-->

Το blockchain είναι εδώ και αλλάζει το βιομηχανικό τοπίο

Καθώς οι εργοστασιακές μονάδες της παγκόσμιας βιομηχανίας τείνουν να συνδυάζουν και να αλληλοσυμπληρώνουν τις γραμμές παραγωγής τους ολοένα και περισσότερο, η επιρροή και οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία του blockchain γίνονται εμφανείς. Το Plant εξετάζει διεξοδικά την επίδραση που θα έχει η συγκεκριμένη τεχνολογία στον παγκόσμιο βιομηχανικό χάρτη.

Το Εργοστάσιο του Μέλλοντος (Factory of the Future) εκτείνεται σε ένα τεράστιο δίκτυο, που περιλαμβάνει αλληλοσυνδεόμενα μηχανήματα, συμπληρωματικά ανταλλακτικά, επιμέρους υπηρεσίες και νέους κρίκους στην αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων των μηχανημάτων και των εταιρειών υλικοτεχνικής υποστήριξης. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, αρκετοί βιομηχανικοί κλάδοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την πρόκληση της ασφαλούς ανταλλαγής δεδομένων, τόσο σε ενδοεταιρικό επίπεδο όσο και αναφορικά με τις σχέσεις τους με τους ανταγωνιστές τους. Σε αυτό το κρίσιμο κομμάτι, η τεχνολογία blockchain έχει κομβικό ρόλο, διασφαλίζοντας την ασφάλεια της ανταλλαγής δεδομένων. Η δυναμική της συγκεκριμένης τεχνολογίας διαφαίνεται άλλωστε από τις εκτιμήσεις ερευνών: Οι παγκόσμιες δαπάνες για λύσεις blockchain αναμένεται να αυξηθούν από 1,5 δισ. δολάρια το 2018 σε περίπου 15,9 δισ. δολάρια έως το 2023.

Στο εγχώριο επιχειρηματικό γίγνεσθαι, έχει παρατηρηθεί μια αυξανόμενη ωρίμανση των εταιρειών, ειδικά των μεγαλύτερων σε μέγεθος, σε ό,τι αφορά τον πειραματισμό με τις νέες ανατρεπτικές τεχνολογίες, όπως είναι και το blockchain. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Δρ Κωνσταντίνο Βότη, Ερευνητή του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ), παρατηρείται έντονη τεχνολογική ανάπτυξη πάνω στη συγκεκριμένη τεχνολογία, σε ποικίλους τομείς ενδιαφέροντος με τη συμμετοχή μεγάλων εταιρειών του κλάδου, όπως είναι ενδεικτικά το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης και η εταιρεία ταχυμεταφορών ACS. «Αντίστοιχα μπορεί να αναφερθεί και η προσπάθεια που πραγματοποιείται στον κλάδο των φαρμακευτικών εταιρειών, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου H2020 Pharmaledger» επισημαίνει ο Δρ Βότης.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειωθεί η δυναμική παρουσία του Hellenic Blockchain Hub. «Βασικός και καταστατικός στόχος του μη κερδοσκοπικού σωματείου ΗΒΗ είναι η ανάπτυξη δημιουργικού διαλόγου και η ανταλλαγή ιδεών και προτάσεων μέσα από τη διοργάνωση συνεδρίων και εκδηλώσεων και τη διάχυση γνώσης σε κοινωνικά δίκτυα. Στην κατεύθυνση αυτή έχουμε συνεργαστεί και με το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών για τη διοργάνωση workshop για τα μέλη του, αλλά και για τη συγγραφή policy paper» λέει ο Κώστας Καλογεράκης, Vice-Chairman, Hellenic Blockchain Hub & Chief Innovation Officer, Crowdpolicy και συμπληρώνει: «Οι προσπάθειές μας επικεντρώνονται στο να αναδείξουμε που υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες μέσα από αυτές τις τεχνολογίες, στο πλαίσιο ευρύτερων δράσεων ψηφιακού μετασχηματισμού σε σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας».

Αναβάθμιση της διαφάνειας
Για την ιδανική χρήση του blockchain στη γραμμή παραγωγής της, μια εταιρεία οφείλει αρχικά να κάνει μια δομημένη αξιολόγηση, η οποία θα ξεκινάει από την ανίχνευση των προβλημάτων της, αλλά και των μελλοντικών αναγκών της. «Με αυτήν τη διαδικασία, σκοπός είναι να αναζητηθεί ένα συγκεκριμένο σενάριο χρήσης του blockchain και που ακριβώς, στις υπάρχουσες διαδικασίες και στα συστήματα της εταιρείας μπορεί να ενσωματωθεί», λέει ο Δρ Βότης. Στη συνέχεια, θα έχει τη δυνατότητα να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους θα αξιοποιήσει τη συγκεκριμένη τεχνολογία, ώστε να βελτιώσει τις όποιες προβληματικές παραμέτρους στη λειτουργία της, διευθετώντας ισορροπημένα τις υλικοτεχνικές και λογιστικές ελλείψεις της. «Τέλος, πρέπει να διερευνηθούν όλες οι σχετικές νομικές προεκτάσεις που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή της συγκεκριμένης λύσης στις διαδικασίες της εκάστοτε εταιρείας» επισημαίνει ο Δρ. Βότης.

Το blockchain προσφέρει τη δυνατότητα αναβάθμισης της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης στο επίπεδο των εσωτερικών λειτουργιών και των εξωτερικών συνεργασιών για όλα τα στάδια της βιομηχανικής αξιακής αλυσίδας, από την προμήθεια των πρώτων υλών ως την παράδοση των τελικών προϊόντων. Κάποιες από τις προβληματικές παραμέτρους στις οποίες μπορεί εύκολα να εστιάσει, είναι:

• Εποπτεία των αλυσίδων εφοδιασμού με στόχο την αύξηση της διαφάνειας.
• Εντοπισμός της προέλευσης των υλικών και ανίχνευση των απομιμήσεων.
• Μηχανικός σχεδιασμός, όσον αφορά στα σύνθετα προϊόντα με μεγάλη διάρκεια παραγωγής.
• Διαχείριση της ταυτότητας.
• Ανίχνευση και παρακολούθηση των πόρων.
• Διασφάλιση της ποιότητας.
• Τήρηση των καθορισμένων εταιρικών κανονισμών.

Τι ακριβώς είναι, όμως, το blockchain;
Πρόκειται για μια σειρά καταχωρήσεων που αφορούν τις συναλλαγές. Σχηματικά, δεν διαφέρει ιδιαίτερα από μια φυσική αλυσίδα, μόνο που οι κρίκοι της αποτελούνται από ψηφιακές πληροφορίες (block) που αποθηκεύονται σε μια δημόσια βάση δεδομένων (chain). Κάθε φορά που οι ψηφιακές αυτές πληροφορίες εμπλουτίζονται με νέα δεδομένα, ενσωματώνονται εκ νέου στην κοινή βάση δεδομένων. Οι λύσεις που βασίζονται σε αυτό εξασφαλίζουν την άμεση και αδιάλειπτη συγκέντρωση όλων των απαραίτητων πληροφοριών, προσφέροντας ουσιαστική αξία στους βιομηχανικούς ομίλους και βοηθώντας τους να αξιοποιούν το σύνολο των δυνατοτήτων που παρέχουν και άλλοι τύποι προηγμένης τεχνολογίας, όπως είναι η επαυξημένη πραγματικότητα, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) και το 3D printing.

Στην έρευνα Global Blockchain Survey του 2018, που διοργάνωσε η εταιρεία παροχής υπηρεσιών λογιστικής, τήρησης βιβλίων και παροχής φορολογικών συμβουλών PricewaterhouseCoopers, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα στελέχη διαφόρων βιομηχανικών ομίλων δήλωναν κατά 84% ότι οι όμιλοί τους είχαν αξιοποιήσει την τεχνολογία του blockchain κατά το παρελθόν, ενώ κατά 15% παραδέχονταν ότι δούλευαν ακόμα σε κάποια ενεργά project, που περιλάμβαναν τη χρήση του. Οι δυνατότητες του blockchain όσον αφορά στη δημιουργία ουσιαστικής αξίας και στην προσπέλαση ιδιαιτέρως απαιτητικών προβλημάτων, είναι πλέον σαφείς. Η χρήση του βελτιώνει τη διαφάνεια σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού, ανιχνεύει την ταυτότητα και τα διαπιστευτήρια του ανθρώπινου δυναμικού υψηλών αρμοδιοτήτων και επιτρέπει μια ομαλή λειτουργικότητα, όσον αφορά τους ποιοτικούς ελέγχους και τη συμμόρφωση στους ενδοεταιρικούς κανονισμούς. Μάλιστα, οι ερωτηθέντες στη συγκεκριμένη έρευνα κατατάσσονταν δεύτεροι το 2018, ανάμεσα στα στελέχη των εταιρειών που πρωτοστατούσαν στον κόσμο του blockchain.

Φυσικά, οι λύσεις που περιλαμβάνουν τη χρήση της νέας τεχνολογίας μπορούν να προσδώσουν την προσδοκώμενη αξία με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Εντούτοις, δεν σημαίνει ότι πρόκειται για μία τεχνολογία που συνιστάται σε όλες ανεξαιρέτως τις εταιρείες ή όλους τους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής. Εστιάζοντας όμως σε τέσσερις θεμελιώδεις πτυχές, μια εταιρεία έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει τις μετοχές της σε νέα ύψη. Ευτυχώς για εμάς, αυτές οι ξεχωριστές πτυχές εξετάστηκαν αναλυτικά από μια ξεχωριστή και εξειδικευμένη αναφορά της PricewaterhouseCoopers, η οποία έχει τα παρακάτω κεντρικά σημεία:

1.Έξυπνη και έγκαιρη χρήση: Το blockchain μπορεί πράγματι να αποτελέσει ισχυρότατο εργαλείο. Ωστόσο, δεν είναι αδιάβλητο. Έχει μεγάλη σημασία να διασφαλίζεται ότι η χρήση του γίνεται πάντα με μια στρατηγική και το σωστό μέτρο. Παρόλο που είναι πάντα απαραίτητο τα εμπλεκόμενα μέρη να μοιράζονται και να ενημερώνουν τα δεδομένα τους με διαφάνεια, οι λύσεις που προσφέρει έχουν εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα και όταν τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα και απαιτείται η μέγιστη εμπιστοσύνη μεταξύ των συνεταίρων.

2. Δημιουργία ενός επιχειρηματικού οικοσυστήματος: Η δημιουργία μιας ομάδας συνεργαζόμενων φορέων με στόχο την ομόφωνη συμφωνία στα πρότυπα που θα ορίσουν το επιχειρηματικό μοντέλο, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Οι συμμετέχοντες οφείλουν να αποφασίσουν τους κανονισμούς κάτω από τους οποίους θα συμμετάσχουν στο εκάστοτε επιχειρηματικό εγχείρημα, τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλιστεί ότι οι δαπάνες και τα έσοδα κατανέμονται ισομερώς, αλλά και το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνου και ελέγχου που πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε κάθε περίπτωση.

3. Προσεκτικός σχεδιασμός: Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται πάντα στο σχεδιασμό ενός blockchain. Τι εννοούμε με αυτό; Πρέπει η πρόσβαση στα δεδομένα να απαιτεί ειδική άδεια ή όχι; Αν η απάντηση είναι ναι, επιτρέπεται σε οποιονδήποτε να εξετάσει τις συναλλαγές, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί επιζήμιο. Η παγκόσμια έρευνα της PricewaterhouseCoopers δείχνει ότι οι εταιρείες υιοθετούν μοντέλα που σε κάποιες περιπτώσεις επιτρέπουν την ελεύθερη πρόσβαση και σε άλλες όχι, ενώ δεν είναι σπάνιο και το φαινόμενο της δημιουργίας υβριδικών εφαρμογών, ανάλογα με τα στελέχη που συμμετέχουν στις ενημερώσεις του blockchain. Πάντως, η πρόσβαση με ειδική άδεια συνήθως αντιμετωπίζεται ως η καταλληλότερη και πιο δίκαιη επιλογή, καθώς τα ανώτατα ή διοικητικά στελέχη μπορούν να ορίσουν συγκεκριμένους και κατά περίπτωση κανονισμούς, εξασφαλίζοντας την προστασία της ιδιωτικότητας και των εταιρικών δεδομένων.

4.Σταθερό βήμα σε αβέβαιες εποχές: Οι ρυθμιστικές αρχές παγκοσμίως είναι ακόμη στο στάδιο εξέτασης των διαφόρων λύσεων που προσφέρει η τάση κάποιων εταιρειών να αξιοποιήσουν το blockchain. Σύμφωνα με το 27% των ερωτηθέντων στη έρευνα της PricewaterhouseCoopers, το 26% εκ του οποίου έχει ως έδρα τις ΗΠΑ, οι νομικές εκκρεμότητες αποτελούν το κατεξοχήν εμπόδιο στην ολική αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας. Μια καλή ιδέα θα ήταν, αντί της αναμονής των ρυθμιστικών αρχών μέχρι να ορίσουν ποια είναι η ορθή χρήση του blockchain, οι όμιλοι που βλέπουν πώς μπορούν να επωφεληθούν μελλοντικά θα πρέπει να ενεργήσουν προληπτικά. Επίσης, είναι σημαντικό να είναι σε διαρκή συνεργασία και συνεννόηση με τις ρυθμιστικές αρχές, τους επίσημους αξιωματούχους και τα συλλογικά φόρουμ του βιομηχανικού κλάδου, ώστε να γίνουν αντιληπτές όσο το δυνατόν πιο γρήγορα οι δυνατότητες που ανοίγονται για το μέλλον.

Όποια και αν είναι η στάση των βιομηχανιών σήμερα, το σίγουρο είναι ότι πολύ σύντομα οι περισσότεροι όμιλοι θα αποδεχθούν την επιρροή που θα έχει το blockchain στο μέλλον. Συγκεκριμένες γραμμές βιομηχανικής παραγωγής, όπως αυτές των αεροπορικών εταιρειών και της παρασκευής φαρμακευτικών προϊόντων έχουν καταγεγραμμένα προβλήματα όσον αφορά την απομίμηση και αντιγραφή των ευρεσιτεχνιών τους. Το blockchain μπορεί εξασφαλίσει την αυθεντικότητα όλων των χρησιμοποιούμενων μηχανημάτων και πατεντών. Η διευρυμένη υιοθέτησή του είναι απλώς θέμα χρόνου και νομοθετικής προσαρμοστικότητας κάθε χώρας στα νέα δεδομένα. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο το νομοθετικό πλαίσιο αναμένεται να οδηγήσει σε μια αυξημένη εστίαση στον τομέα της ασφάλειας. Ωστόσο, είναι αντιληπτό ότι θα χρειαστεί αρκετός χρόνος. Στις κατασκευαστικές εταιρείες, ο στόχος είναι τα πρότυπα δόμησης να βελτιωθούν και τα λάθη που προκύπτουν από εσφαλμένες προδιαγραφές προϊόντων ή άσκοπη εργασία να ελαχιστοποιηθούν.

Επίσης, το blockchain μπορεί κάλλιστα να συμβάλει στη βελτίωση του ελέγχου των πληροφοριών του εταιρικού προσωπικού. Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί ακαριαία. Άλλωστε, στα μεγάλα προβλήματα της εισαγωγής της νέας τεχνολογίας, περιλαμβάνεται και η ωριμότητα των διαφόρων συστημάτων, καθώς και η προθυμία τους να κατανοήσουν τέτοιου τύπου τεχνολογίες ενσωματώνοντάς τις ομαλά στη λειτουργία τους.

Το αποκεντρωμένο μοντέλο λειτουργίας που προσφέρουν οι τεχνολογίες του blockchain με την βοήθεια και των έξυπνων συμβολαίων, μπορούν να οδηγήσουν τα Εργοστάσια του Μέλλοντος στην αυτοματοποιημένη εκτέλεση των επιμέρους διαδικασιών σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, μπορεί να οδηγήσουν στην ολοκλήρωση ετερογενών συστημάτων και πλατφορμών, αλλά και είναι σε θέση να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών.

Ας δούμε πέντε τρόπους με τους οποίους το blockchain μπορεί να εκτοξεύσει την αξία του Εργοστασίου του Μέλλοντος:

1. Ενίσχυση των συστημάτων εντοπισμού και παρακολούθησης: Οι εταιρείες μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνολογία για να ανταλλάξουν δεδομένα με μεγαλύτερη ευκολία, ακρίβεια και ασφάλεια ακόμα και στις πιο πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού. Έχουν τη δυνατότητα μιας μόνιμης ψηφιακής καταγραφής των υλικών, των ανταλλακτικών και των προϊόντων τους, η οποία επιτρέπει τη βελτίωση της ενδοεταιρικής διαφάνειας σε όλους τους τομείς στελέχωσης και παρέχει μια σταθερή και μη αμφισβητήσιμη πηγή πληροφοριών για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις περιπτώσεις που μια αλυσίδα εφοδιασμού περιλαμβάνει πολλούς εμπλεκόμενους οργανισμούς με ανεξάρτητα συστήματα πληροφορικής, ή αν υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων ή ανάγκη να προστεθούν νέοι συμμετέχοντες σε ένα project.

2. Προστασία και αποτίμηση της πνευματικής ιδιοκτησίας: Οι κατασκευαστικές εταιρείες βρίσκονται μονίμως αντιμέτωπες με το ευαίσθητο θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας και της αποτελεσματικής προστασίας της. Σε συνδυασμό με την κοστολόγηση κάθε νέου επιχειρηματικού εγχειρήματος, η ασφάλεια των πνευματικών δικαιωμάτων αποτελεί σημαντικό ζήτημα πριν από όλες τις αποφάσεις, ενώ καθορίζει το κατά πόσο αξίζει να κατασκευάζονται κάποια υλικά από την ίδια την εταιρεία ή να αγοράζονται από εξωτερικούς προμηθευτές. Μια εμφανής λύση είναι η χρήση ενός blockchain, το οποίο θα αποδεικνύει αυτόματα τον κάτοχο κάθε πνευματικής ιδιοκτησίας σε περίπτωση διαφωνίας με τους ανταγωνιστές. Σχετικά με αυτό το θέμα, ο όμιλος Bernstein Technologies έχει ήδη αναπτύξει μια διαδικτυακή υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες της να καταγράφουν κάθε ευρεσιτεχνία σε μια ειδική βάση δεδομένων. Η υπηρεσία δημιουργεί ένα πιστοποιητικό αποδεικνύοντας άμεσα την ύπαρξη, ενσωμάτωση και αδιαμφισβήτητη ιδιοκτησία κάθε ευρεσιτεχνίας ξεχωριστά.

3.Απλοποίηση και διασφάλιση των ποιοτικών ελέγχων: Χρησιμοποιώντας το blockchain στην ενίσχυση των ποιοτικών ελέγχων, ένας οργανισμός έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει την αξία της παραγωγής του στα μάτια των πελατών του, κάτι που αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους του Εργοστασίου του Μέλλοντος. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την παροχή πλήρους διαφάνειας και αρχειακής καταγραφής όσον αφορά την ποιότητα των διαδικασιών που ακολουθούνται, αλλά και των προϊόντων που απαιτούν πόρους τεχνικής υποστήριξης από τους κεντρικούς διοικητικούς φορείς.

Εκτός από το να βοηθά όμως τους πελάτες στο να εντοπίζουν και να παρακολουθούν την εισερχόμενη κίνηση των προϊόντων, το blockchain δημιουργεί μια αδιάκοπη καταγραφή των ποιοτικών ελέγχων και των δεδομένων που αφορούν την ίδια τη διαδικασία παραγωγής. Η βάση δεδομένων ξεχωρίζει και σημειώνει με μοναδικό τρόπο κάθε προϊόν ξεχωριστά, ενώ παράλληλα αρχειοθετεί κάθε συναλλαγή, τροποποίηση ή ποιοτικό έλεγχο. Για να είναι κάτι τέτοιο εφικτό, η οργάνωση της παραγωγής πρέπει να περιλαμβάνει αυτοματοποιημένους ελέγχους που δημιουργούν και αποθηκεύουν τις επιμέρους μετρήσεις απευθείας στη βάση των δεδομένων. Αυτή η χρήση στηρίζει την πρόσβαση πολλών διαφορετικών μερών στα δεδομένα και εξαλείφει την ανάγκη ποιοτικών ελέγχων στην εισερχόμενη κίνηση της παραγωγής. Επίσης, περιορίζει την ανάγκη ελέγχων από τους κατασκευαστές των πρωτότυπων υλικών ή τις διοικητικές αρχές.

4. Χρέωση των μηχανημάτων ανά χρήση: Το Blockchain επιταχύνει ακόμα τις δυνατότητες χρήσης ενός καινοτόμου μοντέλου πληρωμής ανά χρήση, όσον αφορά τα χρησιμοποιούμενα μηχανήματα. Βάσει αυτού του μοντέλου, αντί για την πώληση του εξοπλισμού που απαιτείται σε μια γραμμή παραγωγής, ένας πάροχος χρεώνει τη χρήση του εξοπλισμού με βάση την αξιοποίησή του ανά πρότζεκτ. Για παράδειγμα, αντί να πουλήσει σε μια εταιρεία έναν αεροσυμπιεστή, πουλάει τον απαιτούμενο συμπιεσμένο αέρα ανάλογα με τις τρέχουσες ανάγκες τις εταιρείας. Βασιζόμενοι σε αυτό το μοντέλο, οι κατασκευαστές μπορούν να αποφύγουν παράτολμες επενδύσεις και να αναβαθμίσουν τον εξοπλισμό τους μόνο με την απαραίτητη σύγχρονη τεχνολογία. Με τη σωστή εφαρμογή του, πρόκειται για ένα μοντέλο που επιτρέπει την ευελιξία της παραγωγής και τη μείωση των συνολικών ετήσιων δαπανών.

5. Αυτοματοποιημένη συντήρηση: Το blockchain μπορεί να υποστηρίξει νέες προσεγγίσεις υλικοτεχνικής συντήρησης, μέσω αυτοματοποιημένων συμφωνιών μεταξύ των εταιρειών και περιορισμού των χρόνων συντήρησης που απαιτούνται ανά περίπτωση. Πρόκειται για καινοτομίες απαραίτητες στη διαχείριση πολυσχιδών project. Για να διευκολυνθεί η εξωτερική ανάθεση μιας συντήρησης, οι χρήστες προσαρτούν συμφωνίες υπηρεσίας και έγγραφα εγκατάστασης που σχετίζονται με κάθε συσκευή ξεχωριστά αρχειοθετώντας τις στη βάση δεδομένων, δημιουργώντας ένα ψηφιακό αντίγραφο για κάθε μηχάνημα. Το blockchain στη συνέχεια επιτρέπει την αυτόματη εκτέλεση και πληρωμή κάθε προγραμματισμένης συντήρησης. Έτσι, ένα μηχάνημα που θέλει συντήρηση μπορεί να ενεργοποιεί αυτόματα ένα ειδικό αίτημα και να δημιουργεί ένα «έξυπνο συμβόλαιο» για το έργο που πρέπει να εκτελέσει ή τα ανταλλακτικά που χρειάζεται. Με την εκτέλεση αυτής της παραγγελίας, η επεξεργασία των πληρωμών πραγματοποιείται αυτόματα. Επιπλέον, η αδιάλειπτη καταγραφή του ιστορικού συντήρησης ενσωματώνεται στο αρχείο της βάσης.

