Με συσσωρευμένη εμπειρία 30 χρονών και ανάπτυξη σημαντικής τεχνογνωσίας, η Ergonomia έχει στο ενεργητικό της σημαντικούς πελάτες και διεθνείς συνεργασίες. Το όραμά της παραμένει το ίδιο από την πρώτη μέρα της ίδρυσής της: η καλλιέργεια κουλτούρας ασφαλείας, θέτοντας πάντα τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Η επιτυχία συνεχίζεται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών της και τη δημιουργία πρωτοποριακών εργαλείων. Ο Ηλίας Μπανούτσος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας αναλύει τη φιλοσοφία της Ergonomia, αλλά και τις εξελίξεις, τις προκλήσεις και τις τάσεις του νευραλγικού τομέα της πρόληψης του επαγγελματικού & βιομηχανικού κινδύνου.
Στο σημερινό περιβάλλον μεγάλης αβεβαιότητας, η επιχειρησιακή συνέχεια αποτελεί σημαντική πρόκληση. Πως μπορεί μια επιχείρηση να ανταποκριθεί;
Είναι γεγονός ότι οι επιχειρήσεις δέχονται σοβαρότατες προκλήσεις με αυξανόμενο ρυθμό και ένταση. Η κατακόρυφη αύξηση του κόστους ενέργειας, η έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων, οι δυσκολίες στην εξεύρεση Α’ υλών αλλά και στις αλυσίδες διάθεσης των προϊόντων, η πανδημία και η εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι εξωτερικοί παράγοντες αβεβαιότητας, τους οποίους η επιχείρηση συνήθως δεν μπορεί να επηρεάσει, παρά μόνο να παρακολουθεί και να προσαρμόζεται σε αυτούς, όσο αυτό είναι εφικτό.
Όμως, η αβεβαιότητα δημιουργείται και από εσωτερικούς κινδύνους που προκύπτουν κατά τη λειτουργία της επιχείρησης, όπως είναι εκείνοι που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υγεία της εργασίας, καθώς και με την ασφάλεια των εγκαταστάσεων. Η αβεβαιότητα από αυτούς τους εσωτερικούς κινδύνους μπορεί να περιορισθεί με μια κατάλληλη πολιτική πρόληψής τους. Πιο συγκεκριμένα, για παράδειγμα, στη βιομηχανία η πολιτική αυτή εστιάζει στην ασφάλεια των μηχανημάτων, προτείνοντας μέτρα για συμμόρφωση με τις απαιτήσεις «CE Mark», ελέγχοντας την ασφάλεια ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων για αποφυγή πυρκαγιάς ή arcflash, προτείνοντας μέτρα για την ασφαλή λειτουργία σε περιβάλλον εκρηκτικής ατμόσφαιρας (ΑΤΕΧ), την πρόληψη πυρκαγιάς και την αποφυγή ατυχημάτων μεγάλης έκτασης (Seveso). Επιπλέον, διαμορφώνει το Σχέδιο Διαχείρισης Έκτακτης Ανάγκης (ΣΔΕΑ) για να περιορισθούν οι συνέπειες σε περίπτωση ατυχήματος σε μια επιχείρηση.
Έχοντας λοιπόν μια επιχείρηση «τα νώτα της καλυμμένα» όσον αφορά στους εσωτερικούς κινδύνους, μπορεί ευκολότερα να παρακολουθεί τους εξωτερικούς κινδύνους και να προσαρμόζεται αποτελεσματικότερα και ταχύτερα στην αβεβαιότητα της εποχής μας.
Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες πιστεύετε σχετίζονται με την επιχειρησιακή συνέχεια;
Βεβαίως. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο κλονισμός της επιχειρησιακής συνέχειας λόγω πολλαπλών αυτοκτονιών εργαζομένων, που σημειώθηκαν σε τηλεπικοινωνιακό κολοσσό μεγάλης χώρας της ΕΕ την περίοδο 2007-2010.
Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι (ΨΚΚ), η βία και η παρενόχληση στο χώρο εργασίας έχουν πλέον αναγνωρισθεί τεκμηριωμένα ως μια ιδιαίτερη μορφή επαγγελματικού κινδύνου. Γι’ αυτό από πέρυσι με τον Νόμο 4808/2021 απαιτείται η πρόληψή τους σε όλες τις επιχειρήσεις, ενώ σε εκείνες άνω των 20 εργαζομένων προβλέπονται επιπλέον υποχρεώσεις όπως η μελέτη εκτίμησης των ΨΚΚ, πολιτικές πρόληψης, ενημέρωση και εκπαίδευση εργαζομένων, ψυχολογική υποστήριξη και άλλα μέτρα.
