Πώς διαμορφώνεται η επόμενη μέρα των ελληνικών επενδύσεων, όπως χαρτογράφηκε στο World Economic Forum; Τι υπόσχεται το υδρογόνο και ποιες επενδύσεις θα πραγματοποιηθούν σε νέες τεχνολογίες και Ε&Α από τις ελληνικές επιχειρήσεις; Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα που απαντήθηκαν στην συνέντευξη με το Greek House of Davos.

Στην καρδιά των Άλπεων, η γραφική ελβετική πόλη του Νταβός φιλοξενεί κάθε χρόνο ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο σε πολιτικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Η φετινή 54η Ετήσια Συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), πραγματοποιήθηκε από τις 15 έως τις 19 Ιανουαρίου 2024. Το φετινό θέμα, «Αναδημιουργώντας την εμπιστοσύνη», έθεσε την ανάγκη να αποκατασταθεί η πίστη εν μέσω πολύπλευρων παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών συγκρούσεων, της κλιματικής αλλαγής και των εξελίξεων σε τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI). Πέρα από την αναγνώριση των προβλημάτων, έμφαση δόθηκε στην εξεύρεση λύσεων, με έμφαση στη διαφάνεια, τη συνέπεια και την υπευθυνότητα.

Το Greek House Davos είναι ένας ανεξάρτητος, μη κομματικός και μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που στοχεύει στην ενίσχυση της οικονομικής απόδοσης και της παρουσίας της Ελλάδας στο περιβάλλον και το δίκτυο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Υπό την αιγίδα των ελληνικών Υπουργείων Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του ΕΟΤ και της Περιφέρειας Αττικής, το Greek House Davos στοχεύει να φέρει σε επαφή ηγέτες της ελληνικής βιομηχανίας με κορυφαίους φορείς λήψης αποφάσεων και συμμετέχοντες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, λειτουργώντας ως καταλύτης για διεθνείς συνέργειες.

Η Ειρήνη Βανταράκη, Chair of the Board and Executive Director, Greek House Davos μοιράζεται όλα όσα συζητήθηκαν στη φετινή διοργάνωση καθώς και τις συνέργειες που επιτεύχθηκαν. Στο επίκεντρο των συζητήσεων τέθηκε η πράσινη μετάβαση, η ενίσχυση της Ε&Α καθώς και τις τεχνολογίες που θα πρωταγωνιστήσουν.

Ποια χρήσιμα συμπεράσματα βγήκαν από τη φετινή συνάντηση στο Davos, κυρίως όσον αφορά τις ελληνικές επιχειρήσεις;

Για τρίτη διαδοχική χρονιά, το Greek House Davos απέδειξε την έμπρακτη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αναδεικνύοντας παράλληλα τις οικονομικές προοπτικές της χώρας, στο ανώτατο πεδίο διαλόγου και συνεργασιών παγκοσμίως. Με την ενεργή συμμετοχή τους εκεί, οι ελληνικές επιχειρήσεις εξήγαγαν χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την κορυφαία σημασία που ενέχει ο έμπρακτος ενστερνισμός της εξωστρέφειας, ως της μοναδικής διόδου διεθνούς διάκρισης, αποκτώντας ταυτοχρόνως κρίσιμα και αξιοποιήσιμα διδάγματα ως προς την ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογικών εφαρμογών προς διασφάλιση της εξέλιξής τους. Ήδη, έχουν προκύψει απτές συνέργειες στους τομείς της ενέργειας, της τεχνολογίας και των τροφίμων, όπως η στρατηγική συνεργασία του Salas Group με σημαντικούς εταίρους στην Ινδία. Οι διάλογοι υπογράμμισαν την ανάγκη για τις ελληνικές εταιρείες να προσαρμοστούν στις αρχές της βιωσιμότητας, ως προς τις στρατηγικές τους για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητάς τους.
Υφίστανται υγιείς δυνάμεις εντός της ελληνικής επιχειρηματικότητας, έτοιμες να κατακτήσουν διεθνείς κορυφές, εάν διανοίξουν εγκαίρως τους ορίζοντές τους, αποσκοπώντας στη δημιουργία ενός ισχυρού οικονομικού αποτυπώματος σε περιφερειακό επίπεδο.

Ποιοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί και δομές στήριξης υπάρχουν για τη χρηματοδότηση των υποδομών ανανεώσιμης ενέργειας;

Η «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης, όπως κατέστη σαφές στις ουσιώδεις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα στο Davos, δίνοντας τον τόνο για τις παγκόσμιες τάσεις, προχωρά με ταχύτητα και ισχυρές προοπτικές, καθοδηγούμενη από τους φιλόδοξους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, ενόσω εξελίσσονται πρωτοφανείς γεωπολιτικές προκλήσεις. Η Ελλάδα ασπάζεται αυτή τη μετάβαση, ευθυγραμμίζοντας τις προσπάθειές της με τις οδηγίες της ΕΕ για την επέκταση της υιοθέτησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, χρειάζεται να διασφαλιστεί πως οι φιλόδοξοι αυτοί στόχοι προσαρμόζονται στις απαιτήσεις διασφάλισης της διεθνούς επιχειρηματικής ανταγωνιστικότητας. Χρηματοδοτικοί μηχανισμοί όπως το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη χρηματοδότηση βιώσιμων υποδομών, ενώ το Horizon Europe και η Πολιτική Συνοχής συνεισφέρουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Πέραν της οικονομικής στήριξης, οι μηχανισμοί αυτοί ενισχύουν εμπράκτως τη δέσμευση της ΕΕ να διευκολύνει τη μετάβαση των κρατών μελών προς τη βιώσιμη ενέργεια, μέσω πολύτιμης συλλογικής τεχνογνωσίας.

Ποιος ο ρόλος του πράσινου υδρογόνου σε αυτή την ενεργειακή μετάβαση; Και τι να περιμένουμε το επόμενο διάστημα;

Το πράσινο υδρογόνο αναμένεται να διαδραματίσει κυρίαρχο στην επόμενη ημέρα της ενεργειακής μετάβασης, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Στο φετινό Greek House Davos φιλοξενήσαμε μια σχετική συζήτηση που μαγνήτισε το διεθνές ενδιαφέρον, αναφορικά με το πράσινο υδρογόνο, παρέχοντας βήμα, μεταξύ άλλων, στην αντιπρόεδρο του Breakthrough Energy, Ann Mettler, μιας πρωτοβουλίας του Bill Gates, καθώς και στην ProEuropean Trading GmbH, μιας κορυφαίας εταιρείας που αναπτύσσει ένα καινοτόμο έργο πράσινου υδρογόνου στην Κρήτη, με σημαντική επίδραση στη γεωπολιτική ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. Το πράσινο υδρογόνο θα αποτελέσει στο μέλλον μια καθαρή εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της βιομηχανίας και της αποθήκευσης ενέργειας. Η επιτάχυνση της εφαρμογής της σχετικής τεχνολογίας αναμένεται να οδηγήσει σε μειώσεις κόστους και σε έναν ευρύτερο βιομηχανικό μετασχηματισμό, πρωταγωνιστώντας στη μετάβαση προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον ταχύτερης απανθρακοποίησης. Οι πολυμερείς συμπράξεις που συνδυάζουν την έρευνα, την πολιτική βούληση και την επιχειρηματική πρωτοβουλία, συνθέτουν την καταλυτική συνθήκη για την αξιοποίηση των προοπτικών του πράσινου υδρογόνου τα επόμενα έτη.