Τέτοιου είδους εφαρμογές, οι οποίες βέβαια βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της πρώιμης ανάπτυξης, μπορούν να αυξήσουν κατακόρυφα την αξιοπιστία του εξοπλισμού, να διευκολύνουν την παρακολούθηση της κατάστασης κάθε μηχανήματος και να δημιουργήσουν ελεγχόμενες αξιολογήσεις στην γραμμή παραγωγής. Ήδη η χρήση τέτοιων «έξυπνων συμβολαίων» σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έχει αποδείξει τη διαφορά που μπορούν να επιφέρουν στο μέλλον. Αντί για την παλαιολιθική καταγραφή και αρχειοθέτηση σε απόρρητα εταιρικά βιβλία, τα «έξυπνα συμβόλαια» λειτουργούν μέσω λογισμικού και σε άμεση αλληλεπίδραση με το blockchain. Οι όροι και οι προϋποθέσεις τους δεν μπορούν να αλλάξουν, διασφαλίζοντας ένα επίπεδο εμπιστοσύνης που δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί από το ανθρώπινο δυναμικό.

Αυτό που επίσης τα κάνει να ξεχωρίζουν είναι η δυνατότητά τους όχι μόνο να βελτιστοποιούν και να αυτοματοποιούν χρονοβόρες διαδικασίες αλλά και να εκτελούν εργασίες που μέχρι τώρα εκτελούνταν αποκλειστικά από ανθρώπινο δυναμικό, όπως η εποπτεία των αποθεμάτων ή η διαπραγμάτευση των τιμών με συνεργατικούς φορείς. Με τη χρήση τους, ένας κατασκευαστής μπορεί να παρακολουθεί αυτόματα όλα τα επίπεδα της αλυσίδας εφοδιασμού, τα αποθέματα των υλικών και τις τιμές, εξαλείφοντας τα περιθώρια λάθους. Αυτό μειώνει το συνολικό κόστος και επιτρέπει στον κατασκευαστή να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του, χωρίς να κάνει συμβιβασμούς στην αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη των συνεταίρων του.

Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;
Η κατασκευαστική βιομηχανία ανέκαθεν θεωρούνταν πως διαθέτει έναν δικό της και ιδιαίτερο τρόπο λειτουργίας. Ωστόσο, με τεχνολογίες όπως αυτή του blockchain, το AI και τη μηχανική μάθηση, το Εργοστάσιο του Μέλλοντος δείχνει έτοιμο να περάσει σε μια ολοκαίνουρια φάση. Οι κατασκευαστές θα ξεπεράσουν τα εμπόδια που εμποδίζουν την αρμονική ανάπτυξη των ιδεών τους χρησιμοποιώντας τα τεχνολογικά μέσα της επόμενης γενιάς αλλά και νέα, καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα. Η λειτουργία της παγκόσμια βιομηχανίας θα βασιστεί στην κοινή χρήση δεδομένων και θα ευνοήσει τη συνεργασία ανάμεσα σε πολυσχιδή εταιρικά δίκτυα.

Τα «έξυπνα συμβόλαια» με βάση την τεχνολογία του blockchain θα απελευθερώσουν όλες τις δυνατότητες των αλυσίδων εφοδιασμού. Αυτό από μόνο του, θα προκαλέσει ριζική αναθεώρηση του τρόπου διεξαγωγής του διεθνούς εμπορίου, επιτρέποντας ταχύτατες συναλλαγές και μειώνοντας σε πολλά επίπεδα τις δαπάνες παραγωγής. Το μόνο που μένει είναι να δούμε την υλοποίηση αυτής της νέας πραγματικότητας και τη θετική αλλαγή στον παγκόσμιο χάρτη της υψηλής επιχειρηματικότητας.

Η ανάδυση των ρομπότ στη βιομηχανική παραγωγή

Η εμφάνιση των σύγχρονων ρομποτικών συστημάτων στη βιομηχανια είναι πραγματικοτητα. Καθώς τα ρομπότ εισέρχονται στους χώρους εργασίας των ανθρώπων, το ερώτημα παραμένει: Με ποιον τρόπο οι επιχειρήσεις θα προκρίνουν την ομαλή σύζευξη εργαζομένων και ρομπότ, με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της παραγωγικότητας τουσ και την ενδυνάμωση του εργατικού δυναμικού;

Το εργοστάσιο του μέλλοντος θα έχει δύο υπαλλήλους: έναν άνθρωπο και έναν σκύλο. O άνθρωπος θα πρέπει να ταΐσει τον σκύλο. Ο σκύλος από την άλλη πλευρά θα έχει το καθήκον να αποτρέψει τον άνθρωπο να αγγίξει τα αυτοματοποιημένα συστήματα». Μολονότι, οι έρευνες δείχνουν ότι τα ρομπότ υποκαθιστούν επιμέρους καθήκοντα και όχι θέσεις εργασίας, το απόφθεγμα του Warren G. Bennis, προσομειώνει τις προσδοκίες της εφαρμογής του Industry 4.0 στη βιομηχανια. Σήμερα, κύρια πρόκληση παραμένει η αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ ανθρώπου και ρομποτικού αυτοματισμού. Μέσω του αυτοματισμού, της τεχνητής νοημοσύνης και των νέων αισθητήρων, το Industry 4.0 δημιουργεί ένα νέο παραγωγικό περιβάλλον.

Οραματιζόμενοι το «έξυπνο» εργοστάσιο του μέλλοντος, η ρομποτική και η βιομηχανία είναι μια φυσική συνεργασία και σήμερα περισσότερο από ποτέ, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο βιομηχανικό τοπίο. Έτσι, οι αυτοματοποιημένες βιομηχανικές λύσεις παραγωγής πρέπει να αποτελούν βασικό συστατικό κάθε βιομηχανικής λειτουργίας, που επιδιώκει τη μέγιστη απόδοση και ασφάλεια, εξασφαλίζοντας σαφέστατα ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά. Η πραγματική ρομποτική επανάσταση είναι, λοιπόν, έτοιμη να ξεκινήσει. Πολλές βιομηχανίες φτάνουν σιγά σιγά σε ένα σημείο καμπής και για πρώτη φορά, μια ελκυστική αποδοτική επένδυση υπόσχεται τη μετάβαση σε μία νέα εποχή, αντικαθιστώντας τη χειροκίνητη εργασία με ρομποτικά συστήματα σε ευρεία κλίμακα.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ερευνών, η ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς στον τομέα της ρομποτικής θα επιταχυνθεί από περίπου 2% σε 3% ετησίως, ενώ κατά την επόμενη δεκαετία η αύξηση θα αγγίξει περίπου το 10%, καθώς οι εταιρείες θα αρχίσουν να βλέπουν και τα οικονομικά οφέλη της ρομποτικής. Αυτή η εξέλιξη θα ενισχύσει σημαντικά τα κέρδη στην παραγωγικότητα, σε πολλές βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο και θα οδηγήσει με αυτόν τον τρόπο σε μεταβολές στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ των οικονομιών σε διάφορους κλάδους, καθώς οι χρήστες που υιοθετούν πιο γρήγορα τέτοια συστήματα, αποκομίζουν γρηγορότερα σημαντικά κέρδη.

Τα ρομπότ έχουν δημιουργηθεί για να εκτελούν διάφορες εργασίες (ή να συνεργάζονται) και ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη της παραγωγικής διαδικασίας καθώς και των διαδικασιών εκείνων που διασφαλίζουν την ποιότητα και την αξιοπιστία. Όλες αυτές οι διεργασίες που εκτελούνται μέσα σε ένα «έξυπνο» εργοστάσιο, χαρακτηρίζονται «έξυπνες», καθώς οι μηχανές παραγωγής του συντονίζονται μεταξύ τους και αυτοελέγχονται διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο την υψηλότερη απόδοση (έξυπνη παραγωγή). Λόγω της παγκοσμιοποίησης, του αυξανόμενου ανταγωνισμού στην αγορά και των ταχέως μεταβαλλόμενων απαιτήσεων των βιομηχανιών υπήρξαν πολλές αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής τον 21ο αιώνα.

Τα ρομποτικά συστήματα παραγωγής μπορεί να είναι μια σχετικά νέα ιδέα για ορισμένα μέρη του βιομηχανικού τομέα, ωστόσο οι συγκεκριμένες τεχνολογίες υπάρχουν εδώ και δεκαετίες. Συνδυάζοντας τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής με τις υψηλότερες μορφές τεχνολογίας, οι ιδιοκτήτες εργοστασίων, αλλά και επιχειρήσεων μπορούν να αυξήσουν εκθετικά τους ρυθμούς παραγωγής τους και να ενισχύσουν σημαντικά τη γραμμή της παραγωγικής διαδικασίας. Η Μαριλίνα Καψάλη, Διευθύντρια Επικοινωνίας του Ομίλου Acmon, υπογραμμίζει ότι: «τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε τοπικό, η τάση χρήσης ρομποτικών συστημάτων σε όλα τα στάδιά παραγωγής είναι αυξητική και αυτό γιατί έχουν αντιληφθεί ακόμα και οι μικρομεσαίες παραγωγικές μονάδες τα πλεονεκτήματα μια τέτοιας επένδυσης».

Τα βιομηχανικά ρομπότ παρουσιάζουν ένα ξεχωριστό σύνολο δυνατοτήτων, που τους επιτρέπουν να αποδίδουν στα απαιτητικά βιομηχανικά περιβάλλοντα. Αυτές οι πολύπλοκες αυτοματοποιημένες μηχανές, ενεργοποιούνται από αισθητήρες ή από λογισμικό υπολογιστή, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στα βιομηχανικά ρομπότ να εκτελούν ένα ευρύ φάσμα εργασιών: συγκόλληση, δραστηριότητες συλλογής, μηχανική κατεργασία και μεταφορά, αλλά και συναρμολόγηση ανταλλακτικών.

Τύποι ρομποτικών συστημάτων
Καθώς τα τεχνολογικά συστήματα εξελίσσονται συνεχώς, τα ρομποτικά συστήματα από την άλλη πλευρά εξελίσσονται με ταχύτητα φωτός. Έτσι, με το πέρασμα των χρόνων έχουν προκύψει πολλά διαφορετικά βιομηχανικά ρομπότ, τα οποία εκτελούν διαφορετικές εργασίες. Μολονότι, διαθέτουν αρκετές διαφορές στα μορφολογικά χαρακτηριστικά τους, εντούτοις παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά σε επίπεδο υποσυστημάτων και κατασκευής. Τα ρομποτικά συστήματα που έχουν επικρατήσει στη βιομηχανία είναι τα εξής:

1. Αρθρωτό Ρομπότ
Το αρθρωτό ρομπότ είναι ένας από τους πιο γνωστούς τύπους βιομηχανικών ρομπότ και είναι ο τύπος του ρομπότ που έρχεται πρώτος στο μυαλό οποιουδήποτε, καθώς μοιάζει με ανθρώπινο βραχίονα. Τα αρθρωτά ρομπότ ταξινομούνται βάσει του αριθμού των σημείων περιστροφής ή των αξόνων που έχουν. Το πιο συνηθισμένο στη βιομηχανία είναι το αρθρωτό ρομπότ 6 αξόνων ή αλλιώς 6 βαθμών ελευθερίας, καθώς προσφέρει περισσότερη ευελιξία. Η ευελιξία, η επιδεξιότητα και η εμβέλεια τα καθιστούν ιδανικά για να εκτελούν πολύ ακριβείς κινήσεις. Έτσι είναι χρήσιμα σε γραμμές κατασκευής και συναρμολόγησης όπου πρέπει να στρέφονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο Βασίλης Κοντογιάννης, Διευθυντής του τεχνικού τμήματος, Ευρωχαρτική Α.Β.Β.Ε, επισημαίνει ότι «στο εργοστάσιο μας χρησιμοποιούμε ρομποτικούς βραχίονες των μεγαλύτερων κατασκευαστικών οίκων, όπως Kuka & Fanuc και τα αποτελέσματα που έχουμε αποκομίσει μέχρι σήμερα είναι τα εξής:

• H απρόσκοπτη λειτουργία σε 24ώρη χρήση και χωρίς νεκρούς χρόνους.
• H διασφάλιση της ποιότητας των συσκευασιών χάρη στην ακρίβεια της λειτουργίας τους.
• Η ικανότητα να απορροφούν την αύξηση ρυθμών παραγωγής χωρίς οργανωτικές αλλαγές τμημάτων.
• Το κατάλληλο software βοηθά να έχουν μεγάλη ευελιξία στη διαχείριση πολλών διαφορετικών, αλλά και νέων συσκευασιών.
• Η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων, κυρίως ως προς τις ορθοπεδικές παθήσεις, αφού τους ανακουφίζουν από τα φορτία».
Για να μπορούν να έχουν υψηλό δείκτη απόδοσης, απαιτούν υλικά κατασεκυής με σταθερή και σχετικά ανώτερη ποιότητα, συνεπώς βελτιώνουν τη συνολική εικόνα των προϊόντων αλλά και τις εσωτερικές διαδικασίες ποιοτικού ελέγχου. Ο κ. Κοντογιάννης υπογραμμίζει επίσης, ότι «η χρήση των ρομποτικών συστημάτων γίνεται στους τρεις κεντρικούς σταθμούς παλετοποίησης των μονάδων παραγωγής μας, με τη βοήθεια έξι ρομποτικών βραχιόνων». Η συγκεκριμένη τεχνολογία παρουσιάζει υψηλότερο κόστος σε σύγκριση με άλλους τύπους ρομπότ με παρόμοιες δυνατότητες. Ωστόσο, τα βασικά τους πλεονεκτήματα συνοψίζονται στο γεγονός ότι μπορούν να μετακινούνται και να χειρίζονται μια ποικιλία αντικειμένων, ενώ εκτελούν μικρές εργασίες με μεγαλύτερη ταχύτητα και συνέπεια από τους εργαζόμενους.

2. Ρομπότ SCARA
Το SCARA είναι το ακρωνύμιο που αντιπροσωπεύει το Selective Compliance Assembly Robot Arm και όπως υποδηλώνει και το όνομα του, είναι κατάλληλο για εργασίες συναρμολόγησης. Αυτά τα ρομπότ έχουν βραχίονες, που συμπεριφέρονται παρόμοια με τον ανθρώπινο βραχίονα, καθώς οι αρθρώσεις επιτρέπουν τόσο κάθετη όσο και οριζόντια κίνηση. Ωστόσο, ο «καρπός» έχει περιορισμένη κίνηση, χαρακτηριστικό που τους δίνει ένα πλεονέκτημα για πολλούς τύπους εργασιών συναρμολόγησης και συσκευασίας. Είναι, λοιπόν, μια καλή και οικονομικά αποδοτική λύση, ενώ το μικρό τους αποτύπωμα τα καθιστά ιδανικά για χρήση σε πολυσύχναστους χώρους

3. Συνεργατικό Ρομπότ ή Cobot
Τα cobots ή συνεργατικά ρομπότ αποτελούν νέες αναδυόμενες περιπτώσεις ρομπότ, με δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης, μέρος μιας διευρυμένης σειράς καινοτόμων περιπτώσεων χρήσης των ρομποτικών συστημάτων στη βιομηχανία. Τα Cobots έχουν σχεδιαστεί με τη δυνατότητα να μοιράζονται έναν χώρο εργασίας με ανθρώπους, καθιστώντας έτσι τον αυτοματισμό ευκολότερο από ποτέ για επιχειρήσεις όλων των μεγεθών. Ο Θωμάς Ζανδές, Μηχανικός Πωλήσεων στον τομέα Συστημάτων Κίνησης και Ρομποτικής, ΑΒΒ Ελλάδος, αναφέρει ότι «τα σύγχρονα συνεργατικά ρομπότ συνδυάζουν πλέον υψηλότατα επίπεδα ασφαλείας με τις απαιτητικές επιδόσεις της βιομηχανικής σειράς ρομπότ ABB, κατακτώντας πολλαπλάσιους στόχους σε αναρτώμενο βάρος, ταχύτητα και επαναληψιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο, τα συνεργατικά ρομπότ καθίστανται ικανά να υλοποιήσουν όλο και περισσότερα σενάρια λειτουργίας, που αφορούν τη μικρομεσαία ελληνική επιχείρηση και σε συνδυασμό με το ευρύ φάσμα λύσεων αυτοματισμού ABB και την τεχνογνωσία των ανθρώπων της, αποτελούν μία ολοκληρωμένη πρόταση προσαρμοσμένη πλήρως στις ανάγκες του πελάτη. Υπό αυτό το πλαίσιο, η ευκολία στη χρήση και τον προγραμματισμό ενός συνεργατικού ρομπότ, καθίσταται αναγκαία και πιο επιτακτική από ποτέ».

Σύμφωνα με το Fortune Business Insights, τα ρομποτικά αυτά συστήματα που διαθέτουν ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη, αναμένεται να ωθήσουν την ανάπτυξη της αγοράς άνω του 15% τα επόμενα χρόνια, φθάνοντας τα 66,48 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027. Καθώς τα εμπόδια μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ρομποτικών δυνατοτήτων εξανεμίζονται -προχωρώντας πέρα από τις αναχρονιστικές δραστηριότητες των παραδοσιακών ρομπότ-, τα νέα μοντέλα συνεργασίας και ροής εργασίας φέρνουν κοντά τους ανθρώπους και τα ρομπότ στη βιομηχανία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Ζανδές επισημαίνει ότι: «στην ABB δουλεύουμε χρόνια στην ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών που αφορούν στα ρομποτικά συστήματα. Μελετούμε, παράγουμε και ενσωματώνουμε στις λύσεις μας καινοτόμα εργαλεία όπως το Wizard Easy Programming (εργαλείο για εύκολο προγραμματισμό του ρομπότ, βήμα-βήμα), το Lead-Through Device (συσκευή καθοδήγησης & προγραμματισμού), την εφαρμογή AR Viewer για Smartphones & Tablets, ώστε η ενσωμάτωση ενός cobot στην ελληνική επιχείρηση να γίνεται πιο εύκολα και απροβλημάτιστα από ποτέ».

4. Καρτεσιανό Ρομπότ
Τα καρτεσιανά ρομπότ είναι ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος τύπος ρομπότ για πολλές βιομηχανικές εφαρμογές. Τα ρομπότ αυτά διαθέτουν τρεις γραμμικούς άξονες που βρίσκονται σε γωνία 90 μοιρών, δηλαδή μετακινούνται σε ευθεία γραμμή και δεν περιστρέφονται. Η άκαμπτη δομή αυτών των ρομπότ επιτρέπει προηγμένη ακρίβεια και επαναληψιμότητα. Συχνά χρησιμοποιούνται σε γραμμές συναρμολόγησης για την εκτέλεση απλών κινήσεων, όπως η παραλαβή και η μετακίνηση φορτίων. Τα καρτεσιανά ρομπότ δεν μπορούν να φτάσουν εύκολα ή κοντά σε εμπόδια, ενώ οι εκτεθειμένοι μηχανισμοί ολίσθησης τους καθιστούν λιγότερο κατάλληλους για περιβάλλοντα με σκόνη. Τα καρτεσιανά ρομπότ είναι πιο δύσκολο να συναρμολογήσουν, να ευθυγραμμίσουν και να συντονίσουν τους διαφορετικούς άξονες, σε σχέση πάντα με άλλα ρομπότ.

Τομείς της βιομηχανίας που εφαρμόζουν τέτοιες τάσεις
Η Διεθνής Ομοσπονδία Ρομποτικής (IFR) δημοσιεύει κάθε χρόνο την έκθεση της Παγκόσμιας Ρομποτικής. Η τελευταία έκθεση, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2019, έδειξε ότι οι ακόλουθες βιομηχανίες έχουν εγκαταστήσει τα περισσότερα βιομηχανικά ρομπότ τα τελευταία τρία χρόνια (με τα τελευταία στοιχεία πλήρους έτους από το 2018). Ο κ. Ζανδές τονίζει ότι «τα ρομποτικά συστήματα προσδίδουν μοναδικά χαρακτηριστικά σε οποιαδήποτε γραμμή παραγωγής, όπως ευελιξία, ασφάλεια, αδιάλειπτη λειτουργία, αύξηση παραγωγικότητας, ποιότητα και συνέπεια».

1. Παλετοποίηση
Η βιομηχανική παλετοποίηση αναφέρεται στη φόρτωση και εκφόρτωση χαρτοκιβωτίων, σακιών ή άλλων αντικειμένων από ή προς παλέτες. Η αυτόματη παλετοποίηση αναφέρεται στα βιομηχανικά ρομπότ παλετοποίησης, που εκτελούν τη συγκεκριμένη διαδικασία αυτόματα. Τα ρομποτικά συστήματα παλετοποίησης εμφανίζονται σε πολλές βιομηχανίες, όπως για παράδειγμα της επεξεργασίας τροφίμων και τοποθετούνται μετά από τη δευτερογενή συσκευασία καθώς χρησιμοποιούνται για το αυτόματο χτίσιμο της κάθε παλέτας με τις συνολικές συσκευασίες των προϊόντων (χαρτοκιβώτια, χαρτόδισκους, πακέτα, τελάρα, σακιά, κ.ά.), σύμφωνα πάντα με τις προδιαγραφές της κάθε επιχείρησης. Από την πλευρά του, ο κ. Κοντογιάννης, αναφέρει ότι: «Θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι στα άμεσα σχέδια μας ο εκσυγχρονισμός του ενός παλετοποιητικού σταθμού, όπου θα αυξήσει τον αριθμό τους στους δέκα συνολικά.

Με τη βοήθεια αυτών των συστημάτων και συμπεριλαμβανομένων των φιλικών για το χρήστη software, η παλετοποιήση των κιβωτίων που άλλοτε ήταν μια κοπιαστική διαδικασία και πολλές φορές δημιουργούσε συνωστισμό αλλά και καθυστερήσεις (bottleneck) στην παραγωγική διαδικασία, πλέον περνάει στο παρασκήνιο». Υπάρχει μεγάλη ποικιλία ρομποτικών συστημάτων παλετοποίησης με μεγάλη γκάμα ωφέλιμου φορτίου και εμβέλειας.

Ο Λεωνίδας Κοζανίτης, Διευθυντής Εργοστασίου Σούρπης Μύλοι Λούλοι, παραθέτει τη δική τους εμπειρία. Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος επισημαίνει ότι «στη βιομηχανική μονάδα Σούρπης των ΜΥΛΩΝ ΛΟΥΛΗ ΑΕ, χρησιμοποιούμε ρομποτικά συστήματα παλετοποίησης στο τμήμα μικροσυσκευασίας, όπου συσκευάζονται τα καταναλωτικά μας προϊόντα με τον εμπορικό τίτλο «ΜΥΛΟΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ». Τα χρησιμοποιούμενα ρομποτικά συστήματα, είναι (ο ρομποτικός βραχίονας) της εταιρείας ΑΒΒ, ενώ η τελική εφαρμογή έχει γίνει από ελληνικές εταιρείες. Συγκεκριμένα σε δύο συστήματα από την SABO και σε ένα τρίτο από την ICON SYSTEMS. Η χρήση των ρομποτικών συστημάτων παλετοποίησης που επιλέχθηκαν, μας βοήθησε να αυξήσουμε την παραγωγική μας δυναμικότητα, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία μας και την γρήγορη ανταπόκριση σε αλλαγές των παραγγελιών». Σαφέστατα, οι σύγχρονες τεχνολογίες ρομποτικής παρέχουν υψηλή ακρίβεια κατά την τοποθέτηση καθώς και μειωμένη συντήρηση.

