Μια σύντομη ανασκόπηση στη χρονιά που μας πέρασε με φόντο τις αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος, σε συνδυασμό με το μπαράζ ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες και τα μεταφορικά.
Πέρυσι τέτοια εποχή, παρατηρούσαμε ότι αρκετές ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις σε επιμέρους κλάδους δεν διέψευσαν απλά τις προβλέψεις που έδειχναν κάθετη πτώση στην παραγωγή τους, λόγω της παγκόσμιου τυφώνα που προκάλεσε η πανδημία, αλλά αντιθέτως κατάφεραν να περιορίσουν τις συνέπειες της πανδημίας – σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και να αυξήσουν της επιδόσεις τους.
Η φετινή χρονιά κλείνει με την παραγωγή σε όλο τον ελληνικό τομέα μεταποίησης να έχει αυξηθεί έντονα τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα βέβαια, με το εξαιρετικό ρεπορτάζ της Αλεξάνδρας Γκίτση, Η «τέλεια καταιγίδα» στη βιομηχανία, σελ. 12
οι αναταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού επιδεινώθηκαν εξαιτίας των ελλείψεων πρώτων υλών και των καθυστερήσεων στις μεταφορές, καθώς οι χρόνοι παράδοσης προμηθειών επιμηκύνθηκαν αισθητά τον Νοέμβριο.
Πιο συγκεκριμένα, οι ελλείψεις έχουν ωθήσει τις τιμές εισροών σε υψηλότερο επίπεδο, καθώς ο ρυθμός αύξησης του κόστους επιταχύνθηκε σε επίπεδο-ρεκόρ. Σημαντικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση αυτή ήταν οι υψηλότερες τιμές ενέργειας, καυσίμων, μετάλλων, πλαστικών και υλικών συσκευασίας. Οι δυσκολίες προμήθειας πρώτων υλών και η έντονη αύξηση των νέων παραγγελιών οδήγησαν τον όγκο αδιεκπεραίωτων εργασιών σε άνοδο-ρεκόρ στην ιστορία της έρευνας, στα μέσα του τέταρτου τριμήνου. Η χαμηλή διαθεσιμότητα εισροών έχει επηρεάσει αρνητικά τις δυνατότητες παραγωγής, παρότι η αύξηση των επιπέδων απασχόλησης ήταν η εντονότερη που έχει καταγραφεί σε διάστημα πέντε μηνών. Την ίδια στιγμή τα αποθέματα σημειώνουν περαιτέρω συρρίκνωση.
Μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, αυτό που αναδύθηκε στην COVID εποχή είναι η σημασία της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, προκειμένου να βρεθούν νέοι τρόποι αντιμετώπισης των προκλήσεων της εποχής. Η βιομηχανία μας δεσμεύτηκε να βρει νέες λύσεις και να καινοτομήσει. Στο κατατοπιστικό αφιέρωμα της Άννας Χατζή, σελ. 30, καταγράφονται οι σημαντικές πρωτοβουλίες φορέων και συνδέσμων, που ενισχύουν το οικοσύστημα της καινοτομίας, και παρουσιάζονται βιομηχανίες που επενδύουν συστηματικά στην Έρευνα και Ανάπτυξη.
Άλλο ένα εμφανές σημείο της φετινής χρονιάς, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι η δραματική αύξηση του ποσοστού επενδύσεων σε ψηφιακές τεχνολογίες. Οι προκλήσεις της εποχής έχουν αφαιρέσει τον τρόμο σχετικά με τη δοκιμή νέων, και σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματικά αναδυόμενων τεχνολογιών. Επίσης, η πανδημία εγκαινίασε την πρώτη σοβαρή δέσμευση για τεχνολογίες εξ αποστάσεως – όχι μόνο στα περιβάλλοντα του γραφείου, αλλά και στο εργοστάσιο.
Ο αντίκτυπος του COVID-19 στην παραγωγή ξεκίνησε βέβαια το 2020, καθώς βιομηχανίες σε διάφορους κλάδους επέδειξαν εκπληκτική ευελιξία στην πραγματοποίηση επιτυχημένων ελιγμών. Αξιοποίησαν στρατηγικά όποια τεχνολογία υπήρχε ήδη – επιπλέον της ενίσχυσης των επενδύσεων σε ενδιαφέρουσες και υποχρησιμοποιούμενες τεχνολογίες (κυρίως στο 3D Printing) – για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις σε κρίσιμο ιατρικό εξοπλισμό. Οι βιομηχανίες αγκάλιασαν μια σειρά από λύσεις σχεδιασμένες για να παρέχουν ασφαλή απομακρυσμένη πρόσβαση στο εργοστάσιο, αξιοποιώντας ολοκληρωμένα συστήματα IoT, που επέτρεψαν την παρακολούθηση και διευκόλυναν την έγκαιρη λήψη αποφάσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με μια φετινή παγκόσμια έρευνα στελεχών της McKinsey, οι εταιρείες έχουν επιταχύνει την ψηφιοποίηση κατά τρία έως τέσσερα χρόνια. Επίσης, σύμφωνα με μια έκθεση του Twilio, κατά την οποία ρωτήθηκαν 2.569 υπεύθυνοι λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων σχετικά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο αντίκτυπος της πανδημίας ήταν σχεδόν ομόφωνος (97%), με τους ερωτηθέντες να λένε ότι ο COVID-19 ευθύνεται για μια επιτάχυνση 6 ετών κατά μέσο όρο του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Πώς έγινε αυτό; Επιστρέφοντας στην έκθεση McKinsey, «όταν οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν γιατί οι οργανισμοί τους δεν εφάρμοσαν αυτές τις αλλαγές πριν από την κρίση, λίγο περισσότεροι από τους μισούς είπαν ότι δεν ήταν κορυφαία επιχειρηματική προτεραιότητα». Με απλά λόγια, ο COVID-19 δεν έβαλε απλώς την ψηφιοποίηση στο τραπέζι – καθάρισε το τραπέζι, καθιστώντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό κορυφαία προτεραιότητα. Για τη βιομηχανία, οι προκλήσεις της εποχής αλλάζουν τους κανόνες του ψηφιακού παιχνιδιού. Η πανδημία έχει ενισχύσει την αξία της βιομηχανίας 4.0, αλλά έχει θέσει υψηλότερα τον πήχη επιτυχίας.