Επισημαίνεται ότι για να αποφευχθούν «παρενέργειες» σε ένα τόσο ευαίσθητο τομέα και να υπάρχει πρόοδος, οι ενέργειες πρόληψης των ΨΚΚ πρέπει να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο Πρόγραμμα με απώτερο στόχο την καλλιέργεια κατάλληλης κουλτούρας σε όλους τους εργαζόμενους, αλλά και στη διοίκηση της επιχείρησης.
Η βιομηχανία στην εποχή του Industry 4.0 χρειάζεται αξιοποιήσιμα ψηφιακά δεδομένα. Ποια είναι η θέση των συμβούλων Ασφάλειας & Υγείας της Εργασίας (ΑΥΕ) σε αυτή την ανάγκη;
Εδώ τίθενται δύο βασικά ζητήματα. Το πρώτο αφορά την ικανότητα των παρόχων υπηρεσιών ΑΥΕ, όχι απλώς να ακολουθήσουν την πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, αλλά, στο μέτρο του εφικτού, να ηγηθούν στον τομέα τους. Αν και υπάρχουν διαθέσιμες δεκάδες ψηφιακές πλατφόρμες και λύσεις που υποστηρίζουν διάφορες λειτουργίες της ΑΥΕ, καθώς συνήθως προέρχονται από εταιρείες πληροφορικής, αυτές είτε δεν καλύπτουν πλήρως τις βασικές ανάγκες των επιχειρήσεων είτε δεν είναι εύκολο & οικονομικά προσιτό να εφαρμοστούν σε ευρύ φάσμα εταιριών. Οι πρωτοπόρες εταιρείες συμβούλων ΑΥΕ θα πρέπει να είναι αρωγοί στον ψηφιακό μετασχηματισμό της ΑΥΕ, όχι απλά για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, αλλά για την ουσιαστική συμβολή τους στις απαιτήσεις ESG (περιβάλλον / κοινωνία / διακυβέρνηση) των επιχειρήσεων που προϋποθέτουν μια διαρκώς αναπτυσσόμενη κουλτούρα ΑΥΕ στις επιχειρήσεις.
Το δεύτερο αφορά στο γεγονός ότι η υιοθέτηση τέτοιων ψηφιακών εργαλείων για την πρόληψη του επαγγελματικού και βιομηχανικού κινδύνου ωφελεί όλους τους εμπλεκόμενους. Στην περίπτωση της Ergonomia, η χρήση της εφαρμογής ErgoAuditor προσφέρει δυνατότητες εκπαίδευσης νέων μηχανικών και υποστήριξής τους σε πραγματικό χρόνο σε θέματα που συναντούν στο πεδίο, κάτι ανέφικτο σε αυτή την κλίμακα μέχρι σήμερα. Αντίστοιχα, η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των ευρημάτων επιθεώρησης κάθε εγκατάστασης και τεχνικού έργου από τους αρμόδιους της επιχείρησης μέσω της πλατφόρμας ErgoManager, βελτιώνει καθοριστικά την αποτελεσματικότητα (συνεργασία, συνέργειες, λύσεις, μείωση κόστους, ταχύτητα) όλων των εμπλεκόμενων: τεχνικών και συντονιστών ασφάλειας, υπεύθυνων έργου, HR, κ.ά. Ανάλογα θετικά παραδείγματα υπάρχουν και σε εξιδεικευμένες υπηρεσίες, όπως αυτή του ελέγχου ηλεκτρολογικού και μηχανολογικού εξοπλισμού σε εκρηκτικές ατμόσφαιρες (ΑΤΕΧ), όπου η ψηφιακή καταγραφή εξοπλισμού και ευρημάτων επιτρέπει την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους και τη συστηματική παρακολούθηση υλοποίησης απαιτούμενων ενεργειών.
Τον περασμένο Απρίλιο κυκλοφόρησε από το Υπουργείο Εργασίας η Εθνική Στρατηγική για την Ασφάλεια & Υγεία στην Εργασία (ΕΣΑΥΕ) 2021-2027. Υπάρχει κατά την γνώμη σας κάποιο σοβαρό θέμα που δεν εντοπίζεται ή δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς;
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η ΕΣΑΥΕ 2021-2027 συνοδεύεται από ετήσιο πρόγραμμα δράσεων με χρονοδιάγραμμα, δείκτες προόδου και πηγές χρηματοδότησης.
Για το διαχρονικό πρόβλημα της έλλειψης ιατρών εργασίας (36 έτη χωρίς ουσιαστική αντιμετώπιση), αν και αναγνωρίζεται η ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης μέχρι τέλους 31-12-2022, η μεγάλη έλλειψη ιατρών που δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες ιατρικής της εργασίας δημιουργεί πλεόν ανυπέρβλητες δυσκολίες για τις επιχειρήσεις, οι οποίες συχνά αναγκάζονται να συνεργασθούν με ιατρό ανεξαρτήτως κόστους και ανεξαρτήτως της επαγγελματικής πρακτικής του, λόγω έλλειψης άλλων επιλογών.
Έγκυρες πηγές εκτιμούν ότι απαιτείται τουλάχιστον διπλάσιος αριθμός για να καλυφθούν οι ανάγκες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Από τα δύο πληροφοριακά συστήματα του Υπ. Εργασίας, ΟΠΣ-ΣΕΠΕ και ΕΡΓΑΝΗ, μπορεί πλέον από την 1η Ιουνίου 2022 να υπολογισθεί ο απαιτούμενος καθώς και ο διαθέσιμος αριθμός ιατρών που δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες ιατρικής της εργασίας. Συνεπώς, προκειμένου να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα για νομοθετική ρύθμιση μέχρι 31-12-2022 σίγουρα δεν πρέπει να χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος.
Ποιες είναι οι σημερινές τάσεις που θα επικρατήσουν στον τομέα της ασφάλειας και υγείας της εργασίας;
Αρχικά επικρατεί όλο και περισσότερο ο «Άνθρωπος στο Επίκεντρο». Είναι άλλωστε και το moto που καθιέρωσε από την ίδρυσή της η Ergonomia και βλέπουμε να υιοθετείται πλέον ευρύτερα. Άλλωστε αποτελεί μια σημαντική πτυχή των απαιτήσεων ESG που απαιτεί κάθε σοβαρή επένδυση.
Δεύτερη τάση είναι η συνειδητοποίηση ότι οι καλές συνθήκες εργασίας, η προαγωγή της υγείας στο χώρο εργασίας και γενικότερα η καλλιέργεια νοοτροπίας ΑΥΕ έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη σε όλες τις πτυχές μιας επιχείρησης και είναι από τους κυριότερους μοχλούς ανάπτυξής της. Παρατηρείται πλέον οι ηγέτιδες επιχειρήσεις να επιλέγουν παρόχους υπηρεσιών ΑΥΕ με ποιοτικά κριτήρια έναντι μόνο οικονομικών, αντιστρέφοντας την μέχρι σήμερα τάση επιλογής των οικονομικότερων υπηρεσιών για την τυπική κάλυψη νομικών απαιτήσεων.
Τέλος, επικρατεί η κυριαρχία της καινοτομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού σε κάθε υπηρεσία, περιλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών πρόληψης του επαγγελματικού και βιομηχανικού κινδύνου.
Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από την ίδρυση της Ergonomia. Τι έχετε να πείτε για την πολύχρονη αυτή διαδρομή;
Ήταν ένα ταξίδι συναρπαστικό με προκλήσεις, όμως δημιουργικό και άρα υπέροχο. Μέσα από αυτό, γίναμε καλύτεροι, κερδίσαμε ανεκτίμητες εμπειρίες και τεχνογνωσία, αλλά και στηρίξαμε ενεργά την ανάπτυξη του κλάδου της υγείας και ασφάλειας στην Ελλάδα. Συνεχίζουμε, μέσα από τον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών μας και τη δημιουργία πρωτοποριακών εργαλείων, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες.
Μετά από 30 χρόνια, κοιτάζουμε τη διαδρομή μας με υπερηφάνεια για όλα όσα προσφέραμε και ατενίζουμε το μέλλον με σιγουριά και αισιοδοξία, μεταλαμπαδεύοντας τις αξίες μας στη νέα γενιά. Τα καλύτερα έρχονται!