2. Εγκιβωτισμός
Ο εγκιβωτισμός προϊόντων αποτελεί μια ζωτικής σημασίας διαδικασία για όλες τις βιομηχανικές μονάδες, καθώς διασφαλίζει την προστασία των προϊόντων από τυχόν φθορές κατά τη μεταφορά τους από το εργοστάσιο έως τον τελικό καταναλωτή. Κατά τον εγκιβωτισμό, προϊόντα διαφόρων διαστάσεων ομαδοποιούνται και τοποθετούνται σε χαρτοκιβώτια. Ο κ. Κοζανίτης συμπληρώνει ότι : «η χρήση των ρομποτικών συστημάτων στον τομέα συσκευασίας είναι μονόδρομος. Συνδέεται απόλυτα με τη γενικότερη λειτουργία των γραμμών συσκευασίας, οπότε η επίδρασή τους είναι καταλυτική και θα επεκτείνεται». Τα ρομποτικά συστήματα κατά τη διαδικασία αυτή, παρέχουν προστασία, καθώς και ευκολία χειρισμού με χειροκίνητα ή μηχανικά μέσα. Συνήθως, χρησιμοποιούνται συνεργατικά ρομπότ (cobots), τα οποία βοηθούν στην αυτοματοποίηση του εγκιβωτισμού και άρα και στην σημαντική αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και της αποδοτικότητας.

3. Τρόφιμα και Ποτά
Σε σύγκριση με τις άλλες βιομηχανίες αυτής της λίστας, η βιομηχανία τροφίμων έχει σχετικά μικρό αριθμό σε βιομηχανικά ρομπότ με λιγότερα από 20.000 ρομπότ εγκατεστημένα το 2018. Ωστόσο, είναι σίγουρα μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία με εφαρμογές όπως η επιλογή και η θέση για μεταποιημένα τρόφιμα, η κοπή και ο τεμαχισμός, καθώς και η διανομή και η ταξινόμηση. Η Ένωση Ρομποτικών Βιομηχανιών σχολίασε πρόσφατα ότι η βιομηχανία τροφίμων είναι «Ο επόμενος ρομποτικός σταθμός». Η αυτοματοποίηση των εργασιών είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τον συγκεκριμένο κλάδο, καθώς τα ρομποτικά συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ποικίλες εφαρμογές στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών.

Η κα. Καψάλη τονίζει ότι :«η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στην τάση αυτή καθώς τα επόμενα χρόνια διαφαίνονται μεγάλες επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα τόσο των τροφίμων όσο και στο γενικότερο retail, όπου η ανάγκη αυτοματοποίησης αποτελεί ευκαιρία νέων ρομποτικών εφαρμογών, η οποία σε συνδυασμό με πλατφόρμες λογισμικού προσφέρουν βελτιστοποίηση και αύξηση της αποδοτικότητας τόσο στην παραγωγή όσο και στην αποθήκη, εξασφαλίζοντας έγκαιρες και ακριβείς αποστολές διασφαλίζοντας την αποφυγή ανθρώπινου λάθους. Στο συγκεκριμένο τομέα ο Όμιλος εταιρειών Acmon προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις, συνδυάζοντας τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό με συστήματα όπως Manufacturing Execution Systems (M.E.S) και Warehouse management systems (W.M.S)».

4. Μέταλλα
Η ζήτηση ρομποτικών συστημάτων στη βιομηχανία μετάλλων (συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών μηχανημάτων, μεταλλικών προϊόντων και βιομηχανιών βασικών μετάλλων) αυξάνεται. Οι αναλυτές εκτιμούν μια συνολική αύξηση της ζήτησης για μέταλλα το επόμενο διάστημα, με αυξανόμενη ζήτηση κυρίως για το κοβάλτιο και το λίθιο, που χρησιμοποιούνται στις ηλεκτρικές μπαταρίες αυτοκινήτων. Μεγάλες εταιρείες μετάλλων και προϊόντων μετάλλων εφαρμόζουν στρατηγικές αυτοματισμού, συμπεριλαμβανομένης της ρομποτικής, για να μπορούν να ανταποκρίνονται γρήγορα στις νέες αλλαγές που διαμορφώνει η ζήτηση.

5. Φάρμακα και Καλλυντικά
Η φαρμακοβιομηχανία είναι ένας από τους κορυφαίους κλάδους που αναφέρονται στην έκθεση Industrial Robot της McKinsey του 2019 με τις επενδύσεις σε αυτόν τον κλάδο να αυξάνονται συνεχώς, καθώς επιτρέπουν στις εταιρείες με αυτόν τον τρόπο να μειώσουν το κόστος, να βελτιώσουν την ποιότητα και να αυξήσουν την παραγωγικότητα. Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών παραγωγής, προσφέρει ακρίβεια και συνέπεια για την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας. Αδιαμφισβήτητα, η χρήση ρομπότ στην βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών βελτιώνει σημαντικά την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότατά, προσδίδοντας αξιοπιστία στην βιομηχανική παραγωγή.

Επίδραση των Ρομπότ στη βιομηχανική παραγωγή
Τα ρομπότ επηρεάζουν θετικά τη βιομηχανική παραγωγή, αναλαμβάνοντας να επιτελέσουν επαναλαμβανόμενες εργασίες, ταυτόχρονα η συνεργασία τους με τους ανθρώπους για την παραγωγή προϊόντων έχει βοηθήσει στον εξορθολογισμό της συνολικής ροής εργασιών. Συμφώνα με τον κ. Ζανδέ, ίσως το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό των ρομποτικών συστημάτων είναι ότι: «μπορούν να εισάγουν τη βιομηχανία σε μία νέα εποχή ‘Ψηφιοποίησης – Συνεργατικότητας – Απλοποίησης’. Κρίσιμες παράμετροι λειτουργίας μπορούν πλέον να εξάγονται στο cloud, επιτρέποντας το σχεδιασμό σεναρίων προληπτικής συντήρησης ή απομακρυσμένης αποσφαλμάτωσης». Επιπλέον, ο κ. Ζανδές συνεχίζει λέγοντας ότι: «η ευκολία στον προγραμματισμό όπως και η χρήση νέων τεχνολογιών αναπαράστασης και απομακρυσμένου ελέγχου – Digital Twin – καθιστούν τα ρομπότ προσιτά σε ευρύτερο κοινό νέων χρηστών και επιχειρήσεων».

Επιπρόσθετα, η χρήση ρομποτικών συστημάτων στην παραγωγή, αδιαμφισβήτητα συνέβαλε στην απομάκρυνση των εργαζομένων από επικίνδυνα περιβάλλοντα που περιλαμβάνουν υψηλό όγκο υλικών, τα οποία μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία τους. Τα ρομπότ, αναντίρρητα, βοήθησαν στην αποφυγή λαθών, κυρίως λόγω της επιδεξιότητάς τους και των υψηλών επιπέδων, της μηχανικής μάθησης που διαθέτουν. Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Κοζανίτης, επισημαίνει ότι: «η χρήση των ρομποτικών συστημάτων ήταν για μας μονόδρομος. Έπρεπε σε συγκεκριμένους χώρους να πετύχουμε σύνθετες διαδικασίες παλετοποίησης και αυτό ήταν εφικτό με την χρήση των ρομποτικών συστημάτων».

Αφουγκραζόμενες τις νέες τάσεις όπως έχουν διαμορφωθεί, οι βιομηχανίες πρέπει να είναι πιο τολμηρές στον τρόπο μεταμόρφωσής τους. Τα ρομποτικά συστήματα πρέπει να εγκολπώνονται στη βιομηχανική παραγωγή με μία αρκετά προσεκτική προσέγγιση. Ο κ. Κοζανίτης τονίζει ότι: «οι επενδύσεις έγιναν σταδιακά, ξεκινώντας σχεδόν πριν δεκαεννέα χρόνια με ένα απλό ρομπότ FANUK για να καταλήξουμε στα σύγχρονα ρομπότ ΑΒΒ. Συνολικά το κόστος των σχετικών επενδύσεων (μόνον τα ρομποτικά συστήματα) ξεπέρασε τις 500.000 ευρώ». Αδιαμφισβήτητα μια συνολική στρατηγική είναι άκρως απαραίτητη, έτσι οι βιομηχανίες πρέπει, σε ένα πρώτο χρόνο να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους να αγκαλιάσουν περισσότερο τη ρομποτική και τις δυνατότητες που αυτή προσφέρει. Όπως επισημαίνει και κ. Ζανδές, «από τον YuMi, το πρώτο πραγματικά συνεργατικό ρομπότ που άνοιξε τον δρόμο το 2015, το νέο κύμα αυτοματισμού έχει αρχίσει ήδη να εδραιώνεται σε ολόκληρο τον τρόπο βιομηχανικής παραγωγής, προσφέροντας ένα μοναδικό συνδυασμό ασφάλειας και αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπου και ρομπότ». Έτσι, θα αρχίσουμε να βλέπουμε τον μετασχηματισμό των βιομηχανιών, όπως ποτέ άλλοτε.

Στο μέλλον, η συνέργεια των δεξιοτήτων των ρομπότ και των ανθρώπων θα είναι ακόμη πιο σημαντική για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ποιότητας, διατηρώντας παράλληλα βιώσιμες συνθήκες εργασίας και διασφαλίζοντας ένα περιβάλλον, υγείας και ασφάλειας για τον άνθρωπο- εργαζόμενο. Η επίδραση των ρομποτικών συστημάτων στην παραγωγή είναι σημαντική, σύμφωνα μάλιστα με την Κα. Καψάλη: «τα οφέλη των χρηστών εμφανίζονται σε ποικίλους τομείς ωστόσο ο τομέας της ασφάλειας και της ευκολίας υλοποίησης συγκεκριμένων διεργασιών χωρίς λάθη, να παραμένουν από τα πρώτα στην αντίστοιχη λίστα. Συμπληρωματικά οι εξαιρετικά μεγάλες ταχύτητες, το multitasking, η αξιοπιστία και η ακρίβεια εκτέλεσης οποιαδήποτε εργασίας καθιστούν τις ρομποτικές εφαρμογές αναγκαιότητα και όχι πολυτέλεια σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων και βιομηχανικών μονάδων».

Σύμφωνα με την κα. Καψάλη, τα παραπάνω οφέλη έρχονται να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανικής επιχείρησης στο σύνολό της, προσδίδοντας συν τοις άλλοις μια τεράστια ευελιξία στον τρόπο λειτουργίας της γραμμής παραγωγής της. «Κι ενώ παραδοσιακά η προσαρμογή της γραμμής παραγωγής στις απαιτήσεις και τάσεις της αγοράς ήταν μια ακριβή και χρονοβόρα διαδικασία, με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων η επιχείρηση πραγματοποιεί αλλαγές γρήγορα και οικονομικά. Ταυτόχρονα, τα ρομποτικά συστήματα δίνουν τη δυνατότητα για συχνό ανασχεδιασμό του τελικού προϊόντος και της συσκευασίας του, μεγαλύτερη ποικιλία και δημιουργία customized προϊόντων» συμπληρώνει η κα. Καψάλη.

Αυτή η νέα τάξη πραγμάτων θα παρακινήσει τους ανθρώπους και τους ρομποτικούς αυτοματισμούς, να λειτουργούν στον ίδιο χώρο εργασίας, αξιοποιώντας, αμοιβαία, τις δυνατότητες ο ένας του άλλου. Έτσι, τα ρομπότ όχι μόνο θα συνεργάζονται με τους ανθρώπους στον χώρο εργασίας, αλλά θα συμβάλλουν στην επανάσταση των ρόλων εργασίας, εισαγάγοντας ταυτόχρονα νέες δεξιότητες για τους εργαζόμενους.

Πλαστικά απορρίμματα: ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα

Η βιομηχανία πλαστικού, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βιομηχανία πετρελαίου, έχει δημιουργήσει ένα παγκόσμιο πρόβλημα, οι ρίζες του οποίου προέρχονται στο ότι η καύση των πλαστικών προς το παρών αποτελεί μονόδρομο. Όπως χαρακτηριστικά μας λέει ένας από τους συμμετέχοντες στο ρεπορτάζ, «αν το πλαστικό σταματήσει να παράγεται, για να πάμε από την Αθήνα στην Πάτρα θα θέλουμε 100 ευρώ σε καύσιμα».

Το καλοκαίρι του 2018, οι κάτοικοι της Jenjarom, μια μικρή πόλη στη Μαλαισία, ένιωθαν καθημερινά μια έντονη μυρωδιά. Αιτία ήταν η καύση πλαστικών από παράνομες εγκαταστάσεις, οι οποίες με αυτόν τον τρόπο προσπαθούσαν να εξαφανίσουν μέρος των 19.000 τόνων πλαστικού που έχουν καταλήξει εκεί, μετά το εμπάργκο της Κίνας σε πλαστικά απορρίμματα από τις αρχές του 2018. Αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων, οι ΗΠΑ, Βρετανία και Αυστραλία, βρήκαν στη Μαλαισία μια προσωρινή λύση, προκειμένου να αποσυμφορήσουν τα συστήματα ανακύκλωσής τους, τα οποία επιβαρύνονται με χιλιάδες επιπλέον τόνους πλαστικών καθημερινά. Το πρόβλημα αφορά και την Ευρώπη, όπου σύμφωνα με εκτιμήσεις μέχρι και το Μάρτιο του 2019, περισσότεροι από 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού ήταν αποθηκευμένοι κυρίως στις δυτικές χώρες, οι οποίες είναι και ωριμότερες όσον αφορά τη διαδικασία ανακύκλωσης.

Από το 1950, η παγκόσμια βιομηχανία έχει παράγει περίπου 6,3 δισεκατομμύρια τόνους πλαστικού, το 91% των οποίων δεν έχει ανακυκλωθεί ποτέ. Οπότε ακόμα και πριν από το εμπάργκο της Κίνας, μόλις το 9% της συνολικής μάζας πλαστικού κατέληγε στην ανακύκλωση και το 12% αυτής κατέληγε σε διαδικασία καύσης. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν το 80% του πλαστικού που παράγεται παγκοσμίως καταλήγει σε νόμιμες ή παράνομες χωματερές. Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, την ερχόμενη δεκαετία, περισσότεροι από 111 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού θα πρέπει να έχουν επαναδρομολογηθεί σε νέες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Ωστόσο, με την εικόνα που έχουμε σήμερα για τη δυναμικότητα των μονάδων που είναι διαθέσιμες, αλλά και αυτών που βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης, το σενάριο της ταινίας Γουόλ-Υ δε δείχνει πλέον τόσο φανταστικό.

Η ανακύκλωση που κάνουμε είναι σε μεγάλο ποσοστό άχρηστη
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ), ο οποίος διαχειρίζεται το πλαστικό συσκευασίας, αυτό προέρχεται κατά περίπου 65% από ΒΕΑΣ (δηλαδή Βιομηχανικά και Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), δηλαδή ότι συλλέγεται από σούπερ-μάρκετ, εμπόρους κ.λπ. και κατά 35% από μπλε κάδο. Το 2016, 2017 και 2018 (νεότερα στοιχεία δεν ήταν διαθέσιμα), παράχθηκαν ετησίως από 186.000 έως 188.000 τόνοι πλαστικών αποβλήτων, εκ των οποίων έφτασαν σε κάποια μονάδα διαλογής το 38,2%, 41,4% και 43,6% αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση τα μεγέθη είναι πάνω από τον προβλεπόμενο στόχο του 22,5%. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα υλικά αυτά έφτασαν στη μονάδα διαλογής δε σημαίνει ότι ανακυκλώθηκαν από τη βιομηχανία πλαστικού, οπότε είναι πιθανό ένα ποσοστό αυτών να συσσωρεύτηκε.

Εκτός του παραπάνω υλικού, ένα μεγάλο ποσοστό του πλαστικού, που παράγεται και ανακυκλώνεται δεν παρακολουθείται από τον Ε.Ο.ΑΝ. Δεν μπορέσαμε να βρούμε στοιχεία για την ποσότητα του εν λόγω πλαστικού, γνωρίζουμε, όμως, ότι είναι πολλαπλάσια των προαναφερόμενων ποσοτήτων. Επίσης, γνωρίζουμε ότι είναι ευθύνη της βιομηχανίας να φροντίζει για την ανακύκλωσή του, μέσω συνεργατών, οι οποίοι κάνουν τη συλλογή, τη διαλογή και τελικά την επαναδιάθεσή του στην αγορά.

Μέχρι εδώ δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Ωστόσο, μια ακόμα πληροφορία που μας δίνει ο Ε.Ο.ΑΝ είναι ότι μέχρι το 2017 μεγάλο ποσοστό των ανακτώμενων υλικών συσκευασίας (60%) κατευθυνόταν σε αγορές του εξωτερικού και κυρίως στην Κίνα. Το ποσοστό αυτό ήταν ίσο ή και μεγαλύτερο για το βιομηχανικό πλαστικό.
Επομένως, από τις αρχές του 2018, οπότε η Κίνα έκλεισε τα σύνορά της για το πλαστικό, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι η ετήσια απόθεση αποβλήτων πλαστικού ήταν ίδια με τις περασμένες χρονιές, δηλαδή περίπου 185.000 τόνοι και η ποσότητα βιομηχανικού πλαστικού διπλάσια ή ίσως και παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το 60% αυτής της ποσότητας παρέμεινε αδιάθετο. Στην πραγματικότητα, το ποσοστό είναι μεγαλύτερο του 60% γιατί οι αγοραστές πλαστικού που βρίσκονται σε άλλες χώρες πλην της Κίνας, έχουν να ικανοποιήσουν την εσωτερική αγορά, η οποία εμφανίζει ακόμα περισσότερες συσσωρεύσεις.

Που καταλήγει το πλαστικό που συσσωρεύεται αλλά δε βρίσκει αγοραστές;
Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν και γενικά αποφεύγουν να μιλούν για αυτό. Αρκετές φωτιές σε εργοστάσια ανακύκλωσης, έχουν συνδεθεί με αυτό το θέμα. Επίσης, νόμιμες και παράνομες χωματερές είναι διαθέσιμες σε περίπτωση που η φύλαξη μέχρι να βρεθεί αγοραστής, αποδεικνύεται ασύμφορη. Όμως, όλα αυτά είναι εικασίες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το πλαστικό κάπου συσσωρεύεται και επομένως, η λογική λέει ότι βουνά πλαστικού, όπως αυτά που είδαμε στο ντοκιμαντέρ του BBC για τη Μαλαισία, έχουν αρχίσει να δημιουργούνται σε ευρωπαϊκές χώρες.

H πανδημία έχει επιδεινώσει εκθετικά την κατάσταση, καθώς η αυξημένη ζήτηση για μάσκες, γάντια, συσκευασίες φαγητού και συσκευασίες για τα προϊόντα που αγοράζονται από ψηφιακά καταστήματα, δημιουργεί επιπλέον φορτίο στα ήδη κορεσμένα συστήματα ανακύκλωσης. Παράλληλα, η μείωση της τιμής του πετρελαίου έχει οδηγήσει σε ανάλογη μείωση της τιμής της παραγωγής πλαστικού, με αποτέλεσμα η αγορά ανακυκλώσιμου πλαστικού να είναι πλέον εξαιρετικά ασύμφορη.

Τα κενά που αφήνουν οι κυβερνήσεις προσπαθούν να καλύψουν άλλοι οργανισμοί. Διάφορα ιδρύματα και ΜΚΟ, έχουν συνδέσει τη δράση τους με την καταπολέμηση της μόλυνσης από το πλαστικό, αλλά στην ουσία δεν δίνουν ολοκληρωμένη λύση, γιατί το έργο τους τελειώνει στο στάδιο της συλλογής ή στην καλύτερη περίπτωση της διαλογής. Εκπρόσωπος του Ιδρύματος Λασκαρίδη, το οποίο έχει εστιάσει τη δράση του στην απορρύπανση ακτών και βυθών, παραδέχεται ότι τα απορρίμματα που συλλέγει με αυτές τις δράσεις δεν έχουν οικονομική αξία στη χώρα μας.

Όπως αναφέρει, ο εκπρόσωπος του Ιδρύματος, το σύστημα της διαχείρισης έχει στηθεί στη βάση της χρηματοδότησής του από τους πολίτες της χώρας και από κάποιες εταιρείες, όχι με βάση την αξία των υλικών αυτών καθ’ αυτών. Γι’ αυτό και βλέπουμε τα πλαστικά μιας χρήσης να έχουν τέτοια διείσδυση στην ελληνική καθημερινότητα. Μια τεράστια ποσότητα πλαστικού, η οποία δεν έχει καμία οικονομική αξία, χρησιμοποιείται ανεξέλεγκτα, χωρίς πλαίσιο ελέγχου.

Μια ανάλογη δράση που έγινε πρόσφατα με τη συνεργασία των εταιρειών Polyeco και Nestle κατέληξε στο ίδιο αποτέλεσμα. Το πλαστικό που συλλέχθηκε από το Φαληρικό Όρμο, έχει καθαριστεί και συσκευαστεί στις αποθήκες της Polyeco, περιμένοντας αγοραστή ή έστω κάποιον που θα θελήσει να το αξιοποιήσει.

Ευρωπαϊκά εργοστάσια ανακύκλωσης, καύση πλαστικού και μικρόβια
Κοινός στόχος όλων των παραπάνω λύσεων είναι η μετατροπή των πλαστικών απορριμμάτων σε κάτι χρησιμότερο. Οπότε σε αυτήν τη φάση του πολιτισμού μας, προσπαθούμε να λύσουμε μερικώς το πρόβλημα, δεδομένου ότι κάθε μετατροπή έχει απώλειες εξαιτίας των νόμων της θερμοδυναμικής. Η οριστική λύση θα ήταν η δραστική μείωση της παραγωγής πλαστικού ή ακόμα και ο μηδενισμός της παραγωγής, η οποία όμως είναι ουτοπική, καθώς δεν έχει βρεθεί κάποιο υλικό καλύτερο και φθηνότερο που θα λειτουργήσει ως αντικαταστάτης σε μεγάλη κλίμακα.

Λίγο πριν την έναρξη της πανδημίας, ακούγονταν πληροφορίες για 40 εργοστάσια απορριμμάτων σε όλη την Ελλάδα, με στόχο μέχρι το 2030 να θάβεται στις χωματερές μόλις το 10% των αποβλήτων από το 80% που είναι το ποσοστό σήμερα. Στην ΕΕ, περίπου το 42% των πλαστικών απορριμμάτων που συλλέχθηκαν το 2016, κατέληξαν σε καύσιμη ύλη.

Σήμερα λειτουργούν μόλις 4 μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων και επιπλέον το εργοστάσιο βιοξήρανσης στο Ηράκλειο και το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) στη Φυλή, ενώ υπό κατασκευή είναι μονάδες σε Αλεξανδρούπολη, Θήβα, Ηλεία, τρεις μονάδες στη ΣΔΙΤ Πελοποννήσου και το Αμάρι της Κρήτης. Σε καμία από τις παραπάνω μονάδες σε λειτουργία δεν γίνεται καύση πλαστικού και ούτε έχει γίνει λόγος ότι αυτό θα είναι δυνατό στις νέες μονάδες, μόλις αρχίσουν να λειτουργούν. Η επιλογή της καύσης απαιτεί σημαντικές επενδύσεις, καθώς τα εργοστάσια πρέπει να είναι εφοδιασμένα με τεχνολογίες που θα συγκρατούν τα επιβλαβή αέρια που παράγονται.

Η αύξηση των μονάδων ανακύκλωσης είναι η ασφαλέστερη λύση, δεδομένου ότι είναι η πιο δοκιμασμένη, αλλά δεδομένων των συνθηκών έχει σημαντικό ρίσκο, καθώς διάφοροι παράγοντες, όπως η μεταβλητότητα της τιμής του πλαστικού στην αγορά και η καθαρότητα του υλικού που φτάνει στη μονάδα, είναι πιθανό να κάνουν την επένδυση ασύμφορη.

