H βιοµηχανία τα τελευταία χρόνια έχει αυτοµατοποιηθεί σε πολλές δραστηριότητές της. Το 88% των ερωτηθέντων επιχειρήσεων (βαριά βιοµηχανία) σε σχετική έρευνα, απάντησε ότι ήδη χρησιµοποιεί αυτοµατισµό στην παραγωγή της ή σκοπεύει να το κάνει µέσα στον επόµενο χρόνο.

Τι γίνεται, όµως, µε τις αποθήκες στη βιοµηχανία; Παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, η λειτουργία των αποθηκών βασίζεται ακόµα πολύ στον ανθρώπινο παράγοντα, κάτι το οποίο µπορεί να φανεί κι από το γεγονός ότι τα εργατικά κόστη αποτελούν το 65% του συνολικού κόστους της. Επιπρόσθετα, ο χρόνος που δαπανάται από τους εργαζόµενους σε πολλές λειτουργίες της αποθήκης είναι αντιπαραγωγικός, µε το 25% του χρόνου εργασίας να σπαταλιέται σε περπάτηµα.

Εξαιτίας της διαρκούς εξέλιξης της τεχνολογίας, δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι ο αυτοµατισµός που θα επιλεγεί θα δίνει το ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα σε λίγα χρόνια. Ως επέκταση αυτού, ενδιαφέρον παρουσιάζει ο αριθµός των ετών που θεωρούνται ως ικανοποιητική απόσβεση για ένα αυτοµατισµό σε µία αποθήκη, όπου στο πρόσφατο online συνέδριο που συνδιοργανώσαµε µε την οµάδα του Supply Chain Institute και στο οποίο συµµετείχαν περί των 300 ανώτερων και ανώτατων στελεχών εφοδιαστικής αλυσίδας, το 52% απάντησε 3-5 έτη ενώ το 27% τα 5-8 έτη.

Από την άλλη πλευρά, τα κόστη αυτοµατισµού γίνονται µέρα µε τη µέρα όλο και πιο µικρά, ενώ η επέλαση του COVID-19 έδειξε ότι η ανθρωποκεντρική δοµή των αποθηκών έχει να αντιµετωπίσει πολλά προβλήµατα. Ο αυτοµατισµός δίνει σήµερα τη δυνατότητα σε µία παραγωγική µονάδα να οδηγήσει µία παλέτα από την παραγωγή στο φορτηγό που θα την διανείµει, χωρίς καµία απολύτως ανθρώπινη κίνηση, κάτι που εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία της. Οι βιοµηχανίες θα πρέπει να επανεξετάσουν την αυτοµατοποίηση στις αποθήκες τους. Παρακάτω παρουσιάζονται οι λύσεις αυτοµατισµού, από τη στιγµή που µία παλέτα βγαίνει από την παραγωγή µέχρι την φόρτωση της για διανοµή, σε τρία στάδια.

Μεταφορά από τη παραγωγή στα ράφια αποθήκευσης

Μία πρώτη λύση είναι η χρήση αυτόµατων οδηγούµενων περανοφόρων οχηµάτων (Automated Guided Vehicles), τα οποία χρησιµοποιούν συνήθως ραδιοκύµατα, κάµερες όρασης, µαγνήτες ή ακόµα και λέιζερ (Laser Guided Vehicles) για πλοήγηση. Εναλλακτικά, µπορούν να χρησιµοποιηθούν τα transport shuttles που είναι αρκετά µικρότερα, έχουν πιο ευέλικτη εφαρµογή ενώ µπορούν να φορτώσουν έως και 2000 κιλά. Αυτόµατα οχήµατα µεταφοράς παλέτας δεν χρησιµοποιούνται µόνο στο εξωτερικό όπως θα νοµίζουν πολλοί, αλλά και στην Ελλάδα.

Αποθήκευση

Μία συνήθης λύση είναι ο αυτόµατος γερανός (stacker crane). Πρόκειται για ένα µηχάνηµα που κινείται καθ’ ύψος και κατά µήκος του διαδρόµου µε τη βοήθεια µιας ράγας οδηγού στο µέσον του διαδρόµου στο δάπεδο. Η λύση αυτή αξιοποιεί πολύ αποτελεσµατικά µεγάλα ύψη αποθηκών. Σηµαντικό πλεονέκτηµα θεωρείται η ταχύτητα του, ενώ µειονέκτηµα η δυσκολία συνέχισης λειτουργίας της αποθήκης όταν χαλάσει ένας γερανός. Για αυτό τον λόγο, η βέλτιστη πρακτική είναι τα προϊόντα να µην είναι ποτέ αποθηκευµένα σε ένα µόνο διάδροµο. Μία άλλη λύση είναι τα pallet shuttles, τα οποία είναι πλατφόρµες που κινούνται κατά µήκος διαδρόµων ραφιών και µεταφέρουν παλέτες από και προς ανελκυστήρες. Οι ανελκυστήρες βρίσκονται καθ΄ ύψος των ραφιών και συνδέονται µε ραουλόδροµο.

Φόρτωση

Εδώ υπάρχουν λύσεις, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί για την αυτόµατη φόρτωση φορτηγών. Μία πρώτη κατηγορία αυτοµατισµών είναι οι skate and load. Είναι σαν κινητοί ραουλόδροµοι, που καταφέρνουν να φορτώσουν ολόκληρο το φορτίο (33 παλέτες) µε µία κίνηση σε περίπου 6-8 λεπτά. Είναι εξοπλισµένοι µε σύστηµα σάρωσης, που ελέγχεται από ειδικό λογισµικό για να εξασφαλίσει τη σωστή ευθυγράµµιση του συστήµατος φόρτωσης, ενώ εναποθέτουν τις παλέτες στο πάτωµα του φορτηγού µε ελεγχόµενο τρόπο, χωρίς τριβή στις παλέτες και το φορτίο του. Η δεύτερη λύση αποτελείται από µία πλατφόρµα µεταφοράς που κινείται κατά µήκος των ραµπών σε ράγες και ένα όχηµα φόρτωσης φορτηγών, που είναι τοποθετηµένο πάνω της. Η πλατφόρµα κινείται επιλέγοντας τη ράµπα, ευθυγραµµίζεται µε το φορτηγό και τότε το όχηµα ξεκινάει τη φόρτωση.

Συνοψίζοντας, η επιλογή αυτοµατισµού για την αποθήκη της βιοµηχανίας είναι µία κρίσιµη απόφαση. Οι εταιρείες πρέπει να αναθεωρήσουν το µοντέλο τους, λαµβάνοντας υπόψη τα νέα δεδοµένα τεχνολογίας, αλλά και των υγειονοµικών συνθηκών.