
αλλοίωσή τους.

3. Βελτιωμένη Ιχνηλασιμότητα
Κάθε βιομηχανία η οποία ανταλλάσει προϊόντα σε μια σύνθετη εφοδιαστική αλυσίδα γνωρίζει πόσο δύσκολο είναι να εντοπίσεις ένα προϊόν από που προήλθε και σε τι κατάσταση ήταν. Η τεχνολογία Blockchain παρέχει μια διαδρομή ελέγχου, η οποία είναι εύκολα εντοπίσιμη και τα δεδομένα της είναι ακριβή και επίκαιρα.

4. Έξυπνα Συμβόλαια (smart contracts) – Αυξημένη αποτελεσματικότητα και ταχύτητα
Όταν χρησιμοποιείς βαριές γραφειοκρατικές διαδικασίες γνωρίζεις πόσο εύκολο είναι το ανθρώπινο λάθος. Αυτοματοποιώντας τις διαδικασίες αυτές με τεχνητή νοημοσύνη και έξυπνα συμβόλαια (smart contracts) και τεχνολογίες IoT, περιορίζεις το λάθος και επιταχύνεις την διαδικασία.

5. Μειωμένα κόστη
Για τις περισσότερες επιχειρήσεις, η μείωση του κόστους αποτελεί προτεραιότητα. Με το Blockchain, δεν χρειάζεται η εμπλοκή από τρίτους φορείς ή μεσάζοντες για να εγγυηθεί τη διαδικασία και την ακρίβεια των δεδομένων. Αντ ‘αυτού, πρέπει απλώς να εμπιστευτείτε τα δεδομένα στο Blockchain και όσοι πιο πολλοί κόμβοι έχουν εγκατασταθεί, τόσο πιο δυνατό το δίκτυο και η ακριβής η πληροφορία.

6. Ενορχήστρωση οικοσυστημάτων
Οι επιχειρήσεις έχουν να αποκομίσουν τα μεγαλύτερα οφέλη όταν οι υλοποιήσεις γίνονται σε επίπεδο οικοσυστημάτων και consortium και όχι σε μεμονωμένους παίκτες.