Τέλος, όσον αφορά τα μικρόβια, αν και έχουν βρεθεί κάποια με μεγάλη όρεξη για πλαστικό, η μελέτη τους είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι ενώ ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να κλείνει το διακόπτη μιας μηχανής που «τρώει» πλαστικό, δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί ζητήσει από τα μικρόβια να αρχίζουν και να σταματούν να τρώνε σύμφωνα με τη βούληση του. Εκτός αυτού, τα μικρόβια, όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί παράγουν απόβλητα. Επομένως, χρειάζεται να είμαστε σίγουροι ότι τα απόβλητά τους δεν είναι τοξικά για άλλους έμβιους οργανισμούς, μεταξύ των οποίων είναι και ο άνθρωπος.

Σε αυτό το πλαίσιο, η πιο ασφαλής λύση φαίνεται να είναι η μείωση της χρήσης πλαστικού, προκειμένου να δώσουμε τον απαραίτητο χρόνο στην τεχνολογία και στους επενδυτές να βρουν τρόπους, που θα κάνουν την επαναχρησιμοποίηση των πλαστικών απορριμάτων αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα.

Η ΜΕΑ Σερρών στο μικροσκόπιο

O Ματθαίος Μελισσουργός, μηχανολόγος μηχανικός και γενικός διευθυντής της ΜΕΑ Σερρών μας ξενάγησε στη μονάδα και στη συνέχεια, σε ένα αποκλειστικό ρεπορτάζ μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες για τη λειτουργία της, αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανακύκλωση στη χώρα μας και παγκοσμίως.

Plant: Πότε ξεκίνησε τη λειτουργία της η μονάδα;
M.M.:Το φθινόπωρο 2019 ξεκίνησε τη λειτουργία της η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Σερρών, μια μονάδα πρότυπο για όλη την Ελλάδα. Η μονάδα σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την ΣΙΡΡΑ Α.Ε. και στην οποία συμμετέχουν οι εταιρείες ARCHIRODON GROUP NV (45%), INTRAKAT (45%) & ENVITEC AE (10%). Η ΣΙΡΡΑ συμμετείχε στη χρηματοδότηση του έργου, ενώ έχει αναλάβει τη λειτουργία και διαχείριση της μονάδας για διάστημα 25 ετών για λογαριασμό του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας.

Η Μονάδα εκτείνεται σε έκταση 57.000 τ.μ. δίπλα στον ΧΥΤΥ του Δήμου Ηράκλειας του Νομού Σερρών και δέχεται τα απορρίμματα όλων των δήμων του νομού Σερρών, ενώ θα εξυπηρετεί και το Δήμο Κιλκίς μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του αντίστοιχου σταθμού μεταφόρτωσης. Αποτελεί μια τεχνική λύση, που περιλαμβάνει τις τεχνολογίες της μηχανικής διαλογής και της βιολογικής επεξεργασίας, μέσω κομποστοποίησης με ονομαστική δυναμικότητά 63.000 τόνων απορριμμάτων ετησίως, από τους οποίους έως 3.000 τόνοι ετησίως είναι προδιαλεγμένα οργανικά απόβλητα.
Το υπόλειμμα που παραμένει τελικά προς ταφή μειώνεται σε ποσοστό χαμηλότερο του 39% των παραγόμενων αποβλήτων, μετατρέποντας με αυτόν τον τρόπο τον υφιστάμενο ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ, που σημαίνει ότι παρατείνεται κατά τουλάχιστον 2,5 φορές ο χρόνος ζωής του.

Η διαδικασία διαλογής μπορεί να γίνει πλήρως αυτοματοποιημένη;
M.M.:Πουθενά στον κόσμο δεν είναι εφικτό να έχουμε μια 100% αυτοματοποιημένη μονάδα διαλογής. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ποικιλία και τα μεγέθη των υλικών που διαχειριζόμαστε, είναι μεγάλη καθώς ακόμα και μεταξύ ίδιων υλικών υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, που δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν από τους αυτοματισμούς των μηχανών. Η χειροδιαλογή γίνεται κυρίως σε τμήματα μεγάλων υλικών, τα οποία μπορεί εύκολα κάποιος να πιάσει και να αφαιρέσει.

Plant: Ποιες είναι οι καινοτομίες των μηχανών που χρησιμοποιούνται στη διαλογή;
M.M.:Από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, μόνο οι οπτικοί διαχωριστές έχουν προστεθεί σε επίπεδο τεχνολογίας, ενώ υπάρχουν σχεδιαστικές εξελίξεις προς την αύξηση των επιπέδων απόδοσης στο λοιπό εξοπλισμό. Σε γενικές γραμμές, οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στη διαλογή απορριμμάτων δεν αλλάζουν με το ρυθμό που αλλάζουν άλλες τεχνολογίες. Οι βασικές τεχνολογικές εξελίξεις, που βλέπουμε είναι στη διαχείριση των οργανικών τμημάτων των απορριμμάτων. Δεδομένου ότι η δική μας μονάδα υλοποιήθηκε πρόσφατα, έχουμε αξιοποιήσει την πιο σύγχρονη τεχνολογία σε αυτόν τον τομέα αλλά και στην ανάκτηση ανακυκλωσίμων.

Plant: Στον εξωτερικό χώρο του εργοστασίου, η ματιά μας πέφτει στους σωρούς των συμπιεσμένων πλαστικών σακουλών.
M.M.:Η πλαστική σακούλα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ανακύκλωση πλαστικών, όχι μόνο για εμάς, αλλά για όλον τον κόσμο από το 2015 που η Κίνα σταμάτησε να απορροφά το σύνολο σχεδόν της παγκόσμιας παραγωγής. Φανταστείτε ότι η εικόνα που βλέπετε αφορά μόνο το Νομό Σερρών τον οποίο εξυπηρετούμε στην παρούσα φάση. Στη δική μας μονάδα το πλαστικό φιλμ αποτελεί περίπου το 70% όλων των ανακυκλώσιμων που ανακτώνται. Η μόνη άμεση λύση θα ήταν η κατάργηση παραγωγής και χρήσης της πλαστικής σακούλας, δεδομένης και της ζημιάς που προκαλεί στο περιβάλλον.

Plant: Το εργοστάσιο είναι στο μέγιστο των δυνατοτήτων του;
M.M.:Το εργοστάσιο συμβατικά εξυπηρετεί 63.000 τόνους σύμμεικτων απορριμμάτων ετησίως, εκ των οποίων έως 3.000 τόνοι μπορεί να είναι προδιαλεγμένα οργανικά του καφέ κάδου. Παρ’ όλα αυτά, ο σχεδιασμός του εργοστασίου είναι τέτοιος, ώστε να δύναται να καλύψει ακόμα μεγαλύτερη δυναμικότητα με σκοπό μελλοντικές επεκτάσεις. Ακόμα και πριν την πανδημία, δεν είχαμε φτάσει στο μέγιστο της δυναμικότητας. Τώρα με την πανδημία αναμένεται να φτάσουμε λίγο πάνω από 45.000 τόνους. Δεδομένου ότι αποτελεί σπατάλη πόρων η μη εκμετάλλευση της πλήρους δυναμικότητας του εργοστασίου, αναμένεται η κατάσταση να αλλάξει προς το καλύτερο, όταν θα παραλάβουμε και τα απορρίμματα του Δήμου Κιλκίς, με το πέρας κατασκευής του αντίστοιχου σταθμού μεταφόρτωσης.

Επίσης, τα παραπάνω μεγέθη αφορούν αποκλειστικά τους πράσινους και καφέ κάδους, και δεν αφορούν τους μπλε κάδους, από τους οποίους συλλέγονται γύρω στους 7.000 επιπλέον τόνους αποβλήτων για το Νομό Σερρών. Σε κάθε περίπτωση η τεχνολογική υπεροχή και ο σχεδιασμός του εργοστασίου θα μπορούσε κάλλιστα να υποδεχτεί και να επεξεργαστεί άμεσα και τον μπλε κάδο των ανακυκλώσιμων, επιτυγχάνοντας τη βέλτιστη ανάκτηση προϊόντων. Ωστόσο, αυτές είναι αποφάσεις και δράσεις που θα πρέπει να ληφθούν από την πολιτεία.

Plant: Με εξαίρεση την πλαστική σακούλα, υπάρχει διέξοδος για τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά;
M.M.:Ναι, διαθέτουμε τα υλικά αυτά στην αγορά, κυρίως την ελληνική, αν και οι τιμές είναι αρκετά διαφοροποιημένες προς τα κάτω σε σχέση με το παρελθόν. Μεγάλες εταιρείες εμφιάλωσης βοηθούν στην απορρόφηση κάποιων τύπων πλαστικού και στο άμεσο μέλλον σκέφτονται να αυξήσουν το ανακυκλωμένο πλαστικό που χρησιμοποιούν. Επίσης, υπάρχει διερευνημένη αγορά για τα μέταλλα.

Plant: Όσον αφορά τη διάθεση των δευτερογενών προϊόντων που προέρχονται από τη βιολογική επεξεργασία του οργανικού τμήματος των απορριμμάτων, ποια είναι η εικόνα;
M.M.:Κυρίως τρία είναι τα αξιοποιήσιμα προϊόντα που προκύπτουν από τη βιολογική επεξεργασία των απορριμμάτων. Εμείς παράγουμε CLO (Compost Like Output ή υλικό κόμποστ τύπου Α) που είναι και το κύριο δευτερογενές προϊόν, του οποίου η ποιότητα είναι ομολογουμένως η καλύτερη μεταξύ των αντίστοιχων CLO που παράγονται στην Ελλάδα, παρ΄ όλα αυτά με την τρέχουσα νομοθεσία δεν μας επιτρέπεται να το διαθέσουμε ως εδαφοβελτιωτικό. Οπότε, οι προορισμοί διάθεσης είναι πολύ περιορισμένοι και αφορούν κυρίως τη χρήση του ως υλικό επίχωσης ή τελικής στρώσης φύτευσης προς αποκατάσταση λατομείων. Ευτυχώς, η δική μας μονάδα είναι δυνατόν να αλλάξει τις διαδικασίες της με παράλληλη προσθήκη κάποιου εξοπλισμού για να παράγει SRF προς καύση. Ωστόσο, παραμένει ακόμα το ζήτημα του κόστους διάθεσης του σε μονάδες που μπορούν να το αξιοποιήσουν και που στην παρούσα φάση στη Ελλάδα αφορά σε λίγα εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου.

Manufacturing Excellence Awards 2020: Tα βραβεία της Ελληνικής Βιομηχανίας

Οι επιχειρήσεις που δείχνουν το δρόμο της εξωστρεφής και καινοτόμας επιχειρηματικής δραστηριότητα, βραβεύτηκαν στα Manufacturing Excellence Awards 2020, αναδεικνύοντας μεγάλους νικητές τις Theon Sensors και Παπαστράτος.

Η διοργάνωση των Manufacturing Excellence Awards της BOUSSIAS, αναδεικνύει και επιβραβεύει βέλτιστες και καινοτόμες πρακτικές βιομηχανικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο της λειτουργίας τους, περιλαμβάνοντας ποιότητα εργασιών στην παραγωγική και εφοδιαστική αλυσίδα, περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες, ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και συνεισφορά στην ανάπτυξη της τοπικής και εθνικής οικονομίας.
Προσαρμοσμένη στις νέες συνθήκες, η διοργάνωση των βραβείων απέστειλε ταχυδρομικώς στους νικητές τα βραβεία τους, ανανεώνοντας το ραντεβού για την επόμενη χρονιά με την ευχή όλων να διεξαχθεί υπό ομαλές συνθήκες.

Ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής των βραβείων Διονύσης Νικολάου, Γενικός Διευθυντής διαΝΕΟσις, μεταξύ άλλων επισήμανε στη δήλωσή του:

«Τον τελευταίο χρόνο γίναμε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς για τον κόσμο υγειονομικής κρίσης με ανυπολόγιστες οικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Η κρίση αυτή ανέδειξε τους τομείς, που πρέπει να στραφούμε αλλά και τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουμε. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οι επιχειρήσεις είχαν από πολύ νωρίς προσανατολισθεί στην εξωστρεφή δράση, είχαν επενδύσει στην καινοτομία και είχαν μέσα τους τον αέρα της οραματικής επιχειρηματικότητας. Δεν πρέπει να έχουμε καμία αμφιβολία ότι μελλοντικά αυτές θα είναι οι μόνες αξίες που θα εξοπλίζουν τις επιχειρήσεις για να αντέξουν το διεθνή ανταγωνισμό που δημιουργούν οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, οι περιβαλλοντικές προκλήσεις και οι απαιτούμενες νέες δεξιότητες».

Ο κ. Νικολάου έδωσε, επίσης, ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία του θεσμού των βραβείων για τις επιχειρήσεις, τονίζοντας ότι: «οι εξέχουσες επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο φετινό διαγωνισμό Manufacturing Excellence Awards 2020, που έχει εξελιχθεί σε σύμβολο-θεσμό της καινοτομίας στη χώρα μας, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα δυναμικών και καινοτόμων επιχειρήσεων, που έχουν τελικά υπερκεράσει όλα τα παραπάνω αντικειμενικά εμπόδια. Τα επιτεύγματα των συμμετεχόντων μας προκαλούν τον θαυμασμό γιατί αποτελούν εξαίρεση στη στασιμότητα και την πεποίθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει στη χώρα αυτή. Είναι η απάντηση και η επιβεβαίωση ότι όλα είναι θέμα θέλησης, οράματος και δέσμευσης. Οι επιχειρήσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν τη βάση και το παράδειγμα για τη διάδοση του πνεύματος της έρευνας σε όλη την οικονομία για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, βασισμένο στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες».

Τα Βραβεία της Χρονιάς

Οι δυο κορυφαίες διακρίσεις των Manufacturing Excellence Awards 2020, τις οποίες απέσπασαν οι εταιρείες που συγκέντρωσαν συνολικά τα περισσότερα βραβεία, αποδεικνύοντας τη σπουδαιότητα του έργου τους.

Smart & Innovative Factory of the Year
Theon Sensors
“Είναι μεγάλη τιμή για τη THEON SENSORS, μέλος του ομίλου EFA GROUP, να παραλαμβάνει το βραβείο Smart & Innovative Factory of the Year. Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που ελληνικός βιομηχανικός Όμιλος εταιρειών που δραστηριοποιείται στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, παραλαμβάνει τέσσερα βραβεία για την αριστεία, τα καινοτόμα προϊόντα, την υψηλή τεχνολογία και την εξωστρέφειά του. Μέσα από μια δυναμική πορεία 23 χρόνων και με εξαγωγές σε 54 χώρες, η THEON SENSORS έχει αποκτήσει ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά συστημάτων νυχτερινής όρασης και θερμικής απεικόνισης για την άμυνα και την ασφάλεια. Την επιτυχία μας τη χρωστάμε στην προσήλωσή μας να κάνουμε πράξη το όραμα της εταιρείας για συνεχή καινοτομία και εξωστρέφεια. Κυρίως, όμως, στο ανθρώπινο δυναμικό μας που απαρτίζεται μόνο από Έλληνες και Ελληνίδες επιστήμονες και μηχανικούς, αλλά και στην αναβάθμιση του ενδοβιομηχανικού μας μετασχηματισμού. Επενδύσαμε σε μια στρατηγική μεταμόρφωσης του οικοσυστήματος των εταιρειών μας, εστιάζοντας στις νέες τεχνολογίες, στη μετεκπαίδευση του προσωπικού, στην τεχνογνωσία και στην έρευνα. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε προϊόντα και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και να αναπτύξουμε το βιομηχανικό know-how προς ένα μοντέλο παραγωγικό και ανταγωνιστικό σε παγκόσμιο επίπεδο. Καθώς ο ρυθμός αλλαγής είναι ταχύτερος από ποτέ, τόσο ο Όμιλος EFA GROUP, όσο και η THEON SENSORS θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στον τεχνολογικό και ψηφιακό μετασχηματισμό και να επενδύει σε μια στρατηγική με κύριο χαρακτηριστικό την ευελιξία, τη συνεχή καινοτομία και την εξωστρέφεια, επεκτείνοντας την επιχειρηματική της δραστηριότητα με επενδύσεις και συμπράξεις σε νέες διεθνείς αγορές”.
Philippe Mennicken, Business Development Director

Sustainable Factory of the Year
Παπαστράτος
“Είμαστε πολύ περήφανοι και χαρούμενοι για τη βράβευσή μας ως ‘Βιώσιμο Εργοστάσιο της Χρονιάς’ και για τα υπόλοιπα τέσσερα βραβεία που λάβαμε στα Manufacturing Excellence Awards 2020. Για εμάς αποτελούν μια ακόμη επιβεβαίωση ότι η δουλειά που γίνεται μέσα από το πρόγραμμα επιχειρησιακής αριστείας Open+ που εφαρμόζουμε, όχι μόνο έχει αποτελέσματα που τα βλέπουμε σε καθημερινή βάση, αλλά εκτιμάται και από ειδικούς του κλάδου. Στόχος του προγράμματος είναι η υιοθέτηση της zero loss νοοτροπίας, το να προσπαθεί δηλαδή ενεργά κάθε εργαζόμενος να μην έχει απώλειες οποιαδήποτε τύπου (π.χ. απόδοσης, ποιότητας, ασφάλειας) σε οτιδήποτε δραστηριοποιείται, ενώ ταυτόχρονα να αισθάνεται “100% υπεύθυνος” για αυτό που κάνει. Μια νοοτροπία που συμβάλει αποφασιστικά στην ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος και του κρίσιμου στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης που αποτελεί σταθερή προτεραιότητα για την Παπαστράτος”.
Αντώνης Πυτιανός, Εκπαιδευτής Προγράμματος Επιχειρησιακής Αριστείας (ΟPEN+)

 

Manufacturing Gold Awards
Τα έργα ανά εταιρεία που κέρδισαν χρυσά βραβεία

Acmon Group – Winner
Μύλοι Λούλη Toshevo Βουλγαρίας 2019
Ο Όμιλος Acmon συνδυάζοντας την τεχνογνωσία, την εμπειρία και το πλεονέκτημα που φέρνει η συνέργεια των τριών εταιρειών του, κατάφερε να μετατρέψει έναν αλευρόμυλο περιορισμένης παραγωγής και χώρου σε ένα κορυφαίας τεχνολογίας εργοστάσιο παραγωγής και διαχείρισης ‘Α & Β’ υλών, υψηλών προδιαγραφών ασφαλείας για τον πελάτη του «Μύλοι Λούλη» στο Toshevo Βουλγαρίας. Ο καινοτόμος σχεδιασμός, ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός και το πρωτοποριακό λογισμικό διαχείρισης παραγωγής εξασφάλισαν την ποιότητα του τελικού προϊόντος στο μέγιστο βαθμό, βελτίωσαν το ενεργειακό αποτύπωμα του έργου, μείωσαν το κόστος παραγωγής, ενώ παράλληλα βελτίωσαν την απόδοσή της.

UNI-PHARMA ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Α.Β.Ε.Ε
Καινοτόμος εξοπλισμός στη UNI-PHARMA A.B.E.E.: Winner
Νέα καινοτόμα συστήματα στην παραγωγή της UNI-PHARMA A.B.E.E.: Gold
Ανταπόκριση στην πανδημία: Gold
H UNI-PHARMA ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Α.Β.Ε.Ε, μέλος του Ομίλου Φαρμακευτικών Εταιρειών Τσέτη, επιλέγει τη στρατηγική της σκληρής δουλειάς με εντιμότητα και ήθος. Όραμα της εταιρείας είναι να ηγηθεί ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου φαρμακευτικού περιβάλλοντος, παρέχοντας ποιοτικά, καινοτόμα, ασφαλή και αποτελεσματικά προϊόντα. Η πανδημία του COVID-19 ήταν η αφορμή για τον Όμιλο να αποδείξει για ακόμη μία φορά ότι δεν κάμπτεται από τα δύσκολα και τα επείγοντα. Ο Όμιλος στήριξε τους ασθενείς, τη δημόσια υγεία, την αγορά εργασίας και την ελληνική οικονομία. Μέσα από τις δύο βιομηχανίες του Ομίλου, UNI-PHARMA & INTERMED, υλοποίησε δύο γενναίες δωρεές σε χλωροκίνη και αντισηπτικά, οι οποίες ενισχύουν το ανθρωποκεντρικό προφίλ του.

ΒΙΟΠΑΡ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε. – Winner
Εργοστάσιο Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με Καύση Βιομάζας ισχύος 5MW
Οι εγκαταστάσεις του Ομίλου περιλαμβάνουν δομές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και το σύστημα αποθήκευσης και τροφοδοσίας βιομάζας. Όλα τα συστήματα είναι πλήρως αυτοματοποιημένα και ελέγχονται μέσω PLC, ενώ όλοι οι χειρισμοί πραγματοποιούνται μέσω SCADA, χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες διατάξεις, με σεβασμό προς το περιβάλλον και την ασφάλεια των εργαζομένων. Τα καυσαέρια δεν προκαλούν περιβαλλοντικά θέματα, καθώς δεν δημιουργούνται ενώσεις που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Τα στερεά σωματίδια συγκρατούνται με φίλτρα, στη συγκεκριμένη περίπτωση από ένα μεγάλο ηλεκτροστατικό φίλτρο, ενώ το μόνο υπόλειμμα από όλη τη διαδικασία είναι η στάχτη, η οποία και πάλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον εμπλουτισμό των εδαφών και τη διαδικασία της κομποστοποίησης. Η αντιρρυπαντική τεχνολογία της μονάδας είναι μια από τις πιο σύγχρονες παγκοσμίως.

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ «Η ΠΙΝΔΟΣ» – Winner
Κορυφαία βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων
Ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «H ΠΙΝΔΟΣ» είναι ο μεγαλύτερος πρωτοβάθμιος αγροτικός συνεταιρισμός στη χώρα με περισσότερους από 500 πτηνοτρόφους και 62 χρόνια συνεχούς παρουσίας στην ελληνική αγορά. Με έδρα το Ροδοτόπι Ιωαννίνων, η ΠΙΝΔΟΣ διαθέτει υπερσύγχρονες υποδομές και πλήρως καθετοποιημένη παραγωγή, ενώ ακολουθεί τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας σε κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας. Σήμερα η ΠΙΝΔΟΣ κατέχει ηγετική θέση στην πτηνοτροφία, με μερίδιο αγοράς άνω του 30%. Συντηρεί πάνω από 1.000 θέσεις εργασίας, στηρίζοντας έμμεσα χιλιάδες ακόμη θέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η ΠΙΝΔΟΣ, ένας υπερσύγχρονος συνεταιρισμός ανταγωνιστικός διεθνώς, συνδυάζει την τεχνογνωσία αιχμής με την αμιγώς ελληνική ταυτότητα και παράδοση.

EFA GROUP (EFA VENTURES, THEON SENSORS, SCYTALYS, DEFENDER, ES-SYSTEMS) – Winner
Άμυνα, Αεροδιαστημική & Ασφάλεια
O Όμιλος EFA GROUP δραστηριοποιείται εδώ και 30 χρόνια στην παγκόσμια αγορά στους τομείς της αεροδιαστημικής, άμυνας και ασφάλειας με έμφαση στους τομείς Υποστήριξης Συστημάτων & Βιομηχανικών Συνεργασιών. Απασχολεί περισσότερο από 249 υπάλληλους συνολικά, ως επί το πλείστον επιστήμονες και μηχανικούς, έχει φυσική παρουσία σε 6 χώρες, ενώ έχει εδραιωθεί σε περισσότερες από 50 χώρες παγκοσμίως. Έχει παρουσία 30 χρόνων με έργα στους τομείς Υποστήριξης Συστημάτων και Βιομηχανικών Συνεργασιών, logistics και συναφών τεχνικών υπηρεσιών στον τομέα της αεροδιαστημικής τεχνολογίας, της άμυνας και της ασφάλειας.

KLEEMANN HELLAS
Βιομηχανία κατασκευής ανελκυστήρων – Winner
Αναδιοργάνωση παραγωγής στο εργοστάσιο θαλάμων KLEEMANN – Gold
Σύστημα ποιότητας «Zero defects» – Gold
Με έτος ίδρυσης το 1983 στο Κιλκίς, η KLEEMANN είναι ένας από τους σημαντικότερους κατασκευαστές ανελκυστήρα στην Ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά. Παρέχει κάθε τύπο ανελκυστήρα για οικιακή ή εμπορική χρήση, για πρόσωπα ή φορτία καθώς επίσης ανυψωτικά συστήματα, κυλιόμενες σκάλες και διαδρόμους, ανελκυστήρες πλοίων και υποσυστήματα ανελκυστήρων. Η αναδιοργάνωση του εργοστασίου θαλάμων της KLEEMANN συνέβαλε στη δημιουργία μιας γραμμής συναρμολόγησης, που οδηγεί σε έναν συσκευασμένο θάλαμο, έτοιμο για αποστολή εντός του χρονοπρογραμματισμού παράδοσης του προϊόντος. Με πωλήσεις σε περισσότερες από 100 χώρες, η KLEEMANN εξακολουθεί να αναπτύσσεται, συνεπής στην ιστορία και στις αξίες της.

Sofia Med (Θυγατρική της ElvalHalcor) – Gold
Advanced Supply Chain Planning for the Sofia Med Copper Rolling Factory of Viohalco
Το βραβείο της Sofia Med αφορά στην υλοποίηση ενός project με αντικείμενο το Advanced Production Planning and Scheduling (APS – Optimisation). Η διεθνώς αναγνωρισμένη παραγωγός προϊόντων έλασης χαλκού και ορειχάλκου με έδρα στην Σόφια (θυγατρική εταιρεία της ELVALHALCOR S.A. – εταιρεία της Viohalco) υλοποίησε το έργο on-time και on-budget και έδωσε πολύ γρήγορα απτά αποτελέσματα, όσον αφορά τη βελτίωση της ακρίβειας και της ποιότητας του προγραμματισμού παραγωγής, της καλύτερης εξυπηρέτησης πελατών, αλλά και της παραγωγικότητας.

Eurochartiki S.A. – Winner
Βιομηχανία χαρτικών και απορρυπαντικών
Με 35 χρόνια τεχνογνωσίας στην επεξεργασία προϊόντων χάρτου και την παραγωγή υγρών απορρυπαντικών, η Eurochartiki παραμένει συνεπής στην ποιότητα των δραστηριοτήτων της, στην εξυπηρέτηση και την ικανοποίηση των πελατών της. Η υψηλή παραγωγική δυναμικότητα, η αυτοματοποίηση των γραμμών παραγωγής και η αναβαθμισμένη ποιότητα προϊόντων είναι μερικά μόνο από τα άμεσα οφέλη του τελευταίου επενδυτικού πλάνου αξίας 17 εκατομμυρίων ευρώ που έχει τεθεί σε παραγωγική λειτουργία το 2020. Η εταιρεία έχει στόχο να υλοποιήσει ένα δυναμικό πλάνο ανάπτυξης μέσα στην επόμενη πενταετία, με επίκεντρο την προϊοντική καινοτομία, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και την ενδυνάμωση του ισχυρού δικτύου πωλήσεων.

GIZELIS ROBOTICS – Gold
GIZELIS ROBOTICS: Σύγχρονα Ρομποτικά συστήματα
Η GIZELIS ROBOTICS αποτελεί την νεότερη εταιρεία στον Όμιλο GIZELIS S.A. Ιδρύθηκε το 2018 για να προσφέρει ρομποτικά συστήματα, προϊόντα και υπηρεσίες τελευταίας τεχνολογίας στην ελληνική και διεθνή βιομηχανία. Στόχος της είναι η παροχή «Λύσεων Συστημάτων Αυτοματοποίησης» που θα οδηγήσουν στην αύξηση της παραγωγικότητας, της ποιότητας, της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας στις συνεχείς αλλαγές της αγοράς και των αναγκών των πελατών. Είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που, εν καιρώ κρίσης, κέρδισε την εμπιστοσύνη και συνεργάστηκε με επενδυτικό fund, την Brookstreet Equity Partners με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Τον Ιούνιο του 2020 επιλέχθηκε από ανεξάρτητο διεθνή φορέα στις Τοπ 5 νεοσύστατες ρομποτικές εταιρίες του κόσμου για βιομηχανικές εφαρμογές ανάμεσα σε 589 επιχειρήσεις.

COFFEE ISLAND, ALPICONN – Gold
Ψηφιακή αναδιοργάνωση και αυτοματοποίηση εφοδιαστικής αλυσίδας
Η Coffee Island σε συνεργασία με την εταιρεία Alpiconn προχώρησε στην αναδιοργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και όλων των κυκλωμάτων που σχετίζονται με αυτή. Με σκοπό να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες των εσωτερικών αποθηκών της και των κέντρων διανομής και εξυπηρέτησης των καταστημάτων της, η εταιρεία εφάρμοσε προηγμένες λύσεις τεχνολογίας που βελτίωσαν σημαντικά τον τρόπο διαχείρισης και τη δυναμικότητα της στον ευρύτερο τομέα των logistics.

Rafarm A.E.B.E – Gold
H RAFARM των υψηλών επιδόσεων στην Έρευνα και Ανάπτυξη
Η θετική εξελικτική πορεία της εταιρείας καταδεικνύεται και από την αξιοσημείωτη ανοδική τάση, που παρουσιάζει ο κύκλος εργασιών του Ομίλου την τελευταία δεκαετία. Αυτό είναι αποτέλεσμα των σημαντικών επενδύσεων που γίνονται τα τελευταία χρόνια στο κομμάτι της έρευνας και ανάπτυξης και αφορούν στην εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων.

Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ – Gold
Προγράμματα για τη διαρκή βελτίωση του περιβαλλοντικού του αποτυπώματος
Στο πλαίσιο της μετάβασης σε μια κλιματικά ουδέτερη επιχειρησιακή πραγματικότητα και με πιστή εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, ο Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ βελτιώνει την ενεργειακή του απόδοση, βελτιστοποιεί το μείγμα καυσίμων μέσω της υποκατάστασης των ορυκτών καυσίμων από εναλλακτικά καύσιμα και βιομάζα, μειώνοντας αντίστοιχα τις εκπομπές CO2.

 

COVID-free γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο

Τρεις τεχνικές από εφαρμογές καθαρών χώρων που μπορούν να εφαρμοστούν στις παραγωγικές εγκαταστάσεις, εξασφαλίζοντας μια «καθαρή» γραμμή παραγωγής.

Το cleanroom είναι μια εγκατάσταση που χρησιμοποιείται συνήθως ως μέρος της εξειδικευμένης βιομηχανικής παραγωγής, όπως για παράδειγμα της παρασκευής φαρμακευτικών ειδών. Είναι σχεδιασμένο για να διατηρεί εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα σωματιδίων, όπως σκόνη, αερομεταφερόμενους οργανισμούς κ.λπ. Το cleanroom έχει συνήθως ένα επίπεδο καθαριότητας ποσοτικοποιημένο, το οποίο εκφράζεται με τον αριθμό των σωματιδίων, σε ένα προκαθορισμένο μέγεθος μορίων ανά κυβικό μέτρο. Λόγω του COVID-19, οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στο σχεδιασμό εγκαταστάσεων βιοτεχνολογίας, φαρμακοβιομηχανιών ή νοσοκομείων σε αυτούς τους χώρους για να επιτυγχάνουν πολύ καθαρά περιβάλλοντα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες παραγωγικές εγκαταστάσεις, όπως επεξεργασίας τροφίμων ή εμπορικές εγκαταστάσεις κ.λπ. Τέτοιες τεχνικές μπορεί να είναι στρατηγικές διαχωρισμού, καθαριότητας και αυτοματισμού/διαδικασίας.

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
Όλες οι προαναφερόμενες εγκαταστάσεις, υπόκεινται σε αυστηρό κανονιστικό έλεγχο και πρέπει να συμμορφώνονται με κανονισμούς. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα αποφυγής της διασταυρούμενης μόλυνσης ή των αναμείξεων. Στην πράξη, αυτό μεταφράζεται σε φυσικά διαχωρισμένους χώρους και ειδικές διαδρομές για προσωπικό, υλικά και εξοπλισμό. Ένας από τους κύριους τρόπους, με τους οποίους οι εγκαταστάσεις π.χ. της βιοτεχνολογίας επιτυγχάνουν διαχωρισμό, είναι μέσω των ροών μονής κατεύθυνσης. Η ιδέα είναι να υπάρχει μια ειδική είσοδος, που να είναι ξεχωριστή από την έξοδο.

Σε μια εγκατάσταση, μια μονοκατευθυντική ροή σημαίνει ότι ένα άτομο εισέρχεται στο χώρο παραγωγής, μέσω ενός ειδικού διαδρόμου τροφοδοσίας και βγαίνει από το χώρο, μέσω ενός διαδρόμου επιστροφής στο πίσω μέρος της εγκατάστασης. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τους παραδοσιακούς διαδρόμους διπλής «κατεύθυνσης», που παρατηρούνται στα περισσότερα κτίρια, με δωμάτια και στις δύο πλευρές και όλα τα σημεία εισόδου και εξόδου μέσω ενός μόνο διαδρόμου. Ενώ η χρήση διαδρόμων διπλής κατεύθυνσης είναι αποδοτική ως προς το χώρο, αυξάνει τον κίνδυνο διασταύρωσης ενός καθαρού υλικού με ένα «βρώμικο» υλικό.

Επιπρόσθετα, οι εισερχόμενες πρώτες ύλες δεν πρέπει να διασταυρώνονται με απόβλητα που εξέρχονται από την εγκατάσταση. Το θέμα είναι η ελαχιστοποίηση των διασταυρούμενων διαφορετικών ροών. Καθώς σχεδιάζεται μια τέτοια εγκατάσταση και γίνονται τα σχέδια του κτιρίου, επισημαίνονται με βέλη ροής, οι ροές των ανθρώπων και των υλικών.
Αυτή η ιδέα της ελαχιστοποίησης ή της εξάλειψης των διαδρομών διέλευσης μπορεί να μεταφερθεί και να βρει εφαρμογή και σε άλλους παραγωγικούς χώρους, μέσω της χρήσης βελών στο δάπεδο που θα κατευθύνουν το προσωπικό, τα προϊόντα, τα υλικά, τον εξοπλισμό και τα απόβλητα σε μια μονόδρομη ροή. Ενδέχεται να είναι δυνατή η εφαρμογή μονοκατευθυντικής ροής και σε αποδυτήρια προσωπικού, στις τουαλέτες ή στο εστιατόριο της εγκατάστασης.

ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
Ο χρονικός διαχωρισμός αναφέρεται στο διαχωρισμό με βάση το χρόνο. Περιλαμβάνει τον προγραμματισμό της αλληλουχίας των κινήσεων «καθαρών» και «βρώμικων» υλικών, προσωπικού ή εξοπλισμού, σε διαφορετικούς χρόνους, μέσω του ίδιου χώρου. Αυτή η τακτική χρησιμοποιείται, όταν είναι αναπόφευκτη η αποφυγή της διασταύρωσης ενός «καθαρού» με ένα «βρώμικο» υλικό. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει κάποιο χρονικό διάστημα μεταξύ του περάσματος από το χώρο ενός μολυσμένου υλικού και ενός άλλου που χρειάζεται προστασία από μόλυνση. Ο διαχωρισμός της δραστηριότητας των εργαζομένων χρονολογικά είναι, επίσης, ένας τρόπος για να επιτευχθεί μεγαλύτερος διαχωρισμός εντός μιας εγκατάστασης.

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ
Ένα σημαντικό μέρος του διαχωρισμού «καθαρών» και «βρώμικων» διαδικασιών είναι μέσω περιβαλλοντικών ελέγχων που γίνονται από τα συστήματα θέρμανσης, αερισμού και κλιματισμού. Εδώ θα το δούμε λίγο πιο πρακτικά. Δηλαδή, τι πρέπει να συμβαίνει σε μια εγκατάσταση παραγωγής τροφίμων. Εκεί απαιτείται σωστή ισορροπία αέρα ώστε να επιτυγχάνεται η διατήρηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων που διατηρούν το χώρο ασφαλή για τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένης της θερμοκρασίας, της υγρασίας και των εναλλαγών του αέρα. Επιπλέον, η κατεύθυνση της ροής του αέρα είναι σημαντική, ειδικά όταν πρόκειται για νωπά ζωικά προϊόντα. Ας δούμε τα πέντε πιο σημαντικά στοιχεία που έχουν να κάνουν με το διαχωρισμό με περιβαλλοντικό έλεγχο πιο λεπτομερώς.

1. Το σύστημα αερισμού-κλιματισμού πρέπει να έχει τη σωστή παροχή, σύμφωνα με το σχεδιασμό του συστήματος. Μια συγκεκριμένη ποσότητα καθαρού αέρα (δηλ. αέρα που θεωρείται ότι είναι απαλλαγμένος από μολυσματικές ουσίες) πρέπει να προσάγεται σε ένα χώρο. Η ποσότητα του προσαγόμενου αέρα πρέπει να είναι ανάλογη με το μέγεθος του χώρου. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στο σημείο από το οποίο προέρχεται ο αέρας, που εισάγεται σε χώρους που υπάρχουν εργαζόμενοι. Αυτό συμβαίνει γιατί ο καθαρός αέρας δεν πρέπει να απάγεται από τις αποθήκες ή τους χώρους φόρτωσης. Όλος ο αέρας, που ανακυκλώνεται μέσα από την εγκατάσταση πρέπει να περνάει από φίλτρα HEPA ή UV (περισσότερο για αυτά παρακάτω) για να διασφαλιστεί ότι είναι καθαρός πριν από την επανείσοδό του. Εάν είναι δυνατόν, όπου υπάρχουν εργαζόμενοι παρόντες, πρέπει να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον θετικής πίεσης, για να διασφαλιστεί ότι ο αέρας ανανεώνεται συνεχώς και να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης COVID-19 από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων στον αέρα, κάτι που πιστεύεται ότι είναι ο κύριος μηχανισμός, μέσω του οποίου εξαπλώθηκε ο ιός. Σε ένα χώρο θετικής πίεσης, η πίεση του αέρα είναι υψηλότερη από ότι στα γύρω δωμάτια. Η υψηλότερη σχετική πίεση αναγκάζει τον αέρα να βγαίνει συνεχώς έξω από τον χώρο εργασίας, καθώς ανανεώνεται με καθαρό αέρα.

2. Εξάλειψη των αερόβιων ρύπων. Το φιλτράρισμα με HEPA, όπως πολύ αναλυτικά έχουμε παρουσιάσει και σε προηγούμενο άρθρο στο Plant, μπορεί να αφαιρέσει τα αερομεταφερόμενα σωματίδια όπως σκόνη, βρωμιά ακόμα και ιούς στην εισαγωγή του συστήματος αερισμού και να τα αποκλείσει από το εσωτερικό της εγκατάστασης. Πολλά συστήματα αερισμού-κλιματισμού που σχεδιάστηκαν πριν από μια δεκαετία ή νωρίτερα, δεν κατασκευάστηκαν έχοντας κατά νου τα φίλτρα HEPA, οπότε ίσως χρειαστεί να προσθέσετε μια εξωτερική μονάδα με τέτοια φίλτρα. Λάβετε υπόψη ότι το φιλτράρισμα HEPA δεν είναι λύση one size. Επίσης, είναι γεγονός ότι ορισμένα συστήματα απλά δεν μπορούν να τα φιλοξενήσουν. Επίσης, για διαφορετικούς τομείς κάθε δεδομένης εγκατάστασης, μπορεί να απαιτούνται διαφορετικά επίπεδα φιλτραρίσματος. Για παράδειγμα, σε επιβαρυμένες περιβαλλοντικά βιομηχανικές περιοχές, μπορεί να χρειαστεί να ενσωματωθούν ισχυρότερα φίλτρα, ενώ σε μια πιο καθαρή περιοχή, να είναι μικρότερες οι ανάγκες. Τα HEPA πολλές φορές συνδυάζονται με UV. Γνωρίζουμε ότι όλο το φάσμα του υπεριώδους φωτός (UV) σκοτώνει βακτήρια και ιούς, με το UV-C να είναι το πιο αποτελεσματικό. Ωστόσο, οι πηγές φωτός UV-C πρέπει να κρύβονται, επειδή η άμεση έκθεση ατόμων σε αυτό μπορεί να είναι επιβλαβής.

Κατά συνέπεια, οι πηγές φωτός UV-C πρέπει να τοποθετούνται σε κατάλληλα πλαίσια. Σε μεγάλα συστήματα αερισμού–κλιματισμού, τμήματα των φώτων UV-C μπορούν να εγκατασταθούν στην εισαγωγή των συστημάτων, οπότε ο αέρας εκτίθεται στο φως πριν μπει μέσα στη μονάδα. Ένα εξωτερικό κουτί με φίλτρα HEPA είναι ένα εξαιρετικό σημείο για την απόκρυψη των φώτων UV-C. Ένας τέτοιος συνδυασμός είναι ιδανικός για εφαρμογή σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας κρέατος, στις οποίες τα επικίνδυνα παθογενή που προκαλούνται από τα τρόφιμα, όπως η σαλμονέλα και η λιστέρια πρέπει να μετριαστούν για την ασφάλεια των καταναλωτών και των εργαζομένων. Η κατεύθυνση και η συχνότητα της ροής του αέρα σε αυτές τις εγκαταστάσεις είναι υψίστης σημασίας για την αφαίρεση αυτών των επικίνδυνων παθογόνων. Ο αέρας από χώρους όπου γίνεται επεξεργασία ωμού κρέατος και πουλερικών δεν πρέπει ποτέ να εισάγεται σε περιοχές όπου το τελικό προϊόν θα μπορούσε να εκτεθεί σε αερομεταφερόμενους ρύπους.

3. Διπολικός ιονισμός. Ο διπολικός ιονισμός λειτουργεί, παράγοντας θετικά και αρνητικά φορτισμένα ιόντα οξυγόνου που αλληλεπιδρούν και προκαλούν οξείδωση σε μούχλα, βακτήρια και κύτταρα ιών. Τα θετικά και αρνητικά φορτισμένα σωματίδια συνενώνονται στη συνέχεια κι έτσι τα κατακρατούν πιο εύκολα τα φίλτρα ή πέφτουν πιο γρήγορα πάνω σε επιφάνειες, όπου μπορούν να καθαριστούν. Ενώ γενικά ο ιονισμός είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο καταπολέμησης του COVID-19, η τοποθέτηση τέτοιων ιονιστών σε μια μεγάλη εγκατάσταση μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ δαπανηρή υπόθεση.

4. Έλεγχος της συμπύκνωσης. Η υπερβολική υγρασία και συμπύκνωση μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα σε χώρους επεξεργασίας τροφίμων που απαιτούν αυστηρό έλεγχο ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια των τροφίμων. Εάν η υγρασία μπορεί να συμπυκνωθεί σε ρωγμές και γωνίες όπως και σε δυσπρόσιτες επιφάνειες σε μηχανήματα, μπορεί να οδηγήσει σε βακτηριακή και μικροβιακή ανάπτυξη, η οποία μπορεί να μολύνει τα προϊόντα.

5. Έλεγχος θερμοκρασίας. Προκειμένου να τηρούνται τα πρότυπα υγιεινής και ασφάλειας, οι θερμοκρασίες δωματίου στις εγκαταστάσεις παραγωγής τροφίμων πρέπει να ελέγχονται με ακρίβεια. Αυτό σημαίνει ότι οι παρακείμενοι χώροι με διαφορές στη θερμοκρασία δεν πρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους, ώστε να προκαλούνται θερμοκρασιακές διακυμάνσεις.

ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Υπάρχουν διάφορα επίπεδα καθαριότητας, που πρέπει να ληφθούν υπόψη ανάλογα με τη χρήση του κάθε χώρου εντός μιας εγκατάστασης βιοτεχνολογίας ή φαρμακοβιομηχανίας, νοσοκομείου κ.λπ. Ενώ ειδικά τα clean room απαιτούν τις πιο καθαρές συνθήκες, όλοι οι τομείς τέτοιων εγκαταστάσεων θα πρέπει να ενθαρρύνουν την καθαριότητα, συμπεριλαμβανομένων των λουτρών προσωπικού, των χώρων διαχείρισης, των χώρων αποθήκευσης κ.λπ. Οι αρχές σχεδιασμού που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη της καθαριότητας σε τέτοιες εγκαταστάσεις, μπορούν να αντιγραφούν και να εφαρμοστούν και για άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα, σε βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων.

ΚΑΘΑΡΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Η καθαριότητα μιας εγκατάστασης εξαρτάται από το σχεδιασμό του χώρου. Για τη μείωση της συσσώρευσης σκόνης και για τη διευκόλυνση του καθαρισμού δεν πρέπει να υπάρχουν μη καθαριζόμενες εσοχές, καθώς και οι προεξοχές, τα ράφια και τα ντουλάπια. Απαιτείται, λοιπόν, η εξάλειψη οποιωνδήποτε σημείων που προωθούν τη στασιμότητα ή τη συσσώρευση σωματιδίων. Τυχόν επιφάνειες που θα προσελκύσουν ή θα συλλέξουν σωματίδια, πρέπει να διατηρούνται στο ελάχιστο ή να μην υπάρχουν καθόλου. Σε πρακτικό επίπεδο, αυτό σημαίνει ελαχιστοποίηση της ποσότητας των διαθέσιμων επιφανειών για επαφή. Όλες οι επιφάνειες πρέπει να καθαρίζονται εύκολα και επομένως να είναι απαλλαγμένες από προεξοχές, όπου μπορεί να επικάθεται βρωμιά.

Όλοι οι τοίχοι πρέπει να είναι κατασκευασμένοι κατά τέτοιο τρόπο, ώστε οι επιφάνειες να είναι επίπεδες χωρίς περβάζια ή προεξοχές.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι χώροι αυτοί είναι τετραγωνισμένοι. Σε χώρους υψηλής κατάταξης (π.χ. cleanroom), αποφεύγονται εντελώς οι γωνίες 90 μοιρών, οι οποίες αντικαθίστανται με στρογγυλεμένα ένθετα, έτσι ώστε να μπορούν να καθαριστούν πιο εύκολα.

Επιπλέον, οι επιστροφές του αέρα τοποθετούνται χαμηλά στο επίπεδο του δαπέδου, και όχι στην οροφή. Αυτό το μοτίβο ροής αέρα προς τα κάτω οδηγεί τα σωματίδια και τους ρύπους στο πάτωμα, μειώνοντας την ποσότητα των ατμοσφαιρικών ή αιωρούμενων στον αέρα ρύπων. Στη συνέχεια, η ροή αέρα τραβάει τα σωματίδια που υπάρχουν στο πάτωμα, προς μία από αυτές τις επιστροφές που βρίσκονται στο επίπεδο του δαπέδου. Μερικές φορές σε αυτά τα σημεία επιστροφής του συστήματος αερισμού υπάρχουν και φίλτρα για να αποτρέψουν την επανακυκλοφορία των ρύπων στο σύστημα αερισμού – κλιματισμού.

Πολλοί χώροι παραγωγής μπορούν να εφαρμόσουν αυτές τις αρχές ελαχιστοποιώντας τα μέρη όπου μπορεί να συσσωρευτεί σκόνη και βρωμιά. Επειδή είναι κατανοητό ότι γενικά, αυτά μπορούν να εφαρμοστούν κυρίως σε νέες κατασκευές, μια συμβουλή είναι να αρχίσετε στις εγκαταστάσεις σας να ενθαρρύνετε την μείωση της ακαταστασίας και των περιττών επίπλων. Το προσωπικό του γραφείου, επίσης, πρέπει να ενθαρρύνεται να διατηρεί τα προσωπικά αντικείμενα στο ελάχιστο, έτσι ώστε τα γραφεία και άλλες επιφάνειες να μπορούν να καθαρίζονται εύκολα.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ
Οι εγκαταστάσεις που έχουν καθαρούς χώρους πρέπει, επίσης, να πληρούν συγκεκριμένες κανονιστικές οδηγίες σχετικά με το είδος των υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις εγκαταστάσεις τους, ειδικά σε καθορισμένους καθαρούς χώρους. Τα δομικά υλικά πρέπει να είναι ανθεκτικά για να αντέχουν στον καθημερινό καθαρισμό. Διαβρωτικά καθαριστικά χρησιμοποιούνται συχνά στη διαδικασία καθαρισμού των επιφανειών. Τέτοια υλικά που είναι κατάλληλα για χρήση σε καθαρούς χώρους μπορεί να είναι τα εποξειδικά δάπεδα, οι τοίχοι με εποξειδική βαφή, το γυαλί και το ανοξείδωτο ατσάλι.

Άλλες παραγωγικές εγκαταστάσεις μπορούν να πάρουν μια γεύση από τις εγκαταστάσεις, που διαθέτουν καθαρούς χώρους και να επιλέξουν σκληρά υλικά, που να μπορούν να αντέξουν σε αυξημένες διαδικασίες καθαρισμού και να είναι ανθεκτικά σε θραύση, ξεφλούδισμα, οξείδωση κ.λπ. Για άλλες εγκαταστάσεις, όπου είναι δυνατόν, τα υφάσματα πρέπει να αντικαθίστανται με βινύλια και οι λοιπές επιφάνειες να μπορούν να πλένονται εύκολα.

ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ

Αισθητήρες χωρίς άγγιγμα
Η εγκατάσταση αισθητήρων που δεν απαιτούν επαφή είναι, επίσης, ένας πολύ καλός τρόπος για τη μείωση της διασταυρούμενης μόλυνσης. Ορισμένες παραγωγικές εγκαταστάσεις, που απαιτούν υψηλά επίπεδα καθαριότητας, αξιοποιούν τεχνολογίες όπως οι αισθητήρες χωρίς άγγιγμα σε τουαλέτες, ουρητήρια και νεροχύτες, καθώς και μηχανοκίνητες πόρτες για τη μείωση της αφής. Πολλά από αυτά, βέβαια, τα βλέπουμε και σε άλλες εγκαταστάσεις.

Απομόνωση και αυτοματοποίηση της διαδικασίας
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κομμάτι του σχεδιασμού εγκαταστάσεων καθαρών χώρων είναι η απομόνωση των διαδικασιών και ο αυτοματισμός. Επειδή αυτά τα τελευταία έχουν ήδη αποτελέσει κύριο μέρος του σχεδιασμού τέτοιων εγκαταστάσεων, οι τελευταίες επηρεάζονται λιγότερο από οδηγίες σχετικές με την επιστροφή στην εργασία από ότι άλλες παραγωγικές εγκαταστάσεις. Είναι γεγονός ότι πολλές εγκαταστάσεις μείωσαν την παραγωγή τους λόγω των συστάσεων κοινωνικής απόστασης ειδικά στο πρώτο κύμα της πανδημίας. Οι εγκαταστάσεις που έχουν καθαρούς χώρους (φαρμακοβιομηχανίες κ.λπ.) από την άλλη επειδή ήδη ακολουθούν διαδικασίες απομόνωσης, διατηρούν τους ρυθμούς παραγωγής τους.

Για παράδειγμα, σε μια εγκατάσταση βιοτεχνολογίας αναζητούνται συνεχώς νέοι τρόποι για να απομονωθεί η διαδικασία από το ίδιο το καθαρό περιβάλλον. Προσθέτοντας ένα επίπεδο προστασίας μεταξύ του προϊόντος και του περιβάλλοντος, ουσιαστικά επιτρέπεται έτσι ένα λιγότερο επίπεδο προστασίας μεταξύ του χειριστή και του ίδιου περιβάλλοντος. Αυτό προστατεύει καλύτερα το προϊόν από το περιβάλλον γενικά.

Οι αρχές της απομόνωσης της διαδικασίας και του αυτοματισμού μπορούν να εφαρμοστούν και σε άλλες εγκαταστάσεις πχ τροφίμων όπως εξετάζουμε σε αυτό το άρθρο, εξετάζοντας αρχικά ποιες εργασίες μπορούν να απομονωθούν από άλλες ή ποιες μπορούν να πραγματοποιούνται από μηχανές.

Οι ευρείες επιπτώσεις του COVID-19 θα επηρεάσουν τον παραγωγικό σχεδιασμό από εδώ και πέρα. Η εποχή της εργασίας με τον COVID-19 είναι η κατάλληλη στιγμή για να ελέγξουν οι επιχειρήσεις εάν υπάρχουν ασφαλέστεροι, πιο αποτελεσματικοί τρόποι για την εκτέλεση κοινών εργασιών μέσα σε μια εγκατάσταση. Αυτό θα είναι πολύ διαφορετικό από βιομηχανία σε βιομηχανία, αλλά είναι σίγουρο, ότι υπάρχουν πολλές πιθανές βελτιώσεις που μπορούν να καταστήσουν οποιαδήποτε παραγωγική εγκατάσταση πιο ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτής της πανδημίας.

Όμιλος Θεοδώρου: Παραδίδοντας το Industry 4.0

Με την ακλόνητη πίστη ότι μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού τους οι επιχειρήσεις αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η οποία προέρχεται από τη βαθιά γνώση του αντικειμένου
και τη διαρκή επένδυση στην καινοτομία, ο Όμιλος Θεοδώρου συνεχίζει με συνέπεια εδώ και 35 χρόνια να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις που συμβάλλουν στην πλήρη αυτοματοποίηση των παραγωγικών διαδικασιών και της εφοδιαστικής αλυσίδας. O Διευθύνων Σύμβουλος Ευάγγελος Θεοδώρου και ανώτατα στελέχη του ομίλου αναλύουν όλες αυτές τις λύσεις, που μπορούν να επωφεληθούν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να μην χάσουν την ευκαιρία του industry 4.0.

Plant: Ξεκινώντας, θα ήθελα να μου πείτε ποιες είναι οι λύσεις που προσφέρει ο Όμιλος Θεοδώρου και ποια τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά του;
Ευάγγελος Θεοδώρου: Οι λύσεις μας εμπίπτουν στις εξής προϊοντικές κατηγορίες: Ρομποτική συσκευασία, κωδικοποίηση προϊόντων, συστήματα ετικετοποίησης, αυτοματοποιήσεις αποθηκών, διατάξεις ποιοτικού ελέγχου συσκευασίας προϊόντων, αναλώσιμα συσκευασίας, συστήματα διαχείρισης/βελτίωσης παραγωγής και ολοκληρωμένα συστήματα ιχνηλασιμότητας.
Όλες οι εφαρμογές μας σχεδιάζονται με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να καλύπτονται τόσο οι άμεσες όσο και οι μελλοντικές ανάγκες των πελατών μας. Επενδύουμε συνεχώς στο προσωπικό μας και διαθέτουμε ήδη 80 εξειδικευμένους τεχνικούς. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην τεχνική υποστήριξη μετά την πώληση και διαθέτουμε εφτά σημεία τεχνικής υποστήριξης σε όλη την Ελλάδα για να μπορούμε να είμαστε κυριολεκτικά πάντα δίπλα στους πελάτες μας.

Plant: Ποιο είναι το διαχρονικό όραμα του Ομίλου Θεοδώρου;
ΕΘ: Το όραμά μας είναι η ανάπτυξη ολοκληρωμένων λύσεων που συμβάλλουν στην πλήρη αυτοματοποίηση των παραγωγικών διαδικασιών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού τους. Προσπαθούμε σε καθημερινή βάση να αποδεικνύουμε στους πελάτες μας ότι δεν είμαστε μόνο προμηθευτές εξοπλισμού και υπηρεσιών, αλλά και αξιόπιστοι σύμβουλοί τους για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
Πιστεύουμε ότι μόνο μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού τους οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να αποκτήσουν, όχι μόνο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά και να αναπτύξουν νέα προϊόντα, που να διαμορφώνουν νέες καταναλωτικές συνήθειες.

Plant:Πόσο εφικτή είναι η προσαρμογή των βιομηχανιών στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις;
ΕΘ: Η προσαρμογή των βιομηχανικών επιχειρήσεων στον ψηφιακό μετασχηματισμό απαιτεί αλλαγή στον τρόπο αντιμετώπισης των επιχειρησιακών λειτουργιών. Πολλά τμήματα της επιχείρησης, όπως η παραγωγή, η τεχνική διεύθυνση, το ΙΤ, το supply chain, οι προμήθειες, ο ποιοτικός έλεγχος πρέπει να μάθουν να συνεργάζονται στενά. Είναι σημαντικό ότι στις συναντήσεις μας με τους πελάτες, τα περισσότερα από τα τμήματα αυτά κάθονται μαζί μας στο ίδιο τραπέζι. Για εμάς, αυτό είναι το σήμα που παίρνουμε ότι η επιχείρηση έχει πραγματική διάθεση να μπει σε φάση αλλαγής.

Plant: Πώς ανταποκριθήκατε στις προκλήσεις της ιδιαίτερης φετινής χρονιάς;
ΕΘ: Μέσα στο 2020 ολοκληρώσαμε 25 εγκαταστάσεις ρομποτικής και 16 σύνθετες εγκαταστάσεις ολοκληρωμένου αυτοματισμού/ιχνηλασιμότητας/διαχείρισης παραγωγής σε βιομηχανίες τροφίμων, ποτών, φαρμάκων, χημικών και καπνού. Είμαστε πραγματικά περήφανοι για το γεγονός ότι οι παραπάνω εγκαταστάσεις δεν έγιναν μόνο σε μεγάλες, αλλά και σε μικρότερες ελληνικές βιομηχανίες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τη δυνατότητα να βοηθήσουμε το σύνολο της ελληνικής βιομηχανίας.

Plant: Ποιο είναι το στρατηγικό πλάνο του Ομίλου στην ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητάς του;
ΕΘ: Ξεκινήσαμε τις εξαγωγές από το 2012 κυρίως σε αναλώσιμα συσκευασίας παραγωγής μας και συνεχίσαμε με ολοκληρωμένα συστήματα ρομποτικής συσκευασίας και ψηφιακού μετασχηματισμού. Αυτή τη στιγμή το 16% του τζίρου μας είναι εξαγωγές και έχουμε μόνιμους πελάτες σε 25 χώρες, από την Αγγλία μέχρι τη Σαουδική Αραβία και από το Βιετνάμ μέχρι την Πορτογαλία. Στην Αγγλία, ιδρύσαμε τοπική εταιρεία την ENDOLINE ROBOTICS LTD.

Plant:Η έννοια του system integrator και ποιος είναι ο σχετικός ρόλος του Ομίλου Θεοδώρου;
ΕΘ: Ένας system integrator αναλαμβάνει σύνθετα έργα και τα παραδίδει με το κλειδί στο χέρι. Τα έργα στον ψηφιακό μετασχηματισμό απαιτούν βαθιά γνώση σε πολλές τεχνολογίες, όπως μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά, ηλεκτρονικά, ΙΤ, τηλεπικοινωνίες και αυτοματισμό. Στον Όμιλο μας έχουμε μηχανικούς με μεγάλη εμπειρία σε όλα τα πεδία αυτά.

Plant: Στις συμβουλευτικές υπηρεσίες σας εντοπίσαμε το pack-experts. Θα μας πείτε λίγα λόγια σχετικά;
ΕΘ: Έχουμε δημιουργήσει μια ειδική ομάδα συμβούλων μηχανικών, που την ονομάσαμε pack-experts. Τυπικά έργα της ομάδας είναι οι μελέτες βελτίωσης υπαρχόντων γραμμών παραγωγής, οι επεκτάσεις τους για παραγωγή νέων προϊόντων, η εγκατάσταση νέων γραμμών παραγωγής, μέχρι και η σχεδίαση νέων εργοστασιακών χώρων. Οι πελάτες μας έχουν ήδη αποδεχτεί με ενθουσιασμό τη διαθεσιμότητα αυτής της σημαντικής συμβουλευτικής υπηρεσίας.

Plant:Οι τεχνολογίες εξελίσσονται πολύ γρήγορα σε αντίθεση με τον κεντρικό σχεδιασμό που πρέπει να αλλάζει με πολύ μικρότερους ρυθμούς. Καμία επιχείρηση δεν θέλει να έχει στην κατοχή της εξοπλισμό που δεν καλύπτει τις τρέχουσες ανάγκες της. Πώς λύνει αυτό το πρόβλημα το servitization και ποια είναι η δυναμική του;
ΕΘ: Το Servitization δίνει τη δυνατότητα χρήσης εξοπλισμού με τη μορφή υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Όταν ο εξοπλισμός δεν μπορεί να καλύψει πια τις ανάγκες της επιχείρησης, αντικαθίσταται με νέο εξοπλισμό.
Παράλληλα, ο παλιός εξοπλισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλη επιχείρηση, που βρίσκεται σε προηγούμενο στάδιο μετασχηματισμού. Ο Όμιλος μας έχει ξεκινήσει το Servitization από το 1997 και έχει πια αποδειχθεί ότι πέρα των πολλών πλεονεκτημάτων, το Servitization προσφέρει μείωση κόστους τουλάχιστον 30%.

Plant:Ποια είναι τα καινοτόμα ρομποτικά συστήματα, που έχετε εγκαταστήσει στον τομέα της συσκευασίας;
Αντώνης Αλεξανδρόπουλος: Είναι στρατηγική επιλογή μας η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και αυτή έχει μπει μέσα στην κουλτούρα και τη φιλοσοφία μας. Έτσι και στον τομέα της ρομποτικής, προσπεράσαμε τη λογική ανάπτυξης κλασικών αυτόνομων συστημάτων και προχωρήσαμε στην καινοτομία της ένταξής τους στα διασυνδεδεμένα συστήματα του εργοστασίου. Πολλά χρόνια πριν την εμφάνιση της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης (Industry 4.0) αναπτύξαμε λύσεις, οι οποίες εντάσσονται ακριβώς σε αυτή τη λογική, ρομποτικά συστήματα παλετοποίησης και εγκιβωτισμού δηλαδή, τα οποία είναι διασυνδεδεμένα με κεντρικά λογισμικά (ERP, MES κ.λπ.), με τα οποία ανταλλάσσουν αυτοματοποιημένα τα δεδομένα.

Για το λόγο αυτό είμαστε σε θέση όχι μόνο να διατεινόμαστε ότι τα συστήματα μας είναι έτοιμα να ενταχθούν στο πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού της βιομηχανίας, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αυτά είναι ο πυρήνας στον οποίον βασίζεται για να εξελιχθεί. Η διασυνδεσιμότητα είναι αυτή που προσφέρει τεράστια ευελιξία και απλοποίηση στη χρήση σύνθετων κατά τα άλλα συστημάτων ρομποτικής τεχνολογίας, περαιτέρω μείωση του κόστους, απόλυτη αξιοπιστία και διαφάνεια.

Plant:Ποιες είναι οι νέες μέθοδοι και τεχνολογίες στα διάφορα στάδια της διαμόρφωσης της παλέτας;
Μάριος Χατζηανδρέου: Τα ρομπότ αποτελούν σημαντικό πυλώνα του ψηφιακού εργοστασίου, ενώ γίνονται όλο και πιο έξυπνα με περισσότερες δυνατότητες ευελιξίας και διασύνδεσης. Για παράδειγμα, μπορούν να αναλάβουν το κτίσιμο παλέτας από πολλά και διαφορετικά προϊόντα (mixed pallet), ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως μέρος μίας αυτοματοποιημένης διαδικασίας pallet aggregation για σκοπούς Track & Trace.

Την ίδια στιγμή που τα ρομπότ γίνονται πιο έξυπνα, το κόστος έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ υπάρχουν διαθέσιμα και τυποποιημένα modules. Η εταιρεία μας έχει αναπτύξει τα PalletMat – Plug & Play Palletizer in a Cell, τα οποία καλύπτουν εύρος εφαρμογών παλετοποίησης (χαρτοκιβώτια, σακιά, πολυσυσκευασίες, κλ.π.), ενώ την ίδια στιγμή μπορούν πολύ εύκολα να μετακινηθούν σε άλλο χώρο του εργοστασίου, εξυπηρετώντας έτσι περισσότερες γραμμές ή ανάγκες, υπάρχουσες ή και μελλοντικές. Η τυποποίηση επιτυγχάνει μεγαλύτερη οικονομία και πλέον από τη ρομποτική μπορούν να ωφεληθούν και «μικρότερες» επιχειρήσεις.

Plant:Με ποιον τρόπο οι ρομποτικές λύσεις που προσφέρετε, βοηθούν στην αυτοματοποίηση του εγκιβωτισμού των προϊόντων;
Μ.Χ.: Έχουμε αναπτύξει μία σειρά από λύσεις αυτόματης ομαδοποίησης και τοποθέτησης προϊόντων σε κιβώτια, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στο ρυθμό παραγωγής, στις γρήγορες και εύκολες αλλαγές προϊόντων, αλλά και στην ευελιξία και επεκτασιμότητα του συστήματος. Ειδικά για ευρέως διαδεδομένες συσκευασίες όπως είναι τα μπουκάλια pet, τα aerosols, τα flat bottom ή τα pillow bags, έχουμε αναπτύξει τα τυποποιημένα συστήματα CartonMat, τα οποία αναλαμβάνουν τη διαμόρφωση του κιβωτίου, την ομαδοποίηση/τοποθέτηση προϊόντων, αλλά και το κλείσιμο με ταινία ή κόλλα. Τον τελευταίο χρόνο έχουμε ολοκληρώσει σημαντικά έργα στην Ελλάδα σε μεγάλες εταιρείες χημικών, καλλυντικών, καφέ, κ.λπ., ενώ η σειρά CartonMat διατίθεται και μέσα από το δίκτυο αντιπροσώπων μας στην Ευρώπη.

Plant:Ποια είναι τα ρομποτικά συστήματα που παρέχετε και συμβάλλουν στην αυτοματοποίηση των αποθηκών;
Μ.Χ.: Θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο συνθήκες, που ώθησαν παλαιότερα και ωθούν σήμερα τις αποθήκες να εντείνουν τις προσπάθειες αυτοματοποίησης. Η πρώτη ήταν η οικονομική κρίση που άλλαξε άρδην τη διακίνηση φαρμάκων με τα φαρμακεία από τη μία πλευρά να δίνουν μικρότερες παραγγελίες, αλλά πολύ συχνότερα, και από την άλλη τις φαρμακαποθήκες να πρέπει να τις εκτελούν άμεσα με πολύ μεγαλύτερο όμως κόστος διαχείρισης. Μόνη διέξοδος ήταν η πλήρης αυτοματοποίηση, από τη λήψη της παραγγελίας μέχρι τη συσκευασία και αποστολή. Η εταιρεία μας έχει αναπτύξει ένα πλήρως αυτοματοποιημένο ρομποτικό σύστημα Order Execution και έχουμε υλοποιήσει σημαντικά έργα σε αυτό τον τομέα.

Κάτι ανάλογο παρατηρούμε και τώρα με τη νέα συνθήκη που δημιουργείται στην C-19 εποχή και την εκτόξευση του e-commerce. Η διαφορά είναι ότι πλέον η αυτοματοποίηση γίνεται επιτακτική ανάγκη σε όλες τις αποθήκες, από τις ταχυμεταφορές μέχρι τα σουπερ-μάρκετ. Τα συστήματα μας αυτοματοποιούν πλήρως τις διαδικασίες picking, packing, sorting, ενώ τα νέας γενιάς συνεργατικά ρομπότ μπορούν να συνεργαστούν αρμονικά με τον άνθρωπο στον ίδιο χώρο, αυξάνοντας τη συνολική αποδοτικότητα της αποθήκης.

Plant:Ποιο είναι το χρονικό διάστημα που απαιτείται για να κάνει μια βιομηχανική επιχείρηση απόσβεση μιας επένδυσης σε ρομποτικά συστήματα;
Α.Α.: Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται ενδελεχής ανάλυση τόσο της παρούσας κατάστασης όσο και των μελλοντικών σχεδίων κάθε επιχείρησης, πάνω στην οποία πρέπει να βασίζεται η μελέτη και σχεδίαση ενός συστήματος ρομποτικού αυτοματισμού. Τα οφέλη από την επένδυση σε εκσυγχρονισμένα συστήματα ρομποτικής είναι πολλαπλά. Πιο συγκεκριμένα, ανάγονται στη δραστική μείωση του κόστους, την αδιαμφισβήτητη αύξηση της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων και εν κατακλείδι, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης, αφού ένα καλά μελετημένο και σχεδιασμένο σύστημα ρομποτικού αυτοματισμού προσδίδει σαφές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην επιχείρηση. Χρειάζεται, όμως, προσοχή αφού τα παραπάνω οφέλη δεν είναι απόλυτα εξασφαλισμένα αν δεν υπάρξει πρώτα μια σε βάθος μελέτη από έμπειρη ομάδα υψηλής τεχνικής κατάρτισης και εξειδίκευσης. Ο Όμιλος Θεοδώρου έχει επενδύσει σε ομάδα μηχανικών, που σε συνεργασία με την επιχείρηση σχεδιάζει την κατάλληλη λύση για την παρούσα ανάγκη, αλλά και τις μελλοντικές απαιτήσεις. Από την παραπάνω προσέγγιση εξαρτάται άλλωστε και ο χρόνος απόσβεσης ενός τέτοιου συστήματος ο οποίος, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να είναι μικρότερος ακόμα και των 24 μηνών.

Plant:Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που μπορούν να αποκομίσουν οι χρήστες από το σύστημα modular end of line (MEL) και ποιες είναι οι φάσεις εγκατάστασης του;
Α.Α.: Το MEL System® (Modular End-of-Line) είναι μια πραγματική εξέλιξη στο σχεδιασμό και την υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων End-of-Line. Ενσωματώνει δύο πολύ σημαντικές καινοτομίες: Μια modular προσέγγιση για την ενσωμάτωση μηχανολογικού εξοπλισμού (η γενική ιδέα του MEL-ready modules) και το backbone, ένα απόλυτο σύστημα ελέγχου και πληροφορικής που συνδυάζει τις τεχνολογίες του Industry 4.0 (MES, PLC και SCADA). Ένα πρόσθετο πλεονέκτημα του συστήματος είναι ότι μπορεί να ενσωματώσει λειτουργικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας (π.χ. αυτοματοποιημένη άμεση αποστολή και παρακολούθηση αποστολής στην αποθήκη).

