Περιβαλλοντικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες εταιρίες δεσμεύονται να ακολουθήσουν την παγκόσμια τάση προς μια πιο φιλική προς το περιβάλλον εκτέλεση των δραστηριοτήτων τους. Πράγματι, όροι όπως “carbon-neutrality”, “net-zero emissions”, “climate positive”, κλπ., έχουν ενταχθεί στη στρατηγική των περισσότερων εταιριών και διαφαίνεται ότι τα επόμενα χρόνια θα κυριαρχήσουν. Σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκή Ένωσης (Ε.Ε.) μέχρι το 2050 θα πρέπει να έχει επιτευχθεί μια σημαντική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), εφαρμόζοντας μια σειρά από δράσεις και ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. Αναλυτικότερα, μέχρι το 2050, οι χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Ορόσημα για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, είναι η μείωση των εκπομπών κατά 20% έως το 2020, κατά 40% έως το 2030 και 60% μέχρι το 2040.

Ελλάδα: Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ΚΥΑ πράσινης εφοδιαστικής
Όσον αφορά στην Ελλάδα, σύμφωνα με Σχήμα 1 από το 2010 και έπειτα η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι ορατή. Η εμφάνιση της οικονομικής κρίσης και η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων των εταιριών, σε συνδυασμό με το κανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αποτέλεσαν τους δυο βασικούς παράγοντες μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Παρά τη σημαντική μείωση της τελευταίας δεκαετίας, και στην Ελλάδα ο τομέας των μεταφορών εξακολουθεί να αποτελεί τον κυρίαρχο τομέα συνεισφοράς στις συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και παράλληλα χαρακτηρίζεται από το μικρότερο ρυθμό μείωσης σε σχέση με τους άλλους τομείς.

Λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε συνδυασμό με την ανάγκη για άμεση συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, η Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει βήματα προς την υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος για τον υπολογισμό, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των αέριων ρύπων. Πράγματι, η ενεργοποίηση του ν. 4302/2014 περί Εφοδιαστικής, είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), σχετικά με την Πράσινη Εφοδιαστική (ΦΕΚ Β’ τεύχος, Αρ. 42, 17/01/2018), σύμφωνα με την οποία οι εταιρίες που έχουν δραστηριότητες εφοδιαστικής (π.χ. εκτελούν μεταφορικό έργο) θα πρέπει να υπολογίζουν (και προαιρετικά να το δηλώνουν σε ειδική βάση δεδομένων στο Υπουργείο Μεταφορών) τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν από την οδική μεταφορά και τη διανομή εμπορευμάτων (αποτύπωμα άνθρακα/carbon footprint).

Οι εν λόγω εκπομπές εκφράζονται σε συνολικό διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2) και συνολικό διοξείδιο του άνθρακα ανά τόνο-χιλιόμετρο (CΟ2/tn-km) ή ανά κυβικό μέτρο – χιλιόμετρο (CΟ2/m3-km) για μεταφορά/διανομή. Δυστυχώς όμως λόγω μη ύπαρξης της εν λόγω βάσης δεδομένων, η συγκεκριμένη ΚΥΑ είναι ουσιαστικά ανενεργή. Ευελπιστούμε σύντομα όμως να ενεργοποιηθεί η συγκεκριμένη ΚΥΑ η οποία θα υποστηρίξει τις εταιρίες του κλάδου των μεταφορών και των logistics στην πράσινη μετάβαση.

Ανθρακικό αποτύπωμα: υπολογισμός, οφέλη και αντιστάθμιση
Η οικονομική ανάπτυξη και η επιχειρηματική δραστηριότητα είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες αύξησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Δεδομένου ότι οι εταιρίες (ειδικά όσες παρέχουν μεταφορικό έργο) έχουν σημαντική συμβολή στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, έχουν παράλληλα την ηθική υποχρέωση να μετρούν και να παρακολουθούν τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις και παράλληλα να θέτουν στόχους και να καταβάλουν συνεχώς προσπάθειες προκειμένου να μειώνουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Ωστόσο, εκτός από τη συνεισφορά των εταιριών στην πράσινη / αειφόρο ανάπτυξη, υπάρχουν και μια σειρά από επιπρόσθετους λόγους που ενθαρρύνουν την υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον.

Μερικά από τα βασικότερα οφέλη από την υιοθέτηση μιας πράσινης και πιο φιλικής προς το περιβάλλον στρατηγικής, είναι τα εξής:
• Ενισχυμένη εταιρική φήμη / πράσινη εικόνα
• Μείωση του λειτουργικού κόστους – υψηλότερη αποδοτικότητα
• Ελκυστικό περιβάλλον για νέους επενδυτές
• Συμμόρφωση με τη νομοθεσία
• Κάλυψη αναγκών πελατών για ενημέρωση σχετικά με περιβαλλοντικά δεδομένα
• Χρήση του ανθρακικού αποτυπώματος σε προϊόντα και υπηρεσίες
• Δημιουργία πράσινων δεικτών (Green KPIs)

Παράλληλα με τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, οι εταιρίες μπορούν να εφαρμόσουν μια σειρά από δράσεις και ενέργειες προκειμένου να αντισταθμίσουν (carbon offsetting) τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις και να καταφέρουν να χαρακτηριστούν ως ανθρακικά ουδέτερες εταιρίες (carbon neutral companies). Μια σειρά από ενδεικτικές δράσεις οι οποίες στοχεύουν προς την αντιστάθμιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων μιας εταιρίας μπορεί να περιλαμβάνουν εθελοντικές δενδροφυτεύσεις, συμμετοχή σε προγράμματα αντιστάθμισης μέσω χρηματοδότησης έργων ανάπτυξης καθαρών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. πρόγραμμα Climate Neutral Now), χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) καθώς επίσης και την υιοθέτηση ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης των αποβλήτων (waste management). ‘