Ποιες τεχνολογίες θα πρωταγωνιστήσουν στην ψηφιακή μετάβαση των βιομηχανιών; Έχετε να αναφέρετε καινοτόμα projects νεοφυών επιχειρήσεων που συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση;

Στο Greek House Davos είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τον Jack Hidary, ο οποίος αποτελεί τεχνολογικό ηγέτη παγκοσμίως και ειδικεύεται στο quantum computing, αναπτύσσοντας προηγμένες εφαρμογές για τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα, με την ικανότητα να εξελίξουν θεαματικά τον τρόπο λειτουργίας τους οδηγώντας στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων μέσω του αυτοματισμού. Πέραν αυτού, τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), το Internet of Things (IoT), το blockchain και το cloud computing αναδύονται πλέον στο επίκεντρο της προσοχής, με άμεσες πλέον εμπορικές εφαρμογές.
Αυτές οι τεχνολογίες επιτρέπουν την ανάλυση δεδομένων και τη διασυνδεσιμότητα των συστημάτων, οδηγώντας σε αποτελεσματικότερη διαχείριση και στην επίτευξη νέων επιπέδων απόδοσης, μέσω της καινοτομίας. Στο Davos έρχεται κανείς σε επαφή με εταιρείες που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την προγνωστική συντήρηση στις κατασκευές, ή για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας με δυνατότητες blockchain, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων. Αυτές οι νεοφυείς επιχειρήσεις αποτελούν ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα του δυναμικού μετασχηματισμού μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών, διανοίγοντας νέες οδούς δυναμικής επιχειρηματικής εξέλιξης.

Η Ελλάδα έχει χαμηλές επιδόσεις στον τομέα του RnD. Πώς μπορεί να ενισχυθεί αυτός ο τομέας στις επιχειρήσεις; Ποιες επενδύσεις βλέπετε να γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση και ποια η συμβολή τους στη βιώσιμη παραγωγή;

Σε σημαντικό βαθμό, η πρωτοβουλία του Greek House Davos αποσκοπεί στην ενίσχυση των προοπτικών της Έρευνας και Ανάπτυξης νέων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς στο World Economic Forum παρίστανται ηγέτες του χώρου σε διεθνές επίπεδο. Για την ενίσχυση αυτού του κλάδου στην Ελλάδα, η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκού κόσμου, βιομηχανίας και κυβέρνησης, αναδύεται ως ζωτικής σημασίας.
Ήδη, η VANOS S.A, μια εταιρεία που είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε φέτος στο Greek House και να συνεργαστούμε ώστε να ενισχύσουμε τη διεθνή προβολή, τη δικτύωση και τις προοπτικές της, αποτελεί μια από τις πλέον καταξιωμένες εταιρείες στην έρευνα και ανάπτυξη, μέσω των πολλαπλών παγκόσμιων πιστοποιήσεων που έχει αποσπάσει και των άκρως καταρτισμένων στελεχών της. Η Ε&Α δύναται να επιτευχθεί με τη θεσμική παροχή οικονομικών και αναπτυξιακών κινήτρων για επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, μέσω εγκαθιδρυμένων κόμβων συνεργασίας με τα Πανεπιστήμια υπό ένα αποδοτικό πλαίσιο, με μια βέλτιστη πρακτική διεθνώς να αποτελεί το JOIST Innovation Park στη Λάρισα.
Οι επενδύσεις σε αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η βιοτεχνολογία και η ψηφιακή καινοτομία υπόσχονται την ενεργή συμμετοχή της χώρας στον επόμενο κύκλο των τομέων που θα πρωταγωνιστήσουν στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Μέσω αυτών, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, να τονώσει την καινοτομία και να προωθήσει τη μετάβαση σε πιο ανταγωνιστικές πρακτικές παραγωγής.