Με δεδομένο ότι το MEL System® είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που καλύπτει όλες τις παραγωγικές ανάγκες στη διαδικασία της συσκευασίας, διαχωρίζεται σε τέσσερις αυτόνομες και διακριτές φάσεις υλοποίησης, έτσι ώστε να υπάρξει η βέλτιστη προσαρμογή και ενσωμάτωσή του στις ανάγκες (παρούσες και μελλοντικές) της επιχείρησης. Οι φάσεις αυτές διακρίνονται ανάλογα με τη φάση της συσκευασίας και έτσι μιλάμε για:

• Φάση ΡΡΟ (Primary Packaging Operations) που περιλαμβάνει λύσεις κωδικοποίησης, ελέγχου βάρους, ετικετοποίησης, ποιοτικού ελέγχου και ταξινόμησης.
• Φάση SΡΟ (Secondary Packaging Operations) που περιλαμβάνει λύσεις διαμόρφωση και κλείσιμο χαρτοκιβωτίων, εγκιβωτισμού, κωδικοποίησης, ελέγχου βάρους, ετικετοποίησης, ποιοτικού ελέγχου και ταξινόμησης.
• Φάση ΤΡΟ (Tertiary Packaging Operations) που περιλαμβάνει λύσεις Παλετοποίησης, περιτύλιξης παλέτας με Stretch Film και κωδικοποίηση παλέτας κατά GS1.
• Φάση DS/DW (Direct Shipping/Delivery to Warehouse) που περιλαμβάνει λύσεις όπου οι παλέτες παραδίδονται είτε απευθείας προς φόρτωση είτε στην αποθήκη.

Το MEL System® έχει εγκατασταθεί με επιτυχία σε πολυάριθμες πολυεθνικές βιομηχανικές εταιρείες, επιτυγχάνοντας σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας, του ΟΕΕ και τη βέλτιστη αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής.

Plant:Σε ποιους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα συνεργατικά ρομπότ; Ποια τεχνολογικές λύσεις έχετε αναπτύξει σε αυτόν τον τομέα;
Μ.Χ.: Τα Cobots δουλεύουν μαζί με τον άνθρωπο σε έναν κοινό χώρο εργασίας για την εκτέλεση διάφορων επαναλαμβανόμενων εργασιών όπως η συσκευασία (εγκιβωτισμός, παλετοποίηση, κ.λπ.), ο ποιοτικός έλεγχος, η λειτουργία μηχανών, η συλλογή και ταξινόμηση προϊόντων. Η εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος γίνεται πολύ γρήγορα, ενώ μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν οπουδήποτε καλύπτοντας και μελλοντικές ανάγκες της επιχείρησης. Φυσικά, τα cobots σε αυτή τη φάση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τα βιομηχανικά ρομπότ, τα οποία είναι πολύ μεγαλύτερα σε δυναμικότητα.

Στην κατηγορία των συνεργατικών ρομπότ εντάσσονται και τα autonomous mobile robots τα οποία κινούνται έξυπνα στο χώρο, μεταφέροντας υλικά από το ένα σημείο στο άλλο (πχ, τροφοδοσία μηχανών με Α’ ύλες, μεταφορά ετοίμων προς αποθήκευση), απελευθερώνοντας πολύτιμο χρόνο από τους εργαζομένους. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η συνύπαρξη robot και ανθρώπου έχει θετικό πρόσημο και στην απόδοση του ίδιου του εργαζομένου.

Plant:Πως οραματίζεστε το μέλλον των ρομποτικών συστημάτων και ποιες είναι οι στρατηγικές που θα χαράξετε σε Ελλάδα και εξωτερικό;
Μ.Χ.: Καταρχάς οι τάσεις της αγοράς και οι καταναλωτικές συνήθειες αλλάζουν με πιο γοργούς ρυθμούς από την τεχνολογία την ίδια, ειδικά σε συνθήκες όπως αυτές που ζούμε τώρα. Άρα το πιο σημαντικό δεν είναι η τεχνολογία αυτή καθαυτή αλλά η ικανότητα και η διάθεση της επιχείρησης να αλλάξει.

Φυσικά, η τεχνολογία εξελίσσεται και το μόνο σίγουρο είναι ότι τα ρομποτικά συστήματα θα είναι σε θέση όχι απλά να εκτελούν προκαθορισμένες επαναλαμβανόμενες εργασίες, αλλά να λαμβάνουν και να υλοποιούν αποφάσεις και να εκπαιδεύονται. Ο βαθμός αλληλεπίδρασης με τον άνθρωπο στον ίδιο χώρο ολοένα και θα αυξάνεται και πολλοί έχουν ήδη αρχίσει να μιλάνε για το Industry 5.0, όπου ο άνθρωπος επιστρέφει στο εργοστάσιο, όχι όμως σαν μονάδα εκτέλεσης εργασιών αλλά ως όργανο διοίκησης.

Από τη δική μας πλευρά, φροντίζουμε όλα τα συστήματα που σχεδιάζουμε να προσφέρουν μεγάλο βαθμό ευελιξίας και επεκτασιμότητας ενώ η τυποποίηση μας βοηθάει να προσφέρουμε λύσεις υπό τη μορφή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το ρίσκο της επένδυσης για τον πελάτη μας.

Βιομηχανία επιστημονικής φαντασίας

Για περισσότερα από 200 χρόνια, οι συγγράφεις επιστημονικής φαντασίας προβλέπουν τις μελλοντικές τεχνολογίες και τον αντίκτυπό τους στην κοινωνία, αλλά και στη βιομηχανία.

Πολλές τεχνολογίες που θεωρούμε σήμερα δεδομένες, αρχικά «εφευρέθηκαν» κι αποτυπώθηκαν στα βιβλία της επιστημονικής φαντασίας. Η λίστα είναι μεγάλη: κινητά τηλέφωνα, «έξυπνα» ρολόγια, tablets, ολογράμματα, ασύρματα ακουστικά, πιστωτικές κάρτες, μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, ραντάρ, εικονική πραγματικότητα, διαστημικά ταξίδια.

Η επιστημονική φαντασία, όμως, ποτε δεν αφορούσε μόνο διαστημόπλοια, εξωγήινους και ταξίδια στο χρόνο. Μερικοί συγγραφείς είχαν επεκτείνει το δημιουργικό τους όραμα στη βιομηχανία.
«Το όνειρο του πατέρα μου! Η πλήρης αξιοποίηση της μηχανικής ισχύος. Με το πάτημα ενός κουμπιού, η γραμμή παραγωγής ενός ολόκληρου εργοστασίου ξεκινά χωρίς κανείς να την παρακολουθεί ή να την καθοδηγεί». Τα λόγια ανήκουν σε ένα τρελό επιστήμονα στο διήγημα επιστημονικής φαντασίας του Otfrid von Hanstein, «The Hidden Colony», που δημοσιεύθηκε το 1935. Ογδόντα χρόνια αργότερα, το όραμα του von Hanstein δεν απέχει τόσο πολύ από την πραγματικότητα.

Για παράδειγμα, στο εργοστάσιο συναρμολόγησης της Merit Medical Systems στη Γιούτα, ορισμένα προϊόντα μορφοποιούνται και ολοκληρώνονται έχοντας ως αρχικό υλικό τη ρητίνη, ενώ αποστειρωμένα πακέτα συσκευάζονται με σχεδόν καθόλου χειρωνακτική εργασία. Το εργοστάσιο είναι εξοπλισμένο με 61 μηχανήματα χύτευσης, που λειτουργούν 24/7 σε καθαρά δωμάτια (clean rooms). Όταν μια παρτίδα ανταλλακτικών τελειώσει και γίνει αντιληπτή αυτή η έλλειψη, τα totes (κοντέινερ) -θα μπορούσαν να είναι 10 ή 20- τοποθετούνται σε έναν ιμάντα μεταφοράς, ο οποίος τα μεταφέρει αυτόματα σε μια αποθήκη 500 μέτρα μακριά.

Το σύστημα διαβάζει ένα bar code στα totes -καταγράφοντας τον αριθμό ανταλλακτικού, τον αριθμό παρτίδας και την ποσότητα- και τα αποθηκεύει αυτόματα. Οι χειριστές δεν χρειάζεται να επεμβουν. Υπάρχουν 22.000 τόνοι ανταλλακτικών πρώτων υλών στις αποθήκες του εργοστασίου. Όταν η Merit λαμβάνει μια παραγγελία για συναρμολογήσεις που έχουν ολοκληρωθεί, ένας χειριστής σαρώνει ένα bar code στο τιμολόγιο των υλικών και το σύστημα είναι σε θέση να ανακτά αυτόματα αυτό που χρειάζεται, παίρνοντας πρώτα τις παλαιότερες παρτίδες. Ο χειριστής συνενώνει τα μέρη σε ένα μεγάλο αποθηκευτικό κάδο και παραδίδει ολόκληρη την παρτίδα στη γραμμή παραγωγής.

Ομοίως, το υπερσύγχρονο κέντρο διανομής και παραγωγής της Festo Corp. στο Οχάιο, το οποίο διαθέτει ένα αυτοματοποιημένο σύστημα παραλαβής παραγγελιών, συγκρίσιμο με τα εξελιγμένα συστήματα αποθήκευσης μεγάλων πωλητών λιανικών προϊόντων, όπως της Amazon. Με χωρητικότητα αποθήκευσης 65.000 κοντέινερ, το αυτοματοποιημένο σύστημα αποθήκης διαθέτει επτά σταθμούς συλλογής υψηλής απόδοσης, επιτρέποντας στους εργαζόμενους να επιλέγουν και να συσκευάζουν 1.000 αντικείμενα την ώρα. Οι σταθμοί αναπτύχθηκαν σύμφωνα με αυστηρές εργονομικές προδιαγραφές. Κάθε σταθμός εργασίας μπορεί να χειρίζεται έως και τέσσερεις παραγγελίες πελατών ταυτόχρονα. Ένα σύστημα pick-to-light διασφαλίζει την ακριβή εκτέλεση των παραγγελιών. Τα στοιχεία αποθηκεύονται σε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα αποθήκευσης και ανάκτησης δέκα διαδρόμων με 73.000 τοποθεσίες.

Τέτοιες εξαιρετικά αυτοματοποιημένες λειτουργίες μπορεί να μην αποτελούν την πλήρη υλοποίηση της φαντασίας του von Hanstein, είναι όμως κοντά. Δεν είναι ομως αυτό το ζητούμενο σήμερα, αλλά πώς οι επιχειρήσεις θα αξιοποιήσουν το Industry 4.0 και θα αποκομίσουν τα οφέλη, που προκύπτουν από τις τεχνολογίες αιχμής.

Καινοτομία, εξωστρέφεια, συνεργασία. Ας μας οδηγήσουν σε μια παραγωγική χρονιά!

AI: Από την έρευνα στα εργοστάσια του μέλλοντος

Εκεί που χτυπάει ο σφυγμός των καινοτόμων βιομηχανικών ερευνητικών έργων,
στο εργαστήριο συστημάτων παραγωγής και αυτοματισμού (lms), του τμήματος μηχανολόγων μηχανικών και αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών, η Τεχνητή Νοημοσύνη εξελίσσει την βιομηχανική παραγωγή.

Ο Δρ. Σωτήρης Μακρής, υπεύθυνος των Προγραμμάτων Βιομηχανικής Έρευνας, Εργαστήριο Συστημάτων Παραγωγής και Αυτοματισμού (LMS), παρουσίασε τις καλές πρακτικές των βιομηχανικών εφαρμογών του Artificial Intelligence, οι οποίες υπόσχονται να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στη γραμμή της βιομηχανικής παραγωγής, κυρίως μέσα από τον συγκερασμό έρευνας και βιομηχανίας.

Πώς και πότε θα είναι διαθέσιμες οι συγκεκριμένες τεχνολογίες στην αγορά;
Στο Εργαστήριό συστημάτων παραγωγής και Αυτοματισμού (LMS), εργαζόμαστε στην έρευνα βιομηχανικών εφαρμογών του AI (Artificial Intelligence) σε ευρεία γκάμα περιπτώσεων τα τελευταία 25 χρόνια. Στα πλαίσια των ερευνών μας, έχουμε αναπτύξει λύσεις που έχουν διατεθεί σε βιομηχανικές επιχειρήσεις, ενώ υπάρχει πληθώρα αποτελεσμάτων, τα οποία μπορούμε να μεταφέρουμε στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Σχετικά με τον τρόπο που αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψιν και τη διάσταση της κατάρτισης του προσωπικού και κυρίως τη συνεργασία με έμπειρες ερευνητικές ομάδες, που ειδικεύονται στο αντικείμενο. Υπό αυτό το πρίσμα, η διάθεση της τεχνολογίας αυτής είναι εφικτή και αποτελεσματική μέσω της στενής συνεργασίας της ενδιαφερόμενης επιχείρησης με το εργαστήριο (LMS).

Ποιες είναι οι καλές πρακτικές που αναπτύσσετε αυτή τη στιγμή στο τμήμα σας;
Στο εργαστήριό μας έχουμε αναπτύξει πληθώρα συστημάτων AI και τις έχουμε κατατάξει σε τέσσερις κύριες κατηγορίες.
• Λύσεις ελέγχου μηχανουργικών κατεργασιών. Πιο συγκεκριμένα η ανάπτυξη αλγορίθμων υπολογισμού των παραμέτρων με τις οποίες θα πρέπει να πραγματοποιηθεί κάποια κατεργασία προκειμένου να βελτιστοποιηθεί ένα σύνολο κριτηρίων, όπως η ποιότητα κατεργασίας, η κατανάλωση ενέργειας, ο χρόνος κατεργασίας, η φθορά του κοπτικού εργαλείου.
• Προηγμένα ρομποτικά συστήματα, τα οποία λειτουργούν αυτόνομα, σε συνεργασία με ανθρώπους (ή συνεργαζόμενα μεταξύ τους) και έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλουν τη συμπεριφορά τους, χωρίς να ακολουθούν αναγκαστικά ένα περιορισμένο σύνολο κινήσεων. Κλειδί αποτελεί η χρήση αισθητήρων για την αντίληψη του περιβάλλοντος καθώς και η διασύνδεση και επικοινωνία με τους ανθρώπους.
• Λύσεις αυτόνομου και ευφυούς προγραμματισμού παραγωγής, οι οποίες στοχεύουν στη δημιουργία χρονοπρογραμμάτων και ελέγχου παραγωγής, χρονοπρογραμματισμού διακίνησης υλικών, προγραμματισμού και συντονισμού δικτύων παραγωγής.
• Συστήματα διαδικτυακών υπηρεσιών, τα οποία διασυνδέουν μηχανές, λογισμικά συστήματα και ανθρώπους μέσω του διαδικτύου αξιοποιώντας την πληθώρα των διαθέσιμων δεδομένων με στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού προϊόντων, γραμμών παραγωγής και υλοποιώντας λύσεις στις προκλήσεις της κυβερνοασφάλειας (cybersecurity).

Ποιες είναι οι κατηγορίες συστημάτων AI και πόσο εύκολα είναι στη χρήση τους;
Ένας τρόπος ταξινόμησης των συστημάτων AI αφορά στη διαδικασία που αυτά επεξεργάζονται τα δεδομένα με στόχο την λήψη αποφάσεων.
• Μια πρώτη κατηγορία συστημάτων βασίζεται στις λεγόμενες μεθόδους αναζήτησης (Search methods), σύμφωνα με τις οποίες το σύστημα AI αναπτύσσει μεγάλο αριθμό εναλλακτικών λύσεων και τελικά επιλέγει την λύση που ικανοποιεί τα κριτήρια λήψης απόφασης όπως το κόστος, το χρόνο, την εργονομία κ.λπ.
• Η δεύτερη κατηγορία βασίζεται στη χρήση Νευρωνικών δικτύων (Neural networks), τα οποία βασίζονται στη σύναψη των μεγάλου αριθμού νευρώνων, κατ’ αναλογία με τον τρόπο οργάνωσης πληροφοριών στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η συγκεκριμένη τεχνολογία αναπτύχθηκε ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1980, υποχώρησε προσωρινά και επανήλθε δριμύτερα σήμερα, κυρίως λόγω της διαθεσιμότητας μεγάλου όγκου δεδομένων, τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω του Internet καθώς και της διαθεσιμότητας ισχυρών υπολογιστών.
• Τέλος, τα rule based systems βασίζονται στην ύπαρξη απλών ή και πιο σύνθετων κανόνων για τη λήψη της απόφασης. Τα συγκεκριμένα συστήματα είναι εξαιρετικά ακριβή εφόσον έχουν αναπτυχθεί οι απαιτούμενοι κανόνες.

Αυτά τα συστήματα είναι εφικτό να χρησιμοποιηθούν σε πληθώρα καταστάσεων στο εργοστάσιο όπως π.χ. για την ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής όρασης, προγραμματισμού παραγωγής, βελτιστοποίησης παραμέτρων μηχανουργικών κατεργασιών κ.λπ.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη χρήση τέτοιων συστημάτων;
Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες οφέλους των συστημάτων AI τόσο στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων όσο και στη βάση αναλύσεων αλλά και τάσεων με διεθνείς εταιρείες συμβούλων. Τα συστήματα AI είναι ικανά να επιφέρουν μεταξύ άλλων: μείωση κόστους, αύξηση παραγωγικότητας, αύξηση της ποιότητας προϊόντων. Για παράδειγμα, η χρήση αισθητήρων για συλλογή δεδομένων από μηχανές, μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση μελλοντικών βλαβών, καθοδηγώντας τη διαδικασία συντήρησης του εξοπλισμού και επιτυγχάνοντας μείωση χρόνου διακοπής λειτουργίας (downtime) σε επίπεδα του 20%, αλλά και μείωση χρόνου επιθεώρησης και ελέγχου κατάστασης μηχανών επίσης, σε επίπεδο του 20%. Η συνεργασία ανθρώπου και ρομπότ με τη χρήση τεχνικών AI είναι ικανή να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού μοντέλων που μπορεί να παράξει μια αύξηση της γραμμής παραγωγής κατά 50%, καθώς και σε αύξηση του βαθμού αξιοποίησης των παραγωγικών πόρων κατά 25% .

Ποιος είναι ο ρόλος του ανθρώπινου κεφαλαίου στον αυτοματοποιημένο κόσμο της βιομηχανίας;
Ο ρόλος του ανθρώπινου κεφαλαίου μπορεί να γίνει κατανοητός αν συλλογιστούμε με γνώμονα ορισμένα παραδείγματα, προερχόμενων από την βιομηχανική καθημερινότητα.
Το εργοστάσιο του μέλλοντος θα είναι ικανό να ξεπεράσει τους περιορισμούς που υπάρχουν στα σημερινά συστήματα παραγωγής, αξιοποιώντας τις τεχνικές του AI. Η συγκεκριμένη τεχνολογία θα είναι διαθέσιμη μέσω διαφορετικών μορφών σε διαφορετικά τμήματα του εργοστασίου. Έτσι, οι σχεδιαστές προϊόντων θα έχουν τη δυνατότητα να επιταχύνουν τη διαδικασία σχεδιασμού με τη βοήθεια τέτοιων μεθόδων και εν τέλει να εισάγουν νέα προϊόντα πιο γρήγορα. Εν συνεχεία, οι σχεδιαστές των γραμμών παραγωγής θα έχουν τη δυνατότητα να προγραμματίζουν τις μεθόδους παραγωγής με μεγαλύτερη ακρίβεια και να αποκτούν με αυτόν τον τρόπο έγκαιρη πρόγνωση αναμενόμενων προβλημάτων.

Με τη σειρά τους, οι υπεύθυνοι παραγωγής θα έχουν την δυνατότητα να προγραμματίζουν πιο αποτελεσματικά τις εργασίες παραγωγής. Τέλος, ο χειριστής στη γραμμή παραγωγής θα μπορεί πλέον να απασχολείται λιγότερο με τις αυτοματοποιημένες εργασίες και να εστιάζει εξ ολοκλήρου στην διαδικασία παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, θα είναι σε θέση να δίνει έμφαση σε εργασίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, καθώς αυτές δεν θα είναι εφικτό να αυτοματοποιηθούν, καθώς μόνο ο άνθρωπος μπορεί να τις εκτελέσει με ακρίβεια και υψηλή ποιότητα. Συνεπώς, ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα αναμένεται να είναι καθοριστικός για την επιτυχία του εγχειρήματος.

Πώς μπορεί να ενισχυθεί περισσότερο η συνεργασία μεταξύ του ερευνητικού πεδίου και των βιομηχανικών επιχειρήσεων;
Για να πραγματοποιηθεί η επόμενη κίνηση που αφορά στη χρήση του AI, απαιτείται στενότερη συνεργασία της βιομηχανίας με την ερευνητική κοινότητα. Το εργαστήριό μας έχει ήδη εφαρμόσει τεχνικές, οι οποίες διευκολύνουν τη συνεργασία με βιομηχανικές επιχειρήσεις, κυρίως σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχουμε εφαρμόσει μεθόδους, που επιτρέπουν ερευνητές της ομάδας μας να επιλύσουν προκλήσεις, οι οποίες ετέθησαν από επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργαζόμαστε κυρίως στην Βόρεια Ευρώπη.

Προς αυτή την κατεύθυνση, υπάρχουν δύο κύριες συνιστώσες, πρώτον η βιομηχανία να ορίζει ένα πρόβλημα, το οποίο έπειτα αντιμετωπίζει και επιλύει η ομάδα ενώ σε δεύτερο χρόνο, τα αποτελέσματα που έχουν αναπτυχθεί στο εργαστήριο να είναι εφικτό να μεταφερθούν στην βιομηχανία. Το σύνολο των μεθόδων, που έχουμε αναπτύξει περιλαμβάνεται στην ομπρέλα του Teaching Factory, το οποίο έχουμε υλοποιήσει και θεωρούμε ότι είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να ενισχυθεί η συνεργασία έρευνας-βιομηχανίας.

Facilities and Management Awards 2020: Οι πρωταγωνιστές στην καινοτομία διαχείρισης εγκαταστάσεων

Η συστηματική και ολοκληρωμένη πρωτοβουλία διαχείρισης κτιρίων και εγκαταστάσεων υποδομών αποτελεί στη σημερινή εποχή μια σημαντική παράμετρο για τη δημιουργία αξίας στον κύκλο ζωής ενός έργου. Τις πρωτοβουλίες αυτές ανέδειξε η 4η διοργάνωση των Facilities and Management Awards, με μεγάλες νικήτριες τις Παπαστράτος ΑΒΕΣ, Manifest Services και Atria Property Services S.A.

Στην τέταρτη διοργάνωση των Facilities Management Awards της BOUSSIAS αναδείχθηκαν και βραβεύτηκαν οι επιχειρήσεις, οργανισμοί, φορείς, καθώς και οι πάροχοι υπηρεσιών που ξεχώρισαν για την καινοτομία τους στη διαχείριση των εγκαταστάσεων, σε έναν στρατηγικό και πολυδιάστατο κλάδο που αναπτύσσεται ταχύτατα πλέον και στη χώρα μας. Προσαρμοζόμενη στις συνθήκες, η φετινή διοργάνωση έδωσε τη δυνατότητα στους νικητές να παραλάβουν τα βραβεία τους και να φωτογραφηθούν σε προκαθορισμένη ώρα, την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2020, στο χώρο του House 124 στο Χαλάνδρι.

Ο πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής Δρ Παναγιώτης Χατζηπάνος, δήλωσε: «Τα Facilities Management Awards συνιστούν βαρόμετρο της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων για τη διαχείριση κτιριακών εγκαταστάσεων, καθώς και εγκαταστάσεων υποδομών και μέσων, σε ένα εξαιρετικά απαιτητικό περιβάλλον. Επιβραβεύουν την καινοτομία, την ιδέα, την περιβαλλοντική ευαισθησία και την ανάληψη εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συνεισφέροντας στην αύξηση της επιχειρηματικής φήμης».

Παράλληλα, έδωσε έμφαση στον όρο Facility Management τονίζοντας ότι «όταν υλοποιείται σωστά, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, εξασφαλίζει την βέλτιστη λειτουργικότητα του δομημένου περιβάλλοντος. Είναι, λοιπόν, ένα πολύπλοκο σύστημα ανθρώπων, διεργασιών, τεχνικών διαδικασιών και ενεργειών, τεχνολογίας, περιβαλλοντικών συνθηκών και των υφιστάμενων υποδομών της κάθε εγκατάστασης. Είναι τιμή μας ως επιτροπή που αναδείξαμε τους νικητές στις κατηγορίες των βραβείων, δίνοντας στις επιχειρήσεις ένα ακόμη εφόδιο στην επιχειρηματική τους φήμη και ανταγωνιστικότητα, που είναι το logo των Facilities Management Awards 2020».

Τα Βραβεία της Χρονιάς

Οι τρεις κορυφαίες διακρίσεις των Facilities and Management Awards 20020,
τις οποίες απέσπασαν οι εταιρείες που συγκέντρωσαν συνολικά τα περισσότερα βραβεία, αποδεικνύοντας τη σπουδαιότητα του έργου τους.

FM TEAM OF THE YEAR
Παπαστράτος ΑΒΕΣ
Το βραβείο FM Team of the year αποτελεί μια συλλογική αναγνώριση για όλη τη Διεύθυνση Έργων και Τεχνικής Υποστήριξης. Η συγκεκριμένη βράβευση ήρθε ως επιστέγασμα της ολοκλήρωσης της επένδυσης 300 εκατ. ευρώ για τον μετασχηματισμό των εγκαταστάσεών μας στον Ασπρόπυργο σε μονάδα παραγωγής αποκλειστικής παραγωγής θερµαινόµενων ράβδων καπνού για το IQOS. Μια μεταμόρφωση από βιομηχανία καπνικών σε εταιρεία τεχνολογίας που, συγκεκριμένα στο πεδίο του facility management, σηματοδότησε μια καινούργια εποχή με την εισαγωγή νέων εργαλείων, νέων συστημάτων και νέων μεθόδων Operational Excellence σε όλο το φάσμα δραστηριότητάς μας. Στα μελλοντικά μας σχέδια είναι η συνεχιζόμενη επένδυση σε ακόμη πιο καινοτόμα ψηφιακά συστήματα, στην αιχμή της τεχνολογίας, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και το υπολογιστικό νέφος, προκειμένου να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε τη λειτουργία του εργοστασίου και -κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς- το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα.
Κωνσταντίνος Οικονόμου, Διευθυντής Έργων και Τεχνικής Υποστήριξης

FM SERVICE PROVIDER OF THE YEAR
Manifest Services
Το βραβείο αυτό μας ανήκει, καθώς διαρκώς αποσκοπούμε να βελτιωνόμαστε σε κάθε πτυχή της δραστηριότητας μας. Ακόμη, λειτουργούμε με τον πιο δίκαιο και ευγενικό τρόπο απέναντι στους πελάτες, εργαζόμενους, προμηθευτές και συνεργάτες μας και τους αντιμετωπίζουμε όλους με την ίδια άριστη και άμεση εξυπηρέτηση. Τέλος, ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας της επιτυχίας μας και ανάδειξης μας ως πάροχο υπηρεσιών FM της χρονιάς, είναι η χρηματοοικονομική θωράκιση που έχουμε επιτύχει με reporting πολυεθνικών προδιαγραφών. Μέσα από αυτή την κρίση αναδείχθηκε σαφώς η σημαντικότητα των υπηρεσιών μας και αυτό μας ώθησε ώστε να θέσουμε ακόμη υψηλότερους στόχους. Αυτό που επιδιώκουμε είναι να χτίσουμε νέα γερά και σωστά θεμέλια στον κλάδο μας εντός της χώρας μας, καθώς και να επεκταθούμε σε αγορές του εξωτερικού – κινήσεις οι οποίες θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα.
Διονύσιος Αμμολοχίτης, Founder and CEO

Excellence in FM
Atria Property Servises S.A
Το βραβείο αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμάς, καθώς σημαίνει αναγνώριση της πολιτικής, της στρατηγικής και των προσπαθειών μας από τους πλέον ειδικούς του χώρου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου για την πολύτιμη συνεισφορά τους αλλά και τους πελάτες μας για την εμπιστοσύνη τους στις υπηρεσίες μας. Η στρατηγική μας περιλαμβάνει την υλοποίηση των υπηρεσιών μας, βασισμένη στα διεθνή πρότυπα του κλάδου και τo best practice, την προσφορά υπηρεσιών από συνεργάτες με πολύχρονη εμπειρία, εξειδίκευση και συνεχή εκπαίδευση και την καλλιέργεια και ενδυνάμωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στον τομέα μας. Τα μελλοντικά μας σχέδια περιλαμβάνουν τη συνέχιση της προσφοράς υπηρεσιών υψηλών προδιαγραφών, τη διαρκή αναζήτηση βελτίωσης, τη στήριξη των πελατών μας στις δύσκολες συνθήκες και την περαιτέρω διεύρυνση του portfolio μας.
Γιάννης Σταματέλος, General Manager of Property Management

 

Facilities and Management Gold Awards: Τα έργα ανά εταιρεία που κέρδισαν χρυσά βραβεία

Redex A.E – Fraport Greece A.E
Διαχείριση Εγκαταστάσεων 14 Περιφερειακών Αεροδρομίων της Ελλάδας (2 GOLD)
H Fraport Greece A.E, λειτουργός και διαχειριστής των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της Ελλάδας, ανέθεσε στην εταιρεία Redex A.E τις εργασίες προληπτικής και διορθωτικής συντήρησης, καθώς και νέων έργων στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια. Το συγκεκριμένο έργο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «έργο πρόκληση» για τα τεχνικά δεδομένα της Ελλάδας στο τομέα της συντήρησης και αναβάθμισης εγκαταστάσεων, αφού για πρώτη φορά οι πιο εξειδικευμένοι σε όλα τα επίπεδα και ειδικότητες επαγγελματίες της αγοράς, ενώθηκαν έχοντας ένα κοινό στόχο: Την ταυτόχρονη υποστήριξη και αναβάθμιση σε 14 διαφορετικά σημεία, πολύπλοκων και απαιτητικών εγκαταστάσεων, εναρμονισμένων με τις ισχύουσες προδιαγραφές, προς όφελος του επιβατικού αλλά και την ανάδειξη της Ελλάδας στο εξωτερικό.

GEP GROUP – HFMA
Νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Facility Management»
Οι ομάδες Facility Management αποτελούνται από επαγγελματίες που καθημερινά υποστηρίζουν τους εργαζομένους της επιχείρησης άμεσα και έμμεσα, καθιερώνουν διαδικασίες για τάξη και οργάνωση και είναι επιφορτισμένοι με τη συντήρηση και τη βελτίωση των ίδιων των εγκαταστάσεων. Επίσης, συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες στρατηγικού σχεδιασμού που βοηθούν στη μείωση του κόστους και στην αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων. Στην έκθεση αυτή περιγράφεται το πώς γεννήθηκε και εν συνεχεία υλοποιήθηκε η ιδέα της GEP και του HFMA, για τη δημιουργία του πρώτου καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος στην Ελλάδα. Στον πρώτο κύκλο του προγράμματος δόθηκαν στους Facility Managers οι βασικές κατευθύνσεις και στον δεύτερο κύκλο πρόκειται να επιμορφωθούν σε πιο εξειδικευμένα θέματα πάνω στην διαχείριση εγκαταστάσεων.

UNI-PHARMA ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ Α.Β.Ε.Ε
Συντήρηση εγκαταστάσεων / BMS / EMS / HVAC
H Uni-Pharma Α.Β.Ε.Ε., μέλος του ομίλου ΟΦΕΤ, για πάνω από 50 χρόνια, επενδύει σε σύγχρονες εγκαταστάσεις και τεχνολογίες αιχμής, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη συμβολή της στην αειφόρο ανάπτυξη. Η Διοίκηση με επικεφαλής τις κυρίες Ιουλία και Ειρήνη Τσέτη, για την εκπλήρωση όλων των παραπάνω και στο πλαίσιο του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που εφαρμόζει, έχει σε εφαρμογή ένα Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας, σύμφωνα με το πρότυπο ISO 50001:2018. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν εγκατασταθεί τρία συστήματα αυτόματου ελέγχου στο νέο βιοκλιματικό κτίριο στην Κηφισιά τα κατωτέρω Συστήματα Απομακρυσμένου Ελέγχου: 1) BMS (Building Management System), 2) EMS (Envirnomental Management System) και 3) PMS (Power Monitoring System).

Διεύθυνση Υπηρεσιών-Στέγασης (ΔΥΣ) της ΔΕΗ Α.Ε.
Βελτίωση της Ενεργειακής Επίδοσης των κτιρίων της ΔΕΗ Α.Ε.
Αποστολή της Διεύθυνσης Υπηρεσιών-Στέγασης (ΔΥΣ) της ΔΕΗ είναι η συμβολή στη λειτουργία της επιχείρησης με την κατάλληλη κτιριακή υποδομή, λειτουργία και εξοπλισμό και την αύξηση των περιουσιακών της στοιχείων και εσόδων μέσω της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας και παροχής υπηρεσιών σε τρίτους. Στo πλαίσιο της αποστολής της και των ευρύτερων προσπαθειών για προστασία του περιβάλλοντος, αειφόρο ανάπτυξη και συνεχή βελτίωση της ενεργειακής επίδοσης της ΔΕΗ, η ΔΥΣ έχει εθελοντικά πιστοποιηθεί και εφαρμόζει ένα τεκμηριωμένο Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ISO 50001:2011. Με την επίτευξη του στόχου, διαπιστώθηκε πως ωφελήθηκε πολλαπλά όχι μόνο η ίδια η Διεύθυνση αλλά δυναμικά το σύνολο της επιχείρησης και ο περιβαλλοντικός της ρόλος.

Ολυμπία Οδός Α.Ε
Smart Tunnel project
Το πρόγραμμα “Smart Tunnel” είναι μια καινοτόμος προσέγγιση παγκόσμιας κλίμακας που ανέπτυξε η Ολυμπία Οδός για να βελτιώσει τις στρατηγικές συντήρησης στις σήραγγες του αυτοκινητόδρομου Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα. Το “Smart Tunnel” είναι ένα μέρος του Συστήματος Διαχείρισης Υποδομής (Asset Management) της Ολυμπίας Οδού, το οποίο στηρίζεται στις πιο πρόσφατες τεχνολογίες Internet of Things Big Data, Τεχνητής Νοημοσύνης και Μηχανικής μάθησης (Machine Learning), το οποίο παρέχει real-time δεδομένα παρακολούθησης και προγνωστικής συντήρησης (predictive maintenance) της υποδομής. Με το “Smart Tunnel” εξοικονομούνται πόροι από τη βαριά συντήρηση της υποδομής, καθώς ο εξοπλισμός των σηράγγων συντηρείται σωστότερα και ο κύκλος ζωής του θα αυξηθεί σημαντικά.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ψηφιακές καινοτομίες για την αντιμετώπιση των αναγκών του FM
Για την ΑΒ Βασιλόπουλος, η διασφάλιση της άμεσης επικοινωνίας μεταξύ του δικτύου της σε όλη τη χώρα, αποτελεί βασική και καθημερινή προτεραιότητα. Το εξειδικευμένο Τμήμα Συντήρησης της εταιρείας, αναζητά διαρκώς καινοτόμες λύσεις επικοινωνίας, ώστε να απαντά σε κάθε ανάγκη που προκύπτει για την ομαλή λειτουργία της εταιρείας. Η αναβάθμιση του συστήματος επικοινωνίας, η ενσωμάτωσή του στις εφαρμογές και στα μηχανήματα που ήδη χρησιμοποιούσε το προσωπικό των καταστημάτων και η πλήρης απογραφή του τεχνικού εξοπλισμού, έκανε το σύστημα πιο εύχρηστο εξασφαλίζοντας παράλληλα και καλύτερα στατιστικά στοιχεία. Τα αιτήματα μέσω του συστήματος αυξήθηκαν συμβάλλοντας τόσο στη βελτίωση της λειτουργίας των καταστημάτων όσο και του τμήματος συντήρησης.

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) / Alter Ego S.A.
Εφαρμογή Ολοκληρωμένου Προγράμματος Αποφυγής και Πρόληψης Εξάπλωσης Covid-19 στο ΚΠΙΣΝ
H Alter Ego σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σχεδίασε και υλοποίησε ένα ολοκληρωμένο και εξειδικευμένο πρόγραμμα πρόληψης, αποφυγής και αντιμετώπισης της εξάπλωσης του COVID-19. Βασικός στόχος ήταν, η ασφάλεια των εργαζομένων και των επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ. Δράττοντας με γνώμονα την συνεχή προστασία του συνόλου των χρηστών του ΚΠΙΣΝ, εφαρμόσαμε ένα άρτιο και τεκμηριωμένο σχεδιασμό, αξιοποιώντας όλους τους διαθέσιμους τεχνολογικούς πόρους. Ανταποκρινόμενοι πλήρως σε κάθε κίνδυνο, απέδειξαν την άρτια προετοιμασία φέρνοντας το βέλτιστο αποτέλεσμα επίτευξης του κοινού στόχου.

Διανομή: Η βάση του σύγχρονου customer experience

Με τη διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου να συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, η αποτελεσματική διανομή των προϊόντων είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, που βοηθάει την εταιρεία να ανταπεξέλθει στον ανταγωνισμό της αγοράς.

Στις μέρες μας, το customer experience είναι βασιλιάς. Η έγκαιρη και ποιοτική διανομή των εμπορευμάτων στον πελάτη κατέχει, εάν όχι το σημαντικότερο, έναν από τους πιο σημαντικούς ρόλους στο να μείνει ο πελάτης ικανοποιημένος. Ο πελάτης ενδιαφέρεται πρωτίστως για το αποτέλεσμα, δηλαδή για το προϊόν και τον τρόπο που θα του το παραδώσει η εταιρεία – δεν τον ενδιαφέρει σε πρώτη ανάγνωση το πώς θα γίνει αυτό και τι κρύβεται από πίσω. Επειδή, λοιπόν, η διανομή είναι αυτή που έρχεται σε επαφή με τον πελάτη και αποτελεί την πρώτη εικόνα που λαμβάνει από την επιχείρηση, αυτή είναι και που μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση αν μελετηθεί σωστά και προσφέρει ένα customer experience, που ο ανταγωνισμός δεν ακολουθεί. Στο άρθρο αυτό σκοπεύουμε να σας παρουσιάσουμε τη σημερινή κατάσταση της διανομής εμπορευμάτων με στόχο να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις καλύτερα για τις αλλαγές που έχουν έρθει.

Διανομή B2C
Τη χρονιά που διανύουμε, η αξία των online αγορών προϊόντων και υπηρεσιών από Έλληνες καταναλωτές σε ελληνικά και διεθνή e-shops αναμένεται να προσεγγίσει σε συνολική αξία τα 10,7 δισ. ευρώ όταν το αντίστοιχο νούμερο το 2019 ήταν 5 δισ. ευρώ και το 2018 3,6 δισ. ευρώ. Αυτό δείχνει το πόσο γρήγορα αναπτύσσεται το ηλεκτρονικό εμπόριο στη χώρα μας.
Μάλιστα, βάσει της πρόβλεψης ότι οι αγορές από τα ηλεκτρονικά καταστήματα θα μετατραπούν σε μόνιμη καταναλωτική συνήθεια, εκτιμάται ότι έως το 2025 ο όγκος πωλήσεων του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα θα έχει αυξηθεί σε σύγκριση με το 2020 κατά 70%.
Μαζί με την άνθηση του ηλεκτρονικόού εμπορίου φαίνεται να «ωριμάζει» και ο Έλληνας καταναλωτής και να ζητά καλύτερο customer experience. Σε έρευνα, που πραγματοποίησε η PLANNING στον τελικό καταναλωτή, διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι στην Ελλάδα το 51% αναζητά παράδοση σε μία με δύο ημέρες (όταν στην Αγγλία το ποσοστό είναι 19%, στη Γερμανία 18%, στην Ιταλία 15%). Συμπερασματικά, οι Έλληνες καταναλωτές είναι σαφές ότι βιάζονται! Οι εταιρείες της εγχώριας αγοράς πρέπει να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις.

Νέα συνεργατικά σχήματα
Η ραγδαία αύξηση της B2C διανομής οφείλεται σε μεγάλο βαθμό το τελευταίο διάστημα στις συνθήκες lockdown που όλοι μας βιώνουμε, ωστόσο έχει έρθει για να μείνει. Η αύξηση αυτή αναπόφευκτα θα επιφέρει και αλλαγές στον τρόπο διανομής και ιδιαίτερα στο last mile (τελευταίο στάδιο μεταφοράς μέχρι την παράδοση στον πελάτη). Μην εκπλαγείτε αν σε τρία χρόνια από τώρα δούμε νέα συνεργατικά σχήματα ελεύθερης διανομής τύπου crowdsourcing (εξωτερική ανάθεση διανομής που παραδοσιακά εκτελούνταν από την ίδια την εταιρεία ή εργολάβο/courier, σε μια ομάδα εθελοντών – ιδιωτών τύπου Uber).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι το customer pick up (ο καταναλωτής να παραγγέλνει online και να πηγαίνει ο ίδιος να παραλάβει το προϊόν από εναλλακτικά σημεία όπως το κατάστημα, ένα pick up point, ένα αυτόματο locker κ.λπ.) στη χώρα μας βρίσκεται σήμερα μόλις στο 3% με 5%. Ουσιαστικά ξεκίνησε να εφαρμόζεται και να γίνεται γνωστό μετά το πρώτο lockdown που βιώσαμε τον Μάρτιο.

Click & Collect
Το customer pick up είναι κάτι που αποτελεί διεθνή τάση και πλέον οι εταιρείες μας θα πρέπει να το ενσωματώσουν στη λειτουργία τους. Συγκριτικά, στη Σουηδία 80% των e-commerce παραγγελιών αφορούν customer pick up (47% pick up points, 17% parcel lockers, 16% click and collect), ενώ στην Ιταλία το 22% (8% pick up points, 4% parcel lockers, 10% click and collect). Έτσι, λοιπόν, το σύστημα Click & Collect ισχύει πλέον και στη χώρα μας, δηλαδή οι αγορές θα γίνονται μόνο με κούριερ ή παραλαβή στο κατάστημα: Oι καταναλωτές αφού πραγματοποιήσουν την παραγγελία μέσω του e-shop ή του τηλεφώνου, θα παραλαμβάνουν από το κατάστημα το εμπόρευμα, έχοντας μαζί τους το σχετικό αποδεικτικό της συναλλαγής. Για παράδειγμα, γνωστή εταιρεία του κλάδου της casual/αθλητικής ένδυσης, την οποία βοηθήσαμε στην οργάνωση του τρόπου διανομής, εφάρμοσε το σύστημα click & collect, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 1/3 του τρόπου με τον οποίο ο πελάτης παραλαμβάνει την παραγγελία του. Πρόσφατα μάλιστα, δημιούργησε drive in point όπου μπορεί ο πελάτης να παραλάβει χωρίς να βγει από το αυτοκίνητό του και η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πολύ θερμή.

Διανομή B2B
Η παραδοσιακή διανομή B2B είναι σαφές ότι πρέπει και πρόκειται να εξελιχθεί. Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε τρία βασικά χαρακτηριστικά της B2B διανομής σήμερα, τα οποία και δείχνουν και τονίζουν τις κατευθύνσεις προς βελτίωση. Με βάση την online ψηφοφορία των συμμετεχόντων (άνω των 280 διευθυντικών στελεχών εφοδιαστικής αλυσίδας, μεταφορέων και 3PL) του πρόσφατου συνεδρίου benchmarking, που διοργάνωσε το Supply Chain Institute με την επιστημονική υποστήριξη της Planning, η πληρότητα των φορτηγών εθνικής μεταφοράς βρίσκεται περί του 60-70%, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2018 η πληρότητα για την εθνική μεταφορά εμφανιζόταν στο 60% στην Ελλάδα. Η δημιουργία συνεργατικών σχημάτων εθνικής μεταφοράς μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση και ίσως πλέον η αγορά να είναι πιο ώριμη στο να χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικές πλατφόρμες ενοποίησης φορτίων/δρομολογίων, οι οποίες στο παρελθόν δοκιμάστηκαν αλλά δεν βρήκαν την απήχηση που έχουν στο εξωτερικό.

Γερασμένος στόλος
Σε ότι αφορά την ηλικία των φορτηγών, δυστυχώς δεν έχει αλλάξει κάτι τα τελευταία 10 χρόνια, απλά ο στόλος γέρασε μία δεκαετία. Ο στόλος διανομής εντός Αττικής είναι σήμερα 20+ ετών. Μόλις το 9% των συμμετεχόντων του συνεδρίου δήλωσε ότι κατέχουν νέο στόλο. Ο στόλος φορτηγών εθνικής μεταφοράς είναι μεταξύ 10-15 ετών. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι ανάμεσα στα 2-5 έτη ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η σύγκριση με άλλες χώρες. Για παράδειγμα η Γερμανία έχει οχήματα μεταφοράς κάτω των 2 ετών σε ποσοστό 40%, η Ρουμανία έχει οχήματα μεταφοράς κάτω των 5 ετών σε ποσοστό 50%, ενώ η Ιταλία σε ποσοστό 60%. Σε γενικές γραμμές, η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της συγκεκριμένης μέτρησης και τα φορτηγά που κυκλοφορούν σε εθνικό επίπεδο παρουσιάζουν πολλά προβλήματα με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Ο εκσυγχρονισμός του στόλου αποτελεί επιτακτική ανάγκη και ίσως θα έπρεπε να δοθούν κίνητρα από την πολιτεία για επιδοτήσεις (αναζητώντας την κατ’ εξαίρεση συνεισφορά της Ε.Ε.), ώστε να περάσουμε άμεσα σε νέα οχήματα αλλά και να γίνει πράξη η πράσινη κίνηση και η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, καθώς αναμφίβολα ο γερασμένος στόλος φέρνει ζημιές.

Αποτελεσματική διανομή
Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου εξετάστηκε και η «ποιότητα» της διανομής. Εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως μόνο το 6% των συμμετεχόντων δήλωσε πως έχει συνεχή online πρόσβαση για την παρακολούθηση του φορτίου, ενώ 11% στον αντίποδα έχει ελλιπή πληροφόρηση. Έτσι, σε επίπεδο PΟD (Proof of Delivery) και ιχνηλάτησης δεν φάνηκε να έχει αλλάξει κάτι σε σχέση με τις αντίστοιχες μετρήσεις του 2011.

Συμπερασματικά, το customer experience αποτελεί το βασικό παράγοντα επιτυχίας για κάθε επιχείρηση, είτε η δραστηριότητα αναφέρεται σε B2C είτε σε B2B επίπεδο. Η αποτελεσματική διανομή των προϊόντων συνδέεται άμεσα με το customer experience και είναι ο παράγοντας που θα βοηθήσει την εταιρεία να βελτιώσει τη θέση της απέναντι στον ανταγωνισμό. Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να υπερνικήσει τις δυσκολίες σε επίπεδο B2B (πληρότητα οχήματος, ηλικία στόλου, έλλειψη POD) και να ακολουθήσει τις τάσεις σε επίπεδο B2C (ταχύτητα στην παράδοση, επιλογές customer pick up, εναλλακτικές μορφές τύπου crowdsourcing).