Πώς η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει την ασφάλεια των τροφίμων και ποιος είναι ο ρόλος της αγροτεχνολογίας, ιδιαίτερα για τη χώρα μας;

Η κλιματική αλλαγή, κατέχοντας σημαντική θέση στην ατζέντα του Greek House, θέτει σημαντικές απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως, επηρεάζοντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών, τη διαθεσιμότητα νερού και τη γεωργική παραγωγικότητα. Η αγροτεχνολογία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στο μετριασμό αυτών των προκλήσεων, προσφέροντας καινοτόμες λύσεις όπως η γεωργία ακριβείας, οι ανθεκτικές στην ξηρασία καλλιέργειες και η κάθετη γεωργία. Στη χώρα μας, η αξιοποίηση της αγροτεχνολογίας καθίσταται επιτακτική για την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες, τη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στη γεωργία. Οι επενδύσεις στην αγροτεχνολογία μπορούν να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών, να αυξήσουν την αποδοτικότητα και να ελαχιστοποιήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ενδυναμώνοντας παράλληλα τους αγρότες με εργαλεία και γνώσεις για την αειφόρο παραγωγή τροφίμων εν μέσω κλιματικών αβεβαιοτήτων, διασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.

Σε ποιους τομείς της βιομηχανίας θα κινηθούν οι επενδύσεις το επόμενο διάστημα; Πώς θα ανταποκριθούν οι βιομηχανίες στην πράσινη μετάβαση και πώς θα ενστερνιστούν τα κριτήρια ESG;

Οι επενδύσεις την επόμενη περίοδο αναμένεται να εισρεύσουν σε μεγάλο βαθμό σε τομείς που οδηγούν στην πράσινη μετάβαση, ιδίως σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα, βιώσιμες υποδομές και πρωτοβουλίες κυκλικής οικονομίας. Όσες βιομηχανίες ανταποκριθούν σε αυτή τη μετάβαση ενσωματώνοντας κριτήρια Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Διακυβέρνησης (ESG) στις δραστηριότητές τους, εστιάζοντας στη βιωσιμότητα, την κοινωνική ευθύνη και την ηθική διακυβέρνηση, θα αναδειχθούν στους επιχειρηματικούς πρωταγωνιστές του μέλλοντος. Αυτή η αλλαγή θα περιλαμβάνει την υιοθέτηση καθαρών τεχνολογιών, τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, την ενίσχυση της αποδοτικότητας των πόρων και τη διασφάλιση της διαφάνειας της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Με ποιους τρόπους η εμπορία εκπομπών άνθρακα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου; Πώς ευθυγραμμίζεται η εμπορία εκπομπών άνθρακα με την περιβαλλοντική πτυχή του ESG, ειδικά όσον αφορά τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα μιας εταιρείας;

Όταν κανείς προσεγγίζει τόσο αλληλένδετα ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, καλείται να λάβει υπ’ όψιν σύνθετους παράγοντες που αλληλεπιδρούν διαρκώς μεταξύ τους. Η εμπορία άνθρακα διευκολύνει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού για την αγορά και πώληση δικαιωμάτων εκπομπής. Παρέχει αξιοποιήσιμα κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν σε καθαρότερες τεχνολογίες και διαδικασίες, μειώνοντας τον αντίκτυπό τους στην κλιματική αλλαγή.

Συμμετέχοντας σε αγορές άνθρακα, οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν οικονομικά έργα μείωσης των εκπομπών, να προωθήσουν την καινοτομία και τη μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρακτικές. Στην πράξη, παρατηρείται διεθνώς μια σημαντική μεταστροφή των επενδυτικών κεφαλαίων, προς την υποστήριξη εταιρειών που εφαρμόζουν αποδεδειγμένα αυστηρά μοντέλα ESG. Υπό αυτό το πρίσμα, οι εταιρείες αυτές δεν ανταποκρίνονται μόνο στις κανονιστικές απαιτήσεις, αλλά αναμένεται να δεχθούν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια που θα υλοποιήσουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους, αποδεικνύοντας επίσης την ουσιαστική δέσμευσή τους στην ενεργή προστασία του περιβάλλοντος, οικοδομώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες και τους συνεργάτες